Het event was goed georganiseerd, dat moet gezegd worden. Bij aankomst meteen een dosis alcoholgel in de handen en een mondmasker ter beschikking. De pers kreeg een aparte ruimte waar alles op een scherm gevolgd kon worden. Dat ‘Het Corona Debat’ gedragen werd door ervaren nieuwsankers van VRT en DPG Media was natuurlijk mooi meegenomen. Het betrekken van publieksvragen die via Twitter gesteld konden worden, zorgde voor interessante afwisseling. Na afloop stelde organisator Ben De Brucker, voorzitter van Medische Wereld, zich vlot ter beschikking voor een kort interview.
Bent u tevreden over het debat?
Ja, ik ben heel tevreden. Er werden duidelijke standpunten ingenomen binnen de dertig minuten die telkens beschikbaar waren. Wat ik gemist heb, is een concreet plan van aanpak voor een tweede golf. Gelukkig staan alle neuzen wel in dezelfde richting, het is dus een kwestie van voor de zomer te komen tot een uitgeschreven plan. Ook economisch zit iedereen op een lijn: zo snel mogelijk een veilige heropstart.
Er kwam wat kritiek op de samenstelling van de panels: hoofdzakelijk mannelijk en weinig variatie, bijvoorbeeld geen menswetenschappers.
Dat is iets om rekening mee te houden voor volgende edities. Persoonlijk heb ik de aanwezigheid van een huisarts, een verpleegkundige, een apotheker, … gemist, maar binnen het tijdskader kan je nu eenmaal niet alle punten aanraken.
Welke drie dingen wil u op de regeringstafel leggen op vlak van gezondheidszorg?
Als eerste een herfederalisering van de bevoegdheden. Geen negen verschillende ministers van Gezondheid en Welzijn, dat is inefficiënt, onnodig complex en staat heldere communicatie in de weg. Zet één kapitein aan het roer die alle bevoegdheden en verantwoordelijkheid op zich neemt. Zet ten tweede in op e-Health. Pilootstudies, sommige al drie jaar oud, komen niet van de grond omdat de politieke moed ontbreekt. We hebben ballen nodig om bijvoorbeeld video- en teleconsultaties in België verder uit te werken, maar ook applicaties die patiënten in staat stellen om hun toestand van thuis uit op te volgen. En als laatste hoop ik dat de ziekenhuisnetwerken volledig op punt worden gezet zodat er optimaal kan worden samengewerkt. Voor covid-19 zou dat concreet kunnen betekenen dat er per ziekenhuisnetwerk een coronaziekenhuis komt waar ook niet-coronagerelateerde zorg aan besmette personen kan worden gegeven. Die snelle switch moet gemaakt worden. Ik kan u vertellen dat minister Maggie De Block dit voorstel gaat voorleggen op het kernkabinet.
(Herbekijk ‘Het Corona Debat’ via bovenstaande video.)
Rake citaten
- ‘De drie grootste nadelen van de lockdown: stijgende armoede, druk op geestelijke gezondheid, uitgestelde zorg.’ – Gezondheids- en welzijnseconoom Lieven Annemans
- ‘De huidige crisis duurt net niet lang genoeg om gedragsverandering teweeg te brengen. De som van individuele gedragingen is bepalend voor het verdere verloop. We hebben nood aan moedig leiderschap.’ – Intensivist Manu Malbrain (VUB)
- ‘We hebben een kans laten liggen om technisch werklozen de voorbije weken opleidingen te geven.’ – Minister van Financiën Alexander De Croo
- ‘Terugplooien op onszelf is onszelf in de voet schieten. We zijn een klein land met een zeer groot buitenland.’ – Gedelegeerd bestuurder VBO Pieter Timmermans
Tweede golf
Het vraagstuk dat in elk van de drie debatten en ook in de publiekspoll aandacht vraagt: wat met een tweede golf?
Het is nu een kwestie van het moeilijke, delicate evenwicht te vinden tussen versoepeling en opflakkering.
Uit de publiekspoll blijkt dat ongeveer 80 procent schrik heeft voor een tweede golf. Volgens viroloog Steven Van Gucht is het gezond om een beetje angst te voelen. ‘We zijn best niet te gerust en te comfortabel.’
De r-waarde (reproductiegetal) herleiden tot nul zit er zeer waarschijnlijk niet in, omdat het virus zich onder de radar kan verspreiden via mensen die weinig tot geen symptomen vertonen. Covid-19 teert als ‘slimme simpele levensvorm’ op onze zogenaamde zwakheden: het feit dat we sociale wezens zijn met huidhonger. Het is nu een kwestie van het moeilijke, delicate evenwicht te vinden tussen versoepeling en opflakkering.
‘Alles hangt af van hoe ernstig de maatregelen gevolgd worden’, klinken de experten eensgezind. ‘Afstand houden en mondmaskers dragen zijn als veiligheidsgordels bij het autorijden.’ De burgerzin is bepalend, met andere woorden.
Contact tracing moet een ‘primordiale’ rol krijgen om clusters snel op te sporen en in te dijken met mini-lockdowns waar nodig. Op vlak van (groeps)immuniteit en vaccins zijn nog te veel blinde vlekken om sluitende antwoorden te bieden.
‘Het is niet meer blijf in uw kot all the time’, luidt de upgrade van Maggie De Blocks motto. Voor haar is de fase waar we nu voor staan mogelijks nog moeilijker omdat het foertgevoel groeit, waardoor wat wel en niet mag creatiever wordt ingevuld. Ze hamert eveneens op de veilige drievuldigheid: fysieke afstand, handhygiëne en mondmaskers.
Ook B(ekende)V(iroloog) Marc Van Ranst stelt dat mensen een eigen exitstrategie zullen bepalen als het te lang duurt. ‘Het virus heeft ons nodig, dus we hebben het met z’n allen in de hand.’ Als er een tweede golf volgt, voorspelt hij dat een tweede lockdown veel moeilijker zal zijn.
Voor Bart De Wever, die een plek had in het economische debat, is het simpel: ‘Als we nu wél kunnen tracken, tracen en testen, zal de volgende quarantaine, de quarantaine van de zieken en de besmetten moeten zijn en niet van de gezonden. De economie moet draaien op gezonde mensen. Als er een tweede lockdown komt, hok dan alleen de kwetsbaren (lees: ouderen en mensen met gezondheidsproblemen) en de mensen die besmet zijn op.’
De veilige drievuldigheid: fysieke afstand, handhygiëne en mondmaskers.
Om op een solidaire noot te eindigen: de teller van de inzamelactie #Health4Life, waarmee beschermingsmateriaal voor zorgverleners én toekomstige bezoekers in onder meer woonzorgcentra wordt ingezameld, staat ondertussen op meer dan 850.000 euro. Veilig sociaal contact, daar moeten we voor gaan. Al is het misschien gerechtvaardigd vraagtekens te plaatsen bij de hoge nood aan dit soort (burger)initiatieven.
Meer leesvoer?
- Samen is het toverwoord.
- Wat als nabijheid verdwijnt?
- Dat knagende gevoel: morele stress
Tot schrijfs
