Volgens een rapport van de Brown-universiteit verloren bij de oorlogen die de VS na 11 september 2001 in Irak, Afghanistan, Syrië, Jemen en Pakistan voerden en aanwakkerden 4,5 miljoen mensen het leven.
Ongeveer een miljoen daarvan stierf tijdens de gevechten. Tussen de 3,6 en 3,7 miljoen mensen stierven onrechtstreeks aan de gevolgen van de oorlog, door problemen van medische of economische aard, bijvoorbeeld door ziektes, ondervoeding en vernietiging van infrastructuur.

Tot deze conclusies kwam een studie van het Costs of Wars-project van het Watson Institute for International and Public Affairs, een instituut dat deel uitmaakt van de Brown-universiteit.

Het rapport analyseerde ook de gevolgen van oorlogen in Libië en Somalië die door Washington werden aangemoedigd.
De onderzoekers schatten dat er in de gescreende landen momenteel 7,6 miljoen kinderen onder de vijf jaar aan acute ondervoeding lijden. Dit betekent dat ze “niet genoeg voeding binnenkrijgen, waardoor ze vermageren tot ze vel over been zijn en meer gevaar lopen om te sterven”.

In Afghanistan en Jemen gaat het om bijna 50% van alle kinderen, in Somalië om bijna 60%.

Ondervoede Kinderen per Oorlogszone (Gegevens van 2020 tot 2023)

In een andere studie uit 2021 kwam het Costs of War-project van de Brown-universiteit tot de bevinding dat de oorlogen die de VS na 9/11 voerden minstens 38 miljoen mensen op de vlucht dreven. Dat is meer dan bij om het even welk conflict na 1900, uitgezonderd de Tweede Wereldoorlog.

Deze studie uit 2021 gaf verder nog aan dat “38 miljoen een zeer conservatieve schatting is. Het totaal aantal mensen dat op de vlucht sloeg naar aanleiding van de door de VS na 9/11 gevoerde oorlogen zou wel eens dichter bij de 49 à 60 miljoen kunnen liggen. Dat komt aardig in de buurt van het aantal vluchtelingen veroorzaakt door de Tweede Wereldoorlog”.

38 miljoen mensen sloegen op de vlucht – en zochten in een ander land een veilig onderkomen of werden vluchtelingen in eigen land – vanwege de oorlogen die het Amerikaanse leger sinds 2001 is begonnen. Dat aantal ligt hoger dan bij om het even welk conflict sinds het begin van de 20e eeuw, met uitzondering van de Tweede Wereldoorlog. Hoewel de Verenigde Staten honderdduizenden vluchtelingen hebben binnengelaten, vonden de meesten een onderkomen in landen van het grotere Midden-Oosten.

De pijlen wijzen naar de drie belangrijkste bestemmingslanden voor vluchtelingen en asielzoekers uit elk oorlogsland vanaf 2019. De pijlen bij Syrië betreffen alle gevluchte Syriërs (2011-2019)

De studie uit mei 2023 – die stelt dat de door de VS na 9/11 gevoerde oorlogen 4,5 tot 4,6 miljoen mensen het leven kostten – beklemtoont dat er nog altijd grote aantallen burgers sterven aan de nasleep van deze gewelddadige conflicten.
Ze wijst erop dat, hoewel het Amerikaanse leger zich in 2021 uit Afghanistan terugtrok, “er vandaag nog altijd Afghanen lijden en sterven – in hogere mate zelfs dan voordien – als gevolg van de oorlog”.

Deze dodentol alleen al is huiveringwekkend. Bovendien raakten miljoenen andere burgers gewond of kregen ten gevolge van deze oorlogen te maken met onvoorstelbare beproevingen.

Volgens de studie ligt het aantal personen dat sterft aan een ziekte veroorzaakt door vervuild water – omdat de oorlog hun toegang tot veilig drinkwater en sanitaire voorzieningen heeft vernietigd – veel lager dan het aantal personen dat ziek wordt.
Het rapport uit 2023 “vestigt de aandacht op een groot aantal langdurige en onderschatte gevolgen van de oorlog voor de publieke gezondheid en benadrukt dat sommige groepen, in het bijzonder vrouwen en kinderen, er het meest te lijden van hebben”.
Onder mensen die in armoede leven of deel uitmaken van gemarginaliseerde groepen ligt het sterftecijfer hoger en is de levensverwachting lager.

Het document onderstreept dat “de oorlogen van na 9/11 de mensen die in de oorlogszones wonen voor grote economische problemen hebben gesteld. De combinatie van armoede, voedselonzekerheid en ondervoeding leidt tot ziektes en sterfte, vooral onder kinderen jonger dan vijf jaar”.

Oorzaken van onrechtstreekse sterfte naar aanleiding van de Amerikaanse oorlogen van na 9/11. Voor meer info zie “How Death Outlives War: The Reverberating Impact of the Post-9/11 Wars on Human Health” op costsofwar.org.

In bijna alle oorlogen vallen de meeste doden door onrechtstreekse sterfte. Volgens de onderzoekers van de Brown-universiteit “hebben kinderen in conflictgebieden 20 keer meer kans om te sterven van diarree dan door oorlogshandelingen”.
Schade aan infrastructuur door oorlogsgeweld is eveneens uiterst dodelijk. “Ziekenhuizen, klinieken, medische voorraden, waterbevoorradings- en afvalverwerkingssystemen, elektriciteit, wegen en verkeerstekens, infrastructuur voor de landbouw en de verscheping van goederen: dit alles en nog veel meer wordt vernietigd, beschadigd en ontregeld, met blijvende gevolgen voor de volksgezondheid”, schrijft de studie.

De economische problemen die door de oorlogen van na 9/11 werden veroorzaakt, hadden onnoemelijke gevolgen.
Na twintig jaar militaire bezetting door de troepen van de VS en de NAVO krijgt Afghanistan nu te maken met een haast apocalyptische economische crisis.

Meer dan de helft van de Afghaanse bevolking leeft in extreme armoede en moet rondkomen met minder dan 1,90 $ per dag. Maar liefst 95% van de Afghanen hebben niet genoeg voedsel.

In Jemen zijn meer dan 17,4 miljoen mensen voedselonzeker. 85 000 kinderen onder de vijf jaar zijn waarschijnlijk al van honger gestorven.

Zelfs in landen waar Amerikaanse troepen niet in grote aantallen werden ingezet, hebben de oorlogen van Washington de levens van talloze burgers verwoest.

Amerikaanse droneaanvallen in Jemen en Somalië “maken het de bevolking vaak moeilijk om in haar levensonderhoud te voorzien”. Arbeiders worden gedood, boerderijen en bedrijven worden vernietigd, families gaan bankroet.“

De weerslag van dergelijke economische ontwrichtingen op bevolkingsgroepen die op het land zijn aangewezen om te overleven, is nauwelijks te bevatten”, benadrukt de studie.

Volgens de onderzoekers hebben de zogenaamde antiterrorismewetten die Washington in Somalië uitvaardigde “ook de humanitaire hulp bemoeilijkt waardoor de hongersnood nog toenam”.
In dat Oost-Afrikaanse land zijn honderdduizenden kinderen inmiddels van de honger gestorven.

De studies van de Brown-universiteit maken deel uit van een toenemend aantal academische verhandelingen die het dodenaantal van de Amerikaanse oorlogen van na 9/11 in kaart brengen.
Een rapport uit 2015 van de hand van de met de Nobelprijs gelauwerde groep International Physicians for the Prevention of Nuclear War (IPPNW) kwam tot het besluit dat 13 jaar van zogenaamde Oorlog tegen de Terreur vanwege Washington in totaal 1,3 miljoen doden heeft veroorzaakt: 1 miljoen in Irak, 220 000 in Afghanistan en 80 000 in Pakistan.

De IPPNW waarschuwde dat dit cijfer uit 2015 “nog een conservatieve schatting is. Het totaal aantal doden in de drie bovenstaande landen zou wel eens hoger dan 2 miljoen kunnen liggen. Een cijfer onder het miljoen is evenwel uiterst onwaarschijnlijk”.

Dit artikel verscheen op Geopolitical Economy. Vertaling: Ronald Decelle.