Volgens Oleg Nesterenko is de oorlog in Oekraïne niet de eerste maar de derde dollaroorlog. De eerste was de oorlog tegen het Irak van Sadam Hoessein. De tweede die tegen het Libië van Moe’ammar Khaddafi. En de derde dus die tegen Moskou op het grondgebied van een derde staat, Oekraïne. Simpelweg omdat het Westen geen rechtstreekse oorlog in Rusland, een kernmacht, kan voeren. Er kan tegen Rusland alleen een hybride- en proxy-oorlog gevoerd worden.

Irak-Libië

Oleg Nesterenko: “Met betrekking tot de eerste twee dollar-oorlogen is het belangrijk te weten dat Irak en Libië boven alles grote energiemachten zijn. Mogendheden die het hebben aangedurfd om de Amerikaanse munt in gevaar te brengen. In 2003 voerde Sadam Hoessein zijn dreigement uit om te stoppen met de verkoop van koolwaterstoffen en gas in dollars. Hij was de eerste sinds WOII die de vraag aan de orde stelde naar de legitimiteit van de dollar, de petrodollar. En die vooral op zeer betekenisvolle manier optrad tegen de petrodollar. Hij tekende toen zijn doodvonnis.

In februari 2003 verkocht Sadam Hoessein 3 miljard vaten ruwe olie, niet in dollar maar in euro

In februari 2003 verkocht Sadam Hoessein 3 miljard vaten ruwe olie voor een bedrag van meer dan 25 miljard euro. Deze verkoop vond plaats in euro’s niet in dollars. Eén maand later vielen de Verenigde Staten Irak binnen. We kennen de juiste cijfers niet, maar het aantal slachtoffers wordt geschat op een miljoen, van wie een op de twee minderjarig was. Om nog maar te zwijgen van de totale vernietiging van de sociale- en economische infrastructuur van dat moderne land. Zelfs VS-analisten die naam waardig erkennen deze catastrofe.

In 2009 vond ook in Libië een dollaroorlog plaats. De toenmalige president van de Afrikaanse Unie, Moe’ammar Khaddafi, stelde het hele Afrikaanse continent een echte monetaire revolutie voor. Om te ontsnappen aan de overheersing van de petrodollar stelde hij voor een pan-Afrikaanse monetaire unie te creëren. Daarmee zou de export van olie en andere natuurlijke grondstoffen van het zwarte continent niet in dollars of petrodollars betaald worden, maar in een nieuwe munteenheid die hij de “gouden dinar”, noemde. Ook hij tekende daarmee zijn doodvonnis.

Met Moskou is dat niet mogelijk. Rusland is noch Iran noch Irak of Libië. Met Rusland kunnen de Verenigde Staten alleen indirect in conflict gaan.”

Moskou bedreigt de status van de dollar op het internationale toneel

Wat heeft de oorlog in Oekraïne met de dollar te maken?

Oleg Nesterenko: “Moskou bedreigt de status van de dollar op het internationale toneel. En daarmee de hele economie daarachter. Zodra Poetin aan de macht kwam, lang voor 2021, en zelfs voor de anti-Russische staatsgreep in Oekraïne in 2014, begon Rusland als leidende energiemacht, met het liquideren van staatsobligaties in dollars.

In vijf jaar tijd, van 2010 tot 2015, heeft Rusland het aantal Amerikaanse staatsobligaties gehalveerd. Hoewel het tot dan toe hoorde bij de landen met de meeste Amerikaanse obligaties, heeft het land er vandaag bijna geen meer.

Tegelijkertijd is de Russische Federatie ook begonnen zich geleidelijk los te maken van het petrodollarsysteem door handelsovereenkomsten te sluiten die in nationale valuta betaald worden, te beginnen met China. Gigantische massa’s energieproducten werden betaald in yuan en in roebels. Het was het begin van de nieuwe oorlog die we kennen sinds februari 2022.

De dollar is een apenvaluta

Tegelijk is er een onofficieel overeenkomst tussen Rusland en China om acties tegen de Verenigde Staten te synchroniseren. Ook stapt China stilaan af van de Amerikaanse debiteur. In 2015 had China meer dan 1.270 miljard dollar aan Amerikaanse staatsobligaties. Vandaag is dat nog 950 miljard, het laagste niveau sinds 10 jaar.

China wordt bestempeld als de belangrijkste tegenstander van de VS. Maar het is de Russische Federatie die het proces in gang heeft gezet om de wereld te bevrijden van het petrodollarsysteem.

Met het uitbreken van de oorlog in Oekraïne in februari 2022 is de actieve fase van de oorlog begonnen. Maar hij is al bijna tien jaar aan de gang. Vandaag zijn de maskers gevallen. China en Rusland zetten de centrale banken in de wereld ertoe aan om de opbrengsten van hun investeringen in Amerikaanse staatsobligaties, die nu ook de economie en het welzijn van de Amerikanen financieren, te heroverwegen.

De dollar is een apenvaluta. Er zit niets achter. Niets tastbaars. De huidige waarde van de dollar heeft absoluut niks te maken met reële activa die voor die waarde zouden moeten zorgen. De waarde van de dollar wordt alleen ondersteund door de drukpers en de militaire dominantie van de Verenigde Staten. Het is die dominantie die alle ontevredenen in de wereld onderdrukt”.

Euro als alternatief voor de dollar?

Oleg Nesterenko: “Het gewicht en de potentiële rol van de euro mogen niet worden onderschat. Zo wilde Sadam Hoessein in het verleden de olie niet in dollars verkopen, maar in euro’s. En dat is trouwens de belangrijkste reden voor de oorlog in Irak en de moord op Saddam. De euro kan, of beter gezegd, zou een meer belangrijke rol kunnen spelen dan vandaag het geval is. Maar ik geloof absoluut niet dat het gaat gebeuren. Het potentieel zal niet worden gerealiseerd. Simpel omdat het Europees beleid afhankelijk is van de VS.

De Verenigde Staten zullen nooit toestaan dat de valuta van de vazal hen overschaduwt. Met het niveau van middelmatigheid van de hoge ambtenaren en de meerderheid van Europese staatshoofden hebben de Amerikanen en hun munt niets te vrezen van de kant van de euro. De initiatieven van de Europese leiders zijn meestal zo anti-Europees en antinationaal dat ze meer op de consuls van de Verenigde Staten lijken dan iets anders.

En alsof dat niet genoeg is, wordt in 2025 het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie waargenomen door Polen. Polen is een directe agent, praktisch de werknemer van de Verenigde Staten binnen de EU. De Polen hebben nu al aangekondigd dat hun belangrijkste prioriteit is om de “samenwerking” van de EU met de Verenigde Staten te versterken.

De zeer bescheiden overblijfselen van de Europese autonomie, militair en economisch zullen in de komende jaren verder gereduceerd worden tot louter symbolisch”.

De Russische economie en de sancties

Oleg Nesterenko: ”Op de korte en middellange termijn zijn de westerse sancties tegen de Russische economie relatief zwak. Het effect van de sancties is niet te zien in de levensstandaard van de Russen. We moeten echter niet naïef zijn. Op de lange termijn zullen er natuurlijk activiteiten zijn die in zekere mate zullen lijden. Het gehalte ervan hangt af van vele variabelen.

De feiten zijn bekend. Ze worden zorgvuldig geminimaliseerd en verdraaid door de degenen die de sancties invoeren om hun gezicht te redden. Maar de doelstelling van de sancties was maximaal: de ineenstorting van de Russische Federatie.

Die had moeten leiden tot de capitulatie van Rusland in het conflict in Oekraïne. (Toevoeging red.: Josep Borrell, de hoogste EU-diplomaat zei bij het begin van de oorlog zegezeker: “We dialogeren alleen met Rusland over zijn capitulatie.”)

Praten over een instorting van Rusland is pure fantasie

Het resultaat van deze onderneming is een totale mislukking. Er was geen instorting. Er is vandaag geen instorting en morgen zal er geen instorting zijn. Erover praten is pure fantasie, speculatie en wensdromen.

De meeste sancties die de meeste kans van slagen hadden, werden in het begin van de confrontatie ingevoerd. Deze sancties werden voldoende geacht om de vooraf vastgestelde doelstellingen van de ineenstorting van de Russische economie binnen een beperkt tijdsbestek, minder dan twaalf maanden, te verwezenlijken.

Alle volgende golven van sancties, ook die nog zullen komen, zijn lang niet zo gevaarlijk voor de economische en financiële stabiliteit van Rusland. Ze zijn slechts chaotische gebaren als gevolg van de ineenstorting van het oorspronkelijke Westerse project”.

Sancties zullen de Russische operaties in Oekraïne niet stoppen

Oleg Nesterenko: “Zijn de gevolgen van deze acties op lange termijn schadelijk voor het land? Het antwoord is nee. Ik herinner U eraan dat Rusland niet sinds 2022, maar sinds 2014 is onderworpen aan aanzienlijke sancties van het westerse kamp. Niet alleen is de Russische economie ondanks Barack Obama’s gejuich op geen enkele manier aan het wankelen gebracht, maar bovendien werkten die sancties als een katalysator en versterkten ze de soevereiniteit van de nationale economie aanzienlijk.

Zo hebben de beperkingen op de invoer van voedsel uit landen die sancties tegen Rusland hebben gesteund, geleid tot groei en consolidatie, en wel in zeer belangrijke mate, van de Russische agrovoedingssector. In slechts een paar jaar is Rusland geëvolueerd van een importeur van agrovoedingsproducten naar een exporteur.

Andere sectoren van de Russische economie zijn zelfvoorzienend geworden en zullen aan het einde van de Russisch-Westerse vijandelijkheden bijna ontoegankelijk worden voor Europese economische spelers.

Verschillende sectoren van de Russische economie zijn zelfvoorzienend geworden

Bedrijven in de energie- en defensiesector omzeilen de sancties gemakkelijk, simpelweg door niet langer de dollar te gebruiken in hun internationale transacties, maar de roebel en de munt van het partnerland. Zo wordt het proces van de de-dollarisatie versneld, omdat de dollar voor veel landen zeer giftig is geworden.

In de financiële sector anticipeerde de Russische Centrale Bank al in 2015 op het risico afgesneden te worden van het door de Amerikanen gecontroleerde bankberichtensysteem Swift. Rusland richtte een eigen interbancair transmissiesysteem op, SPFS, met een eigen betaalsysteem van bankpassen ‘Mir’. Beide systemen zijn internationaal en gekoppeld aan het Chinese banksysteem. Andere landen sluiten zich aan bij het Russische en het Chinese banksysteem.

Tegelijk wordt door de BRICS-landen (= Brazilië, Rusland, India, China en South Africa) de creatie van een eigen gemeenschappelijke munteenheid overwogen maar ook de ontwikkeling van een Russische en Chinese digitale munt.”

Europa heeft veel te vrezen

Oleg Nesterenko: ”De Russisch-Duitse economische betrekkingen zijn vernietigd. De gevolgen voor de Duitse economie zullen dramatisch zijn. De Duitse industrie, waarvan een groot deel energie-intensief is, verkeert al in grote moeilijkheden, omdat de kosten zijn geëxplodeerd. Terwijl haar directe niet-Europese concurrenten, zoals de Amerikanen, niet de problemen hebben die de Duitsers hebben.

De Amerikaanse anti-Russische sancties hebben secundaire gevolgen voor de Europese Unie. Op middellange termijn worden de totale verliezen van alle EU-landen als gevolg van de sancties tegen Moskou geschat op enkele honderden miljarden euro’s.

Toen ik sprak over de beperkingen van de invoer van voedsel uit landen die vijandig staan tegenover Rusland, mag niet worden vergeten dat de Europese boeren elk jaar miljarden euro’s verliezen en nog vele miljarden zullen verliezen omdat de Russische markt voor hen gesloten is op lange termijn.

De totale verliezen van alle EU-landen als gevolg van de sancties tegen Moskou worden geschat op enkele honderden miljarden euro’s

Wat het toerisme betreft, is het in Europa vooral Frankrijk dat de rekening betaalt. Er is geen toerisme meer tussen Rusland en Frankrijk. Als je uitbaters van de horeca-toerismesector in Zuid-Frankrijk hoort, is dat voor hen rampzalig. Net als voor de vastgoedsector. Dertig jaar lang was de Russische klant qua omzet groot. De massamedia verbergen deze realiteit zorgvuldig.

Voor de energiesector is het niet eens de moeite erover te praten. We kennen allemaal de omvang van de ramp. Catastrofe die min of meer wordt verhuld door gigantische overheidstussenkomsten en als gevolg grote staatsschuld die niet zal worden terugbetaald.

Vanaf vandaag zijn het de Verenigde Staten die niet alleen de kostprijs van energie-intensieve industrieën gaan controleren, maar ook beslissen over de prijs van brood bij de bakker of de stookkosten van huishoudens. En degenen die denken dat de Amerikanen geschenken zullen geven aan hun “gevazaliseerde” concurrenten, de Europeanen, moeten hun slechte dromen laten vallen.

Over het algemeen lijden al degenen die het Amerikaanse project volgen en zullen ze negatieve gevolgen ondervinden voor hun economieën. Gevolgen die veel schadelijker zullen zijn dan die welke Rusland de komende jaren zal ervaren. In de economie en het bedrijfsleven is alles een kwestie van alternatieven. Rusland heeft alternatieven die de landen van Europa niet hebben”.

Sanctietreinen niet langer effectief?

Oleg Nesterenko: “De waaier aan ernstige sancties die door het Atlantische kamp kunnen worden gecontroleerd is al uitgeput.

Soms vervalt het Westen in de meest groteske karikaturen. Zo was één van de opgelegde sancties het verbod voor huiskatten om deel te nemen aan een internationale wedstrijd in Europa. Ik heb mezelf afgevraagd waarom ze trekvogels niet gesanctioneerd hebben? De Polen zouden ze kunnen neerschieten bij aankomst in hun luchtruim …

Eén van de belangrijkste sancties is die tegen de Russische olie. Wat is het resultaat? Rusland verkocht in het eerste kwartaal van 2023 nog meer olie dan voor het uitbreken van de oorlog in Oekraïne.

Rusland verkocht in het eerste kwartaal van 2023 nog meer olie dan voor het uitbreken van de oorlog

Ook het Russisch goudembargo werkt niet. Men zal daar spijt van krijgen. Immers, morgen zal goud een veel belangrijkere rol spelen in de wereldeconomie dan vandaag. Als ik de Russische regering was, zou ik de goudexport hebben beperkt. U moet weten dat terwijl de nationale goudreserves in de Verenigde Staten en Duitsland sinds het jaar 2000 praktisch niet in volume zijn veranderd, en in Frankrijk zelfs sterk zijn gedaald, in Rusland ze in dezelfde periode met zes zijn vermenigvuldigd.

De sancties tegen Russische kernenergie zijn totaal onrealistisch. Brusselse bureaucraten eisen dat Hongarije, dat sterk afhankelijk is van de Russische kernenergiesector, ermee stopt. Bijna de helft van de energievoorziening in het land is afkomstig van nucleaire installaties die door de Russen zijn gebouwd. Von der Leyen vraagt Orban om daar een eind aan te maken, maar dan zouden de verliezen voor het Hongaarse volk gigantisch zijn. Indien ze buigen voor Brussel, worden ze minstens dertig jaar in de tijd teruggeworpen.

Josep Borrell, het hoofd van de Europese diplomatie, dreigt met sancties tegen India omdat het Russische aardolie raffineert en deels naar Europa exporteert. Het invoeren van secundaire sancties zou pure dwaasheid zijn en zou Europa duur te staan komen. India heeft een groot aantal hefbomen om wraak te nemen op de Europese economie.

Dit artikel verscheen eerder op de blog van Miel Dulaert.

Het hele vraaggesprek met Oleg Nestererenko kan je hier lezen.