Lisa Kenna, VS-ambassadrice in Peru en oudgediende van de CIA, ontmoette de Peruaanse minister van Defensie net een dag voordat de democratisch verkozen linkse president Pedro Castillo werd afgezet door middel van een staatsgreep en gevangen werd gezet zonder proces.

De Peruaanse minister van Defensie, een brigadegeneraal op rust, gaf het leger het bevel om zich tegen Castillo te keren.

Lisa Kenna, VS-ambassadrice in Peru. Foto: U.S. Department of State, Public domain

De staatsgreep leidde tot massale protesten over heel Peru. Het onverkozen regime heeft hierop gereageerd met brutaal geweld en de politie heeft verschillende betogers gedood.

In tussentijd heeft de VS-regering haar volle steun betuigd aan het onverkozen coupregime, dat een algemene ‘noodtoestand’ heeft uitgeroepen en het leger heeft ingezet in de straten om de protesten te onderdrukken.

De meeste overheden in Latijns-Amerika hebben het onverkozen coupregime in Peru bekritiseerd en weigeren zelfs het te erkennen, waaronder Mexico, Argentinië, Bolivië, Columbia, Honduras, Venezuela, Cuba en meerdere Caraïbische staten.

De CIA heeft in het verleden heel wat coups georganiseerd tegen democratisch verkozen linkse leiders in Latijns-Amerika, gaande van de Guatemalteekse president Jacobo Arbenz in 1954 tot de Chileense president Salvador Allende in 1973.

Toen in 2020 de regering Trump Lisa Kenna benoemde tot ambassadrice van Peru, publiceerde het ministerie van Buitenlandse Zaken een ‘bekwaamheids-attest’ met de mededeling dat “voor ze bij Buitenlandse Zaken begon, Kenna negen jaar heeft gediend als CIA-agente”.

Dit belangrijk feit ontbreekt merkwaardig genoeg in de meeste van Kennas bio’ s, waaronder haar pagina op de officiële website van de VS-ambassade.

Kenna heeft onder Trump ook gediend als executive secretary voor Buitenlandse Zaken en was ‘senior aid’ van Trumps minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo, die voordien de CIA leidde.

Over zijn werk voor de beruchte inlichtingendienst klapte Pompeo in 2019 uit de biecht: “Ik was de leider van de CIA. We logen, bedrogen en stalen. We beschikten hierbij over volledige opleidingscursussen”.

Tijdens een verhoor in het Congres in 2020 naar aanleiding van haar benoeming gaf Kenna toe dat ze als executive secretary ‘bijna alle’ memo’ s had gezien die naar Pompeo waren verzonden. Ze voegde hieraan ook toe: “Ik ben op de hoogte van de overgrote meerderheid aan telefoongesprekken van en naar hem”.

Kenna werkte voordien ook voor het ministerie van Defensie en vervulde rollen voor Buitenlandse Zaken in Irak, Jordanië, Egypte, Swaziland en Pakistan.

Toen president Biden aan de macht kwam in januari 2021, behield hij Kenna als ambassadrice van Peru.

Op 6 december 2022 had Kenna een onderhoud met Gustavo Bobbio Rosas, een brigadegeneraal op rust uit het Peruaanse leger die de dag voordien officieel was benoemd tot minister van Defensie. (Een plaatselijk mediabericht sprak van een ontmoeting op 5 december, maar dat blijkt niet te kloppen)

Het Peruaanse ministerie van Defensie plaatste een foto van hun vriendschappelijk onderhoud.

Op het moment van deze ontmoeting was het in Peru bekend dat het berucht corrupte Congres, gecontroleerd door de oligarchie, zich voorbereidde op een nieuwe stemming om de democratisch verkozen linkse president Pedro Castillo af te zetten.

Artikel 113 uit de Peruaanse grondwet laat aan het éénkamerige Congres toe om presidenten eenvoudigweg af te zetten door een stemming uit te voeren ter bevestiging van hun “morele incapaciteit”.

Het Peruaanse Congres staat uitermate bekend om zijn extreme corruptie

Het Peruaanse Congres staat uitermate bekend om zijn extreme corruptie. In het beruchte ‘Mamanivideos-schandaal’ werden congresleden van de extreem-rechtse partij Fuerza Popular gefilmd terwijl ze congresleden omkochten om tegen te stemmen in de afzettingsprocedure tegen voormalig rechts president Pedro Pablo Kuczynski.

Fuerza Popular wordt geleid door de familieleden van Alberto Fujimori, de extreem-rechtse dictator die Peru met ijzeren vuist regeerde van 1990 tot in 2000. Met hulp van de VS-regering voerde Fujimore een genocide uit door naar schatting 300.000 inboorlingen te steriliseren, terwijl hij grote aantallen linkse dissidenten liet vermoorden, martelen of verdwijnen.

Het Mamanivideo’ s schandaal toont aan dat het voor de rijke Peruaanse oligarchie vrij makkelijk is om stemmen af te kopen in het Congres en een democratisch verkozen president af te zetten.

En dat is precies wat het Congres heeft getracht te doen sinds Castillo’ s aanstelling tot president op 28 juli 2021.

Net een dag na de ontmoeting tussen de VS-ambassadeur en de Peruaanse minister van Defensie, lanceerde het rechts gedomineerde Congres op 7 december 2022 een parlementaire coup tegen Castillo door gebruik te maken van artikel 113.

Dit was de derde afzettingspoging door het Peruaanse Congres in één jaar tijd, terwijl het in september 2022 maar de steun genoot van 7% van de bevolking.

Dit was de derde afzettingspoging door het Peruaanse Congres in één jaar tijd, terwijl het in september 2022 maar de steun genoot van 7% van de bevolking

In een hoopvolle poging om de coup te counteren, trachtte Castillo het Congres te ontbinden. Dit is toegestaan in het geval van moedwillige tegenwerking onder artikel 134 van de Peruaanse grondwet.

Minister van Defensie Bobbio keurde de acties van de president onmiddellijk af. Hij publiceerde een video waarin hij ontslag neemt uit zijn functie (die hij nog maar drie dagen bekleedde).

In de video draagt Bobbio het Peruaanse leger op om President Castillo niet te steunen en tegenwerk te bieden aan diens poging om het complotterende congres te ontbinden.

Bobbio beweert dat Castillo een poging tot staatsgreep ondernam, maar in werkelijkheid gaf Bobbio opdracht aan het Peruaanse leger om een staatsgreep te steunen tegen de democratisch verkozen president, en dit op vraag van een berucht corrupt congres dat wordt gecontrolleerd door de oligarchie en amper steun geniet bij de bevolking.

Terwijl Bobbio het leger opdroeg om tegen de president te rebelleren, viel de VS-regering doelgericht Castillo aan.

Voormalig CIA-agente en huidig ambassadrice Kenna tweette: “De VS verwerpt categoriek elke bovengrondwettelijke daad van president Castillo om het Congress te verhinderen zijn mandaat te vervullen.”

Kenna vergat echter artikel 134 uit de Peruaanse grondwet te vermelden, dat  stelt: “De President van de Republiek heeft de bevoegdheid om het Congres te ontbinden nadat het twee Ministerraden (de officiële naam van Peru’ s kabinet) in beschuldiging heeft gesteld of het vertrouwen heeft geweigerd.”

Het ontbindingsdecreet houdt een oproep in tot verkiezingen van een nieuw Congres.

Pedro Castillo, afgezette president van Peru. Foto: Presidencia Perú, Flickr / CC BY-NC-SA 2.0 (More information about the rights of this work, see below article)

Toen Castillo stappen ondernam om het Congres te ontbinden, verwees hij naar artikel 134 en maakte hij duidelijk dat het enkel om een ‘tijdelijke’ opschorting zou gaan. De president zei dat er zo snel mogelijk nieuwe congresverkiezingen zouden volgen.

Kenna negeerde deze context helemaal. De ambassadrice verklaarde daarentegen: “De VS dringen er bij President Castillo op aan om zijn poging tot ontbinding van het Congres op te geven en de democratische instellingen van Peru te laten functionneren zoals voorgeschreven door de grondwet”.

Hiermee bedoelde de CIA-veterane dat Castillo simpelweg moest toestaan dat het anti-democratische congres, gedomineerd door de oligarchie, een staatsgreep tegen hem pleegt.

De VS-ambassade in Peru publiceerde daarop een officiële mededeling die exact weergaf wat Kenna had gezegd.

Dit was Washingtons groen licht aan Peru’ s corrupte, rechts gedomineerde  congres om Castillo aan de kant te zetten en hem te laten arresteren door de nationale veiligheidsdiensten zonder vorm van proces.

Enkele uren nadat Castillo was gevangen gezet, benoemde het congres van oligarchen zijn vice-presidente, Dina Boluarte, tot leider van het land

Enkele uren nadat Castillo was gevangen gezet, benoemde het congres van oligarchen zijn vice-presidente, Dina Boluarte, tot leider van het land.

In haar toespraak voor het Congres beloofde Boluarte “een politieke rustfase in te lassen om een regering van nationale eenheid op de been te brengen” – zijnde een pact met de rechterzijde.

In januari 2022 werd Boluarte uit het linkse Peru Libre gezet, de partij waarmee Castillo campagne heeft gevoerd. Ze verklaarde trots dat ze “nooit de ideologie heeft omarmd” van de socialistische politieke partij.

De dag na de coup, op 8 december, gaf de VS zijn rubber stempel voor Boluartes onverkozen regime.

“De VS verwelkomt President Boluarte en hoopt met haar regering samen te werken om een meer democratische, vooruitziende en veilige regio te bekomen”, aldus Brian A. Nichols, hoofd van de Buitenlandse Zakenafdeling voor aangelegenheden binnen het westers halfrond.

Dina Boluarte, president van Peru. Foto: Presidencia de la República del Perú, Creative Commons Attribution 3.0

“We ondersteunen haar oproep tot een regering van nationale eenheid en we moedigen de Peruanen aan in hun vereniging ter ondersteuning van de democratie”, voegde de topman van Buitenlandse Zaken eraan toe.

Op hetzelfde moment vulden de straten zich met het Peruaanse volk, dat de coup tegen hun president veroordeelt.

De Peruaanse politie antwoordde met geweld en sloeg hard in op de betogers, waarbij verschillende doden vielen.

Op 14 december kondigde het coupregime een nationale ‘noodtoestand’ af voor een periode van 30 dagen en verklaarde het ook een mogelijke avondklok  in te stellen.

Op 14 december kondigde het coupregime een nationale ‘noodtoestand’ af voor een periode van 30 dagen en verklaarde het ook een mogelijke avondklok  in te stellen

Terzelfder tijd verklaarde het coupregime dat het Castillo wil veroordelen tot 18 maanden ‘preventieve gevangenschap’, zonder enige rechtsgang die ook maar schijn heeft van een degelijk proces.

Net een dag voordat het coupregime deze autoritaire verklaringen aflegde, ontmoette voormalig CIA-agente en huidig VS-ambassadrice Peru’ s onverkozen leidster, Dina Boluarte, en sprak hierbij nogmaals de onvoorwaardelijke steun van Washington uit.

Kenna sprak haar lof uit over de rechtse ‘eenheidsregering’ die Boluarte plechtig had aangekondigd en voegde eraan toe: “We hopen onze bilaterale relaties aan te sterken”.

Brian Nichols, de topman van Buitenlandse Zaken voor Latijns-Amerika, vulde aan met een vleug van diepe ironie: “We ondersteunen het Peruaanse volk en hun grondwettelijke democratie”. Hij verzocht de betogers om dringend “geweld af te wijzen”.

Diezelfde dag gaven Mexico, Argentinië, Bolivia en Colombia een gezamenlijke diplomatieke verklaring met een totaal tegengestelde boodschap. Ze steunen verkozen President Castillo en zeggen dat hij slachtoffer is van ‘anti-democratische belaging’.

In een persconferentie op 13 december werd Buitenlandse Zaken geïnterpelleerd over de protesten in Peru.

De woordvoerder van Buitenlandse Zaken, Ned Price benadrukte Washingtons onwankelbare steun voor Peru’ s coupregime

De woordvoerder van Buitenlandse Zaken, Ned Price – net als Lisa Kenna een voormalig CIA-agent – benadrukte Washingtons onwankelbare steun voor Peru’ s coupregime.

“We zijn de Peruaanse instellingen en burgerlijke autoriteiten erkentelijk voor hun bescherming van de democratische stabiliteit”, zei hij terwijl Peru’ s repressieve politie betogers doodde.

In plaats van het tomeloze politiegeweld te veroordelen, legde Buitenlandse Zaken de schuld bij de betogers zelf. Price verklaarde: “We zijn verontrust door flarden van berichten over gewelddadige betogingen en door berichten van aanvallen op de pers en privé-eigendom, inclusief bedrijven”.

“Wat betreft de Peruaanse Presidente Dina Boluarte, erkennen we haar uiteraard in haar functie. We zullen blijven werken met de democratische instellingen van Peru en kijken ernaar uit om nauw samen te werken met Boluarte en alle takken van de Peruaanse overheid” , benadrukte de voormalige CIA-agent.

Bovenop haar 9-jarige dienst voor de CIA en haar huidige ambassadeurschap, werkte Kenna als:

• Politiek adviseur voor het ministerie van Defensie
• Directrice van de Irak-afdeling binnen de Nationale Veiligheidsraad van het Witte Huis
• Assistent-directeur van de politieke Irak-afdeling bij Buitenlandse Zaken
• Hoofd van de politieke afdeling aan de VS-ambassade in Jordanië
• Politiek en militair attaché aan de VS-ambassade in Egypte
• Stafmedewerkster van de VS-ambassade in Swaziland
• Stafmedewerkster van het consulaat-generaal van de VS in Peshawar, Pakistan

Op 23 juli 2020, tijdens een verhoor in het Amerikaanse Congres over haar benoeming, liet Kenna haar VS-gedomineerde wereldbeeld kennen: “Hoe langer ik in overheidsdienst ben, hoe meer ik ervan ben overtuigd dat Amerika de meest bijzondere natie ter wereld is”.

Ze sprak zich ook plechtig uit over Peru: “Ik blijf werken aan de vitale relatie tussen de VS en Peru, dat sinds lang één van onze nauwste partners is in de regio. Mission Peru heeft onlangs heldendaden verricht om onze sterke banden aan te halen en onze mede-Amerikanen te dienen in deze uitdagende tijden”.

Op het moment van het verhoor had Peru een rechtse regering, geleid door President Martin Vizcarra.

Kenna sprak zich vol lof uit over de conservatieve regering die “als grondlegger van de Limagroep”  de VS heeft gesteund in de rechtse coup tegen de democratisch verkozen president van Venezuela, Nicolas Maduro. Ze stelde dat “de VS en Peru blijven inzetten op hun gezamelijke inspanningen om op een vreedzame manier de democratie te herstellen in Venezuela”.

Tijdens het verhoor sprak ze nog de volgende beloften uit als zijnde VS-ambassadrice in Peru: “Ik ga de verbintenis aan om democratisch georiënteerde oppositieleden te ontmoeten”; “We verbinden ons er ook toe om contact te maken met de lokale, onafhanklijke pers”; en “Ik ben toegewijd om mensenrechtenorganisaties, burgerbewegingen en niet-gouvernementele organisaties in de VS en in Peru te ontmoeten”.

Deze tekst verscheen op Multipolarista. Vertaling: Johan De Weerd.