Om het hele schouwspel samen te vatten met de woorden van politicoloog Carl Devos: ‘De Belgische politiek is als een slechte horrorfilm. We wandelen in cirkels. De ontgoocheling is groot, want we hebben hier vandaag opnieuw niks nieuws gehoord. Het gaat niet om kleine politieke spelletjes, maar om een collectieve verantwoordelijkheid. De enige oplossing is een regering vormen.’
(Vorm vooral zelf je beeld: herbekijk het debat)
(Samen)werkbaar?
Wat mij bijblijft, is hoe veelvuldig het woord ‘samenwerking’ valt. Als woordenmens zou ik wel eens willen weten welke invulling onze volksvertegenwoordigers daar zelf aan geven. Wat betekent een goede samenwerking?
Het afgelopen jaar heeft ons vooral geleerd wat het niet is: ruzie maken, veto’s stellen, steken uitdelen, mediageil zijn, dovemansoren hebben en randje roekeloos omgaan met de noodkreten die van onderuit komen. Psychoanalytica Ariane Bazan omschrijft het beleid treffend als de brandjesbluspolitiek:
Als politicus of verantwoordelijke moet je niet alleen kijken naar wat het meest in het oog springt (en wat je natuurlijk ook het meeste stemmen gaat geven, want mensen willen gerustgesteld worden.) Misschien moeten we in een soort van dubbele taal durven spreken: natuurlijk gaan we daar ons best voor doen, maar we moeten ook naar het gehele plaatje kijken. Dat is een ondankbare taak, maar dat is wel de beschavingstaak. Uiteindelijk moet je inderdaad met angstige mensen omgaan, ook dat is politiek, en dat is moeilijk. Angst verhindert je net afstand te nemen en het gehele plaatje te bekijken.
Zet genoeg pyromanen op belangrijke posten en de brandstapels bouwen zichzelf. Een bange bevolking ziet vooral de vlammen. Ze zijn gefixeerd op de uitverkoren boosdoener en stellen daardoor de beeldvorming (te?) weinig in vraag. De ideale broeihaard voor populisme, niet? Al hangt ook hier weer alles af van je invulling: wat is populisme hier en nu? Is het een misleidende indruk van betrokkenheid? Mogen beleidsmakers zich op deze manier op de borst kloppen voor hun bluswerk?
Misschien kunnen ze zich laten inspireren door wijlen Dirk Van Duppen, de supersamenwerker. Voor viroloog Marc Van Ranst is hij alvast ‘een virus dat hopelijk nog veel mensen mag besmetten.’
Zorg dragen
Gezondheidszorg is in coronatijden prioriteit, zowel voor de bevolking (met 37 procent van de stemmen het meest urgente thema volgens De Stemming) als voor het beleid. Alleen kan je niet even snel gaan oplappen wat al jaar en dag scheef groeit. Dat zuurstoftekort haal je niet met mooie woorden in. Bovendien mag het debat én de politieke actie niet vernauwd worden tot enkel en alleen de zorgsector – waarin het momenteel extra hevig brandt.
Waarom zetten we onze leiders niet eens gewoon spreekwoordelijk in hun blote kont? Laat hen stuk voor stuk een antwoord geven op de vraag: Wat betekent goede zorg vanuit een brede definitie op zorg dragen? Mag het vertrekpunt van de gevoerde politiek consequent de zorghouding zijn, zowel op niveau van mens, maatschappij als milieu? Geen betere maatstaf voor het wereldbeeld van waaruit je vertrekt, misschien?
(Lees hier meer over zorgethiek.)
Verwarrend Vlaams
Neem nu de partij die met 24 procent van de stemmen uit de kersverse peiling komt: het Vlaams Belang. Hoe kijken Tom Van Grieken en co naar zorg dragen, naar je samenleving gezond houden? Weten die 1 op 4 Vlamingen écht waar ze voor kiezen? Of staren ze zich ook blind op brandjes en op wie ze denken dat het krachtigste blusapparaat kan bovenhalen?
Rond de jaarwissel kreeg ik de kans om met volksvertegenwoordigers van elke partij, inclusief de uitersten, aan tafel te zitten voor een gesprek over het beleid rond langdurig zieken, in het kader van een boek in wording. De verantwoordelijke van dienst voor Vlaams Belang: Dominiek Sneppe.
‘Je moet een kat een kat durven noemen’, stelt Sneppe. Zonder kattig te willen zijn, moet ik eerlijkheidshalve zeggen dat de grootst geschatte partij van ons land een verwarrende visie op zorg dragen heeft. ‘Op de sociale zekerheid bespaar je niet. Als je moet beknibbelen, beknibbel je beter op je luxeproducten, niet op de dingen die belangrijk zijn’, klinkt het kordaat. Maar hoe je ons systeem dan wel (financieel) gezond houdt?
Tot zover de invraagstellingen van een bezorgde burger.
Meer averechts leesvoer:
- Het nieuwe normaal (tot nader order)?
- Werkbaar werk, beter na corona?
- Mogen alleen gezonden de economie doen draaien?
- Kan corona ook je mensbeeld infecteren?
Tot schrijfs