Peru protesten
Peruaanse veiligheidstroepen onderdrukken op een hardhandige manier antiregeringsprotest in Juliaca op 9 januari. Foto: Mas Nina/Pachamama Radio.
Tanya Wadhwa,

Ondanks bloedige repressie blijven Peruanen op straat komen

Sinds de afzetting van president Pedro Castillo begin december 2022 door een ‘wetgevende staatsgreep’ zijn Peruanen massaal op straat gekomen om daartegen te protesteren. Leger en politie treden bijzonder hard op en schieten om te doden. Ondertussen is het aantal dodelijke slachtoffers al opgelopen tot 46, maar het volksverzet plooit voorlopig niet.

vrijdag 13 januari 2023 14:30
Spread the love

 

Tweede bloedbad

Op maandag 9 januari hebben Peruaanse veiligheidstroepen een protest tegen de regering in Juliaca, een stad in de zuidelijke Peruaanse regio Puno, hardhandig neergeslagen. Daarbij zijn ten minste 17 demonstranten gedood en 68 anderen zwaar gewond. Onder de doden waren minstens twee tieners.

Volgens berichten van lokale media openden de politie en legerofficieren het vuur op duizenden demonstranten die de luchthaven van Juliaca hadden bezet als onderdeel van landelijke protesten.

Pedro Castillo

Pedro Castillo. Foto: Kabinet van de president van Peru, Wikimedia Commons / CC BY 3.0

De eisen van de demonstranten zijn de vrijlating van de voormalige linkse president Pedro Castillo, het aftreden van de ‘de facto’ president Dina Boluarte, de ontbinding van het door de rechtervleugel gedomineerde eenkamercongres, nieuwe parlementsverkiezingen en een nieuwe grondwet via een grondwetgevende vergadering.

Foto’s en video’s die op sociale media werden gedeeld, lieten slachtoffers zien die uit hun hoofd bloedden, met kogelwonden op verschillende lichaamsdelen. Omstaanders droegen slachtoffers met ernstige verwondingen op hun rug en in hun voertuigen om ze naar ziekenhuizen te vervoeren.

Politie en legerofficieren openden het vuur op duizenden demonstranten die de luchthaven van Juliaca hadden bezet.

Dit was het tweede bloedbad door de Peruaanse veiligheidstroepen in één maand tijd. De bloedige repressie is het antwoord op de sociale protesten die structurele veranderingen eisen in het politieke systeem van het land.

Op 15 december 2022 hadden de veiligheidstroepen al tien mensen afgeslacht en 52 anderen ernstig verwond in Ayacucho, terwijl ze probeerden de lokale luchthaven te deblokkeren die bezet was door protesterende bewoners.

Met de laatste slachtoffers is het dodental als gevolg van de repressie van antiregeringsprotesten opgelopen tot 46.

Veroordeling

De ombudsman van Peru verzocht de ordediensten om de internationale normen na te leven bij het gebruik van geweld tegen protesten. Hij drong er bij het openbaar ministerie ook op aan snel een onderzoek in te stellen naar de doden.

De Inter-Amerikaanse Commissie voor de Rechten van de Mens (IACHR) veroordeelde de dood van mensen in Juliaca. Ze drong er bij de Peruaanse staat op aan om onmiddellijk maatregelen te nemen om het buitensporige gebruik van geweld bij sociale protesten te voorkomen en te bestraffen. De overheid moet effectieve dialoogmechanismen tot stand brengen om sociale conflicten aan te pakken en geweld te voorkomen.

IACHR kondigde ook aan dat het een andere delegatie naar Peru zou sturen om van woensdag tot en met vrijdag Lima en andere steden te bezoeken om de situatie te evalueren.

“De overheid moet effectieve dialoogmechanismen tot stand brengen om sociale conflicten aan te pakken en geweld te voorkomen.”

Ook het Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de mensenrechten (OHCHR) in Peru uitte zijn “diepe bezorgdheid over de escalatie van het geweld in Peru”. Hij riep op om dringende “maatregelen te nemen om meer geweld te voorkomen en de eerbiediging van de mensenrechten in het kader van vreedzame demonstraties te waarborgen”.

Volksverzet

Sinds 4 januari zijn tienduizenden mensen, voornamelijk uit inheemse en boerengemeenschappen, de straat op gegaan en hebben ze in verschillende delen van het land wegversperringen georganiseerd om hun afwijzing van de regering Boluarte kenbaar te maken. Ze eisen respect voor hun uitgebrachte stem en het herstel van hun democratisch gekozen president.

Castillo werd omvergeworpen tijdens een wetgevende staatsgreep die op 7 december werd uitgevoerd door de rechtse meerderheid van de oppositie in het Congres, nadat hij had geprobeerd het Congres te ontbinden en per decreet te regeren.

Na zijn afzetting werd hij snel gearresteerd wegens vermeende “schending van de grondwettelijke orde”. Op 15 december verlengde de Peruaanse rechterlijke macht de preventieve hechtenis van Castillo tot 18 maanden op verzoek van het openbaar ministerie, dat een onderzoek naar hem instelt wegens onder meer rebellie.

Tienduizenden mensen zijn de straat op gegaan en hebben wegversperringen georganiseerd.

Puno, Arequipa, Cusco en Tacna behoren tot de regio’s waar massale protesten tegen de regering hebben plaatsgevonden na de hervatting van een nationale staking voor onbepaalde tijd na de nieuwjaarsvakantie. Na het bloedbad in Juliaca riepen de inheemse en boerengemeenschappen samen met verschillende volksbewegingen, sociale organisaties, studentenverenigingen en vakbonden op tot intensivering van de protestacties tegen de regering van Boluarte. Ze riepen ook op voor een mars naar de hoofdstad Lima om haar aftreden af te dwingen.

‘s Avonds demonstreerden duizenden mensen op straat en organiseerden cacerolazo’s in Arequipa, Apurimac, Cusco, Puno en San Miguel. Een cacerolazo is een vorm van protest waarbij demonstranten lawaai maken door op gebruiksvoorwerpen te slaan.

Het antwoord van Boluarte

Dina Boluarte

Dina Boluarte. Foto: Kabinet van de president van Peru, Wikimedia Commons / CC BY 3.0

Tijdens een persconferentie van een vergadering over een ‘Nationaal Akkoord’ op maandag met vertegenwoordigers van de regio’s van het land en verschillende politieke instellingen, zei Boluarte dat ze niet begrijpt waarom mensen protesteren. Ze zei dat ze niet op alle eisen van de demonstranten kon ingaan.

“Ik heb u al uitgelegd dat de vier politieke punten niet in mijn handen liggen. Het enige wat in mijn handen lag was de vervroeging van de verkiezingen, die we al hebben voorgesteld,” zei Boluarte.

“De grondwetgevende vergadering is niet in handen van de uitvoerende macht [president]. Als de demonstranten onder dit voorwendsel de straat op gaan bedriegen ze zichzelf”, voegde ze eraan toe.

Bovendien bleef ze de protesten criminaliseren, zonder zich te verontschuldigen voor de brute repressie.

“Wat u vraagt is een voorwendsel om door te gaan met het creëren van chaos in de steden. In vrede en orde kan alles worden bereikt, te midden van geweld en chaos wordt het ingewikkelder, wordt het moeilijk”, aldus Boluarte.

Nationale kritiek

Ondertussen werd de aanpak van de protesten door de regering-Boluarte door verschillende politieke leiders sterk bekritiseerd.

Vladimir Cerrón, progressieve leider en oprichter van de partij Free Peru die Castillo’s presidentiële kandidatuur in 2021 sponsorde, riep op tot het aftreden van Boluarte.

“Dina, neem ontslag! Hoe langer je aan de macht blijft, hoe slechter je juridische situatie wordt. Als je met 28 doden al twijfel hebt en je hebt een dossier van de aanklager die je onderzoekt voor die misdaden, dan zouden ze je met deze 12 extra doden voor tientallen jaren naar de gevangenis kunnen sturen, terwijl anderen daar voordeel uit halen”, twitterde Cerrón.

Met betrekking tot haar antwoord dat ze niet kan ingaan op de belangrijkste eisen van de demonstranten, legde Cerrón uit hoe ze dat wel kan. “Er zijn twee wegen: 1) Een wetsvoorstel van de uitvoerende naar de wetgevende macht, zonder de commissie vanwege de urgentie van de zaak, het volk bijeenroepen buiten het Congres en de plenaire stemming. 2) Teruggaan naar de grondwet van 1979 (artikel 307) en een grondwetgevende vergadering bijeenroepen,” zei hij.

“Het moet inmiddels voor iedereen duidelijk zijn dat repressie niets oplost, maar het conflict alleen maar verergert.”

Verónika Mendoza, voormalig presidentskandidaat van de progressieve New Peru-beweging, had ook kritiek op de reactie van Boluarte.

“Stop het bloedbad in Puno! Er zijn al bijna 40 Peruanen vermoord in minder dan een maand [nieuwe] regering! Mevrouw Dina Boluarte, hoe kunt u in functie blijven en een ‘nationale dialoog’ voorwenden, terwijl de “wetshandhavers” schieten om onze landgenoten te doden? Neem nu ontslag!” twitterde Mendoza.

“Gezien de kritieke situatie waarin we ons bevinden, moeten Dina Boluarte en de voorzitter van het Congres hun functie neerleggen zodat – met een nieuw bestuur van het Congres – een overgangsregering kan worden opgebouwd, hand in hand met een breed platform van sociale en politieke organisaties.

Van daaruit moeten verkiezingen worden vervroegd naar 2023 en moet een referendum worden uitgeschreven om het volk te raadplegen over de vraag of het een nieuwe grondwet wil of niet. Het moet inmiddels voor iedereen duidelijk zijn dat repressie niets oplost, maar het conflict alleen maar verergert”, voegde zij eraan toe.

 

 

Dit is de vertaling van een artikel dat op People’s Dispatch verscheen.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!