Eigenlijk ben ik hier voor een heel andere reden. Maar wie eenmaal aan een revolutie passeert kan er niet zo maar om heen. Zondag 22 mei: Santander, hoofdstad van Cantabrië. Ik wandel doorheen de stad tot ik plots op de Plaza de Velarde sta. Even een moment van verbazing. Een intense sfeer waait me tegemoet. Een, naar schatting, 500- tal mensen hebben zich hier verzameld.
Wat me het eerste opvalt zijn de briefjes, slogans, opschriften overal. Het pleintje met zijn zuilen is vol beplakt met allerlei boodschappen. Gaande van: ‘democracia real ya’, en ‘ik voel me niet gerepresenteerd’ tot tientallen andere versies hiervan. Geschreven, geschilderd, met krijt, stift, verf,.. Ik zie mensen met kleine kinderen. Een oude man die in een verdwaalde zetel op het plein zit. Veel studenten, maar ook 40-ers en 50-ers.
Het was me eerder ontgaan, maar tussen de rechtstaande massa zitten mensen in kringen. Ik zie een groep van dertig. En ernaast nog één, en nog één. Tien in totaal. Ze luisteren, discussiëren. Beheerst, met ernst, met begeestering. Mijn Spaans is niet goed genoeg om ze te begrijpen dus moet ik op zoek naar een Engelssprekende burger. Ik vind Gabór. Ongeveer 45, architect, inwoner van Santander. En ik vraag hem te vertellen wat er gebeurt.
Gabór vertelt
“Na de betoging van 15 mei waren we nog steeds verontwaardigd. We hadden onze onvrede nog niet genoeg kunnen uiten. Samen met een aantal andere mensen besloot ik hier, op dit plein, te blijven. We bleven praten en uiteindelijk bleven we overnachten. We zijn hier nu een week.
We zijn kwaad op het systeem. De politici zijn vergeten dat ze een volk vertegenwoordigen. In plaats daarvan zijn het marionetten van het economische systeem. Ze houden zich enkel bezig met statistieken en de plaats van Spanje op de (Europese) markt. Ondertussen is er een enorme werkloosheid. Mensen vallen uit de boot. Daklozen slapen op straat. Ik zelf werk als architect en heb in principe niet te klagen. Maar ik kan deze situatie niet langer aanzien. Het gaat niet enkel over mij, maar over iedereen. Ik kan niet zomaar voorbijgaan aan de sociale ongelijkheid. Want het wordt steeds erger, en op een dag is het aan mij.
Wij zijn een volksbeweging. Wij willen geen politieke partij vormen. Maar wij vragen de politici te doen waarvoor zij zijn verkozen. Zij werken voor ons. Voor het volk.”
De echte democratie aan het werk
“Na ons protest op 15 mei en onze blijvende aanwezigheid op de pleinen, vroegen de media ons wat we dan willen. Daarom zijn we begonnen met de discussies in de groepen. Bedoeling is om voorstellen te verzamelen en deze voor te leggen aan de politici. We geloven niet in één ‘verlichte’ peroon die voor ons allen gaat zeggen wat wij willen. De mensen, wij, moeten zelf aan het woord komen.”
Carmen is één van de personen die rechtop staat aan een kring van mensen. Ik vraag haar waar ze over praten: “We overleggen over de manier waarop we willen praten over wat we veranderd willen zien. Over wanneer we het gaan doen, met welke mensen, over welke thema´s. Als we over onderwijs praten zouden we leraars kunnen betrekken en als het over gezondheidszorg gaat artsen. Ikzelf kan alleen naar het plein komen als ik niet aan het werk ben. Anderen kunnen een hele dag. Hoe iedereen zijn zeg kan hebben moeten we samen bekijken. We praten ook over een goede manier om ideeën te stemmen, doen we het met meerderheid van stemmen, of vanaf een zeker percentage? En wat doen we met voorstellen die in onze groep weinig aansluiting vinden, maar in andere discussiegroepen misschien wèl leven. We vragen ons ook af wat we zullen doen als de politie ons uiteindelijk van het plein drijft en we hier niet meer kunnen samenkomen.”
Gabór vertelt me nog dat de poltie voorlopig sympathiseert. “Het gaat ook over hún werk- en leefomstandigheden, dus laten ze ons begaan. En het is een erg vredig protest. Zolang we niemand lastig vallen lijkt er mij geen probleem te zijn. Waar dit eindigt weet ik niet. Maar ikzelf ga door tot de politici luisteren en terug op zoek gaan naar de kern van hun opdracht: doen wat de bevolking van het vraagt. Wij willen geen dictatuur die om de vier jaar verandert van naam. We willen enkel een echte democratie.”
