Dit interview werd afgenomen op donderdag 20 oktober.

Maria en Gitte zitten in het vijfde en zesde middelbaar. Zij zijn voorzitters van de leerlingenraad van het Sint-Jozefcollege in Aarschot. Samen met hun leraar Frederic gaan we met hen in gesprek. Gitte: “Voor StandUp for Climate zijn er meerdere acties aan de gang, voornamelijk voor het klimaat. In onze school worden eerst workshops gegeven aan de leerlingen uit het derde en vierde middelbaar. In de namiddag gaan de vijfde- en zesdejaars twee films zien.”

Maria: “De derdejaars gaan vooral leren over voedselverspilling, het is morgen ook Dag van de Jeugdbeweging. Ze zullen ook bijleren over circulaire economie. In de derde graad (vijfde en zesde) staat de dag 100 procent in het teken van de klimaatcrisis.”

850 gemotiveerde leerlingen

Organiseren jullie deze workshop vooral om bewustzijn te creëren over de ernst van de klimaatcrisis? Om mensen aan te zetten om anders te leven? 

Gitte: “Om hen ervan bewust te maken, de leerlingen meer bezig te laten zijn met de crisis, en om ons voor te bereiden op de grote mars in Brussel zondag. We gaan morgen ook in de middagspeeltijd spandoeken maken en kartonnen schilderen met slogans, zodat we het laatste lesuur een wandeling kunnen maken door Aarschot onder begeleiding van politie. Onze eigen kleine mars.”

“We gaan spandoeken maken en kartonnen schilderen met slogans, zodat we het laatste lesuur een wandeling kunnen maken door Aarschot onder begeleiding van politie. Onze eigen kleine mars.”

Hoeveel mensen zullen aan deze actie meedoen?

Gitte: “Alleen onze school gaat hieraan meedoen. We zijn met 850 leerlingen, die komen allemaal mee op straat met heel veel motivatie. We gaan veel filmpjes maken, en veel via sociale media verspreiden.”

Maria: “Na de mars door Aarschot komen we ook allemaal weer samen op de speelplaats, daar vormen we een cirkel en maken we een video met een drone die opstijgt.”

Gitte: “Daarom hebben we ook opgeroepen om morgen allemaal iets groens aan te doen, zodat de cirkel groen wordt, zo zijn we allemaal in thema. De leerlingenraad gaat ook nog proberen groene cirkels op handen, gezichten en armen te tekenen.”

Naast bewustwording creëren, wat is jullie boodschap?

Maria: “Iedereen interpreteert de actie anders, maar niet iédereen is mee met wat er gaande is. Dat willen we tegengaan door workshops en acties te organiseren op onze duurzaamheidsdag. Zo wek je interesse op bij mensen, om duurzamer en bewuster te leven.”

Duty of Care

Dus jullie hebben het gevoel dat er nog weinig over geweten is, hoewel de klimaatcrisis een heel groot probleem is en er dringend actie nodig is? 

Gitte: “Ik denk wel dat veel jongeren dat beseffen, maar het gaat vooral over het naar buiten brengen. Jongeren weten dat wel, maar het is belangrijk dat we die boodschap ook echt naar de stad brengen, en dat niet alleen in Brussel. We willen kleine puzzelstukjes leggen, want die maken een groot geheel. Het is een redelijk kleine actie, maar er doen toch 850 leerlingen mee.”

“We willen kleine puzzelstukjes leggen, want die maken een groot geheel”

Frederic: “Het is natuurlijk ook zo dat klimaat een heel vluchtig thema is, van zodra het heel warm en zonnig en droog is, heeft iedereen iets van ‘oei, de klimaatcrisis’, maar vanaf het moment dat het weer regenachtig en koud wordt, verwatert dat thema ook weer een beetje. Nu zeker met de Oekraïnecrisis is het thema naar achter verschoven, dus op die manier proberen we de aanwezige en steeds groeiende klimaatcrisis terug onder de aandacht te brengen.”

Gitte: “Er zijn films te zien in de aula: voor de zesdejaars een film die net een maand uit is, Duty of Care. We hadden toestemming gekregen van Nic Balthazar om die film te tonen. Duty of Care gaat over de klimaatsrechtszaken.”

Het gaat over ónze toekomst

Wat is jullie gevoel bij deze actie en de klimaatcrisis in het algemeen?

Maria: “De acties organiseren zal vooral met toestemming van school moeten, en van de overheid. De mars bijvoorbeeld mogen we niet organiseren zonder die politiebegeleiding. Persoonlijk kan je natuurlijk thuis ook dingen doen, het hoeft niet altijd een grote actie te zijn. Kleine acties helpen mensen ook om bewuster te worden van de manier waarop we leven. Bijvoorbeeld geen vlees eten.”

Is de klimaatcrisis een belangrijk onderwerp in gesprekken met leeftijdsgenoten? Is er een soort van angst, bepaalde emoties die aan het thema verbonden zijn?

Maria: “Niet elke dag, maar naar aanloop van die acties wel, dan komt het weer ter sprake, de gevoelens. Als jeugd zijn we vaak ook bezig met de problemen die zich nu recht voor ons afspelen, en niet perse altijd met het grotere geheel en het probleem van de klimaatcrisis dat zich daar afspeelt.”

Gitte: “Wat ook belangrijk is, is ons thema: Our Future. We moeten de volwassenen, de gemeente en de overheid duidelijk maken dat het wel over ónze toekomst gaat. Dat is echt belangrijk. En dat moeten we blijvend aankaarten.”

Maria: “Soms in de vakantie – ik kom niet zo vaak buiten – als je er niet constant mee in contact komt, heb je misschien wel de gewoonte om dat naar achter te schuiven. Zoals onze leraar Frederic net ook zei: je krijgt nu de hele tijd informatie via de media over de oorlog, en dan heb je dat in je hoofd en dan vergeet je eigenlijk: ‘Ahja we hebben nog een probleem, en dat is echt een heel groot probleem.'”

Gitte: “We moeten daarop blijven inzetten. Herhaling is echt belangrijk.”

Lessen over klimaat

Onlangs heeft de Vlaamse Jeugdraad een advies uitgebracht om meer les te geven in scholen over klimaat, wat vinden jullie daarvan? Vinden jullie dat er meer moet gebeuren dan bijvoorbeeld af en toe een actie? 

Gitte: “Ik vind dat er meer actualiteit over de klimaatcrisis in de lessen moet worden opgenomen.”

Maria: “Bij vakken als biologie komt de klimaatcrisis af en toe ook wel gewoon ter sprake, zelfs bij economie over de circulaire economie en minder afval. Maar of dat echt een vak zal worden, hangt alweer af van de overheid, want scholen zelf kunnen dat niet beslissen. Het is wel zo dat als je daar echt een vak van maakt, en er taken rond doet, er meer bewustzijn komt.”

“Als je van klimaat echt een vak van maakt, en er taken rond doet, komt er meer bewustzijn”

Gitte: “In het vijfde is er een keuzevak ‘vrije ruimte’ en in de lessen Aardrijkskunde kan het bijvoorbeeld meer over oplossingen gaan. Er wordt al wel over gepraat, maar nog niet genoeg.”

Kijken jullie hoopvol naar wat er komen zal op vlak van klimaatpolitiek?

Gitte: “Ik ben hoopvol omdat er zoveel acties worden gevoerd, en zo komt het weer naar voren.”

Maria: “De politiek speelt altijd de grootste rol: in de klimaatcrisis, in ons welzijn … Natuurlijk helpt de oorlog daar niet in. Door die grote inzet van wapens komen er veel afvalstoffen de lucht in waardoor het allemaal erger wordt.”

“Ik snap dat politici niet aan alles kunnen denken, maar ze moeten daar ook wel een beetje rekening mee houden, om zulke crisissen te vermijden. Voor alles is een oplossing, er zijn heel wat technologische ontwikkelingen voor de klimaatproblemen, maar oorlog dat is natuurlijk politiek.”

“Met onze kleine mars gaan we de oorlog natuurlijk niet kunnen stoppen, maar we kunnen onze politici wel aanzetten om daar toch aan te denken, om te beseffen dat dat ook effect heeft op het klimaat.”

#StandUpforClimate gaat over klimaatrechtvaardigheid. Zit die verwevenheid tussen het sociale en het klimaat ook in de workshops ingebed?

Frederic: “Over ongelijkheid en armoede, daar hebben we een andere actiedag voor in de loop van het schooljaar. Wanneer we zo’n mondiale dag organiseren, gaat het meer over sociale ongelijkheid. De dag die we morgen houden is meer puur op het ecologische gefocust. Duty of Care, dat gaat ook over de rijke westerse wereld en hun verantwoordelijkheid, dus in die zin wél, maar niet echt expliciet.”

“De oorlog geeft een heel unieke mogelijkheid om eens door te duwen met alles en je voelt wel dat heel de wereld aan het veranderen is met die enorme energiekosten die iedereen nu heeft, uiteindelijk heeft het allemaal met elkaar te maken. Als we nu doorduwen de komende jaren, zit er binnen tien jaar misschien wel een andere wereld aan te komen.”