Zoals te verwachten was, blijven de westerse machten niet passief bij deze uitdagingen en werken ze steeds meer strategieën uit om de BRICS-landen te verdelen en te intimideren. We vermelden hier drie strategieën die de afgelopen weken zijn gestart: de zaak die het Internationaal Strafhof (ICC) heeft aangespannen tegen Vladimir Poetin, het verzoek van de Franse president Macron om deel te nemen aan de volgende BRICS-top en de pogingen om de BRICS te verdelen door een beroep te doen op India.

Zuid-Afrika zal Poetin niet arresteren

De klacht tegen Poetin leidde in maart tot een arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof voor de oorlogsmisdaad van het deporteren van Oekraïense kinderen. Dit arrestatiebevel had duidelijk ook tot doel de BRICS-top te verhinderen. Als lid van het ICC wordt Zuid-Afrika verondersteld de Russische president te arresteren als hij het grondgebied betreedt. Maar de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa liet op 9 juli al weten dat de top ongewijzigd zal doorgaan, zij het zonder te vermelden of Vladimir Poetin aanwezig zal zijn. De president sprak wel alsof er geen aanhoudingsbevel was uitgevaardigd: “We gaan door met de organisatie van de BRICS-top en we ronden de besprekingen over het verloop af, zonder de agenda te wijzigen. We gaan deze BRICS-top onverminderd organiseren en we zijn allemaal vastbesloten om een top te houden waar we elkaar in de ogen kunnen kijken. We hebben al bijna drie jaar geen fysieke top meer gehouden. In de huidige mondiale context wordt dit een noodzaak”.

“Strafhof is louter door Westen gefinancierd”

Wat betreft de legitimiteit van het ICC als “bewaker van internationaal recht en gerechtigheid”, hoef je alleen maar naar de aangeklaagden en veroordeelden te kijken om je daarover een mening te vormen. Sinds de oprichting in 2002 heeft het ICC alleen Afrikaanse, Latijns-Amerikaanse en Oost-Europese personen aangeklaagd en berecht. De overgrote meerderheid zijn Afrikanen. Wat de internationale jurist Charles Reveillere doet opmerken: “Het Internationaal Strafhof wordt voortdurend bekritiseerd vanwege de westerse vooringenomenheid van zijn rechtspraak en vanwege de partijdigheid van zijn vervolgingen. Het vervolgt bijna uitsluitend de zwakste spelers in het internationale diplomatieke spel – Afrikaanse onderdanen zijn sterk oververtegenwoordigd – en het weerspiegelt een rechtssysteem dat de grootmachten op hun wenken bedient. Studies hebben de invloed aangetoond van westerse staten, en in het bijzonder van de Verenigde Staten en de Europese Unie, op het strafrechtelijke beleid van de aanklager, vooral omdat de financiering van de rechtbank volledig afkomstig is van westerse staten en stichtingen zoals die van Soros”.

Macron nodigt zichzelf uit …

Dezelfde westerse staten proberen de BRICS-landen niet alleen te intimideren maar ook te verdelen. De eerste strategie is het verzoek van Macron om uitgenodigd te worden voor de BRICS-top van augustus. Op 20 juni vertelde de Franse minister van Buitenlandse Zaken Catherine Colonna aan de pers dat “de Franse president het eerste westerse staatshoofd wil zijn dat voor een BRICS-top wordt uitgenodigd. Ik heb mijn collega, mevrouw Pandor, verteld […] dat de president beschikbaar is en dat hij geïnteresseerd is in de voortzetting van de dialoog die Frankrijk met de BRICS onderhoudt.” De reactie van de Zuid-Afrikaanse minister Pandor was even snel als kernachtig: “Als president Macron aan de top zou deelnemen, zou dat een primeur zijn in de tot nu toe gevolgde werkwijzen van de BRICS. Ik wijs erop dat het de gastheer is die bepaalt wie er wordt uitgenodigd”.

… maar BRICS zegt nee

De Russische viceminister van Buitenlandse Zaken, Sergei Riabkov, was op 22 juni nog duidelijker tegenover de pers: “Het is evident dat staatshoofden die zo’n vijandig en onaanvaardbaar beleid jegens ons voeren, die zo vastbesloten zijn om Rusland internationaal te isoleren en die de politiek van de NAVO volgen om ons een strategische nederlaag toe te brengen, niet te gast kunnen zijn bij de BRICS. Natuurlijk is het de gastheer van de top die de gasten kiest, maar alle BRICS-lidstaten worden geraadpleegd, en we hebben onze collega’s van Zuid-Afrika geen geheim gemaakt van ons standpunt. We hopen dat er volledig rekening zal worden gehouden met ons standpunt.”

Daarmee is de Franse hoop de bodem ingeslagen. Macron is niet uitgenodigd voor de BRICS-top. Dit is een echte diplomatieke slag in het gezicht.

India, de hoop van het Westen, blijft bij BRICS en bij SCO

De tweede verdeelstrategie is de poging om van India een bevoorrechte partner te maken, om het multilaterale momentum dat de BRICS creëert, af te remmen. De Indiase premier Narendra Modi werd begin juli met pracht en praal ontvangen door Joe Biden en was de eregast van Macron werd tijdens de ceremonies van de Franse nationale feestdag van 14 juli.

De Indiase politicoloog Balveer Arora analyseert deze strategie als volgt: “India wordt in het Westen steeds meer gezien als een tegenwicht tegen de aspiraties van China, wat de aantrekkingskracht van dit land in de ogen van zijn Europese en Amerikaanse partners heeft vergroot. Onze wereld is opnieuw verdeeld in twee kampen, met China en Rusland aan de ene kant en het Westen en zijn bondgenoten aan de andere. India is een van de weinige landen die deze tweedeling aan hun laars lappen, omdat het lid is van zowel de Shanghai Cooperation Organisation, geleid door China, en de BRICS als van de QUAD, de informele anti-China-alliantie geleid door de Verenigde Staten.”

Samen bevestigen deze westerse strategieën dat we in een historische periode zijn beland die sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer is vertoond: die van een zeer ernstige uitdaging voor het westerse unilateralisme en hegemonisme.

Voor meer informatie

-Charly Hessoun, Mandat de la CPI contre Poutine : le sommet des BRICS maintenu envers et contre tout, La nouvelle tribune, 10 juli 2023,

-Jean-Sylvestre Mongrenier, Pourquoi les Occidentaux doivent faire de l’Inde un vrai partenaire, Challenge, 18 september 2017

Dit artikel is de vertaling door Frans De Maegd van het interview met Saïd Bouamana op Investig’Action