Door kraaien aangevreten mensenhoofden, niet-geïdentificeerde of in staat van ontbinding verkerende lichaamsdelen en honderden lijken, opgestapeld en bedolven onder zand in massagraven…

Dat is wat overblijft van de slachtoffers van de massamoord in het al-Shifa-ziekenhuis. De grimmige scène leek wel te komen uit een dystopische film, het resultaat van de twee weken durende belegering van het grootste ziekenhuis van Gaza, dat uiteindelijk volledig werd vernield.

Na de voltooiing van de al-Shifa-operatie verkondigde het Israëlische leger dat het een van de succesvolste operaties was sinds het begin van de oorlog, en beweerde dat het honderden leden van Hamas en Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ) had gearresteerd die zich in het ziekenhuis bevonden.

Een vernielde patiëntenkamer in het al-Shifa-ziekenhuis.Foto: Khaled Daoud/APA Images

Maar de vraag die niemand zich schijnt te stellen, is waarom zo’n groot aantal van de zogenoemde “commando’s” van Hamas en PIJ samen aanwezig waren in al-Shifa, goed wetende dat het Israëlische leger er al eens eerder met een fijne kam doorheen was gegaan en Gaza City sindsdien door het leger werd bezet.

Mondoweiss contacteerde tal van overlevenden van de gebeurtenissen in al-Shifa. De meesten weigerden te praten, te bang om hun identiteit bloot te geven.

Enkele mensen waren wel bereid, maar alleen anoniem, uit schrik dat hun getuigenissen hen tot mikpunten van het Israëlische leger zouden maken en bijgevolg vermoord zouden worden. De door Mondoweiss verzamelde getuigenissen schetsen echter een heel ander beeld van wat daar gebeurd is.

Het inlichtingenlek

Een jonge Palestijn (hierna Z genoemd) die er voor het begin van de Israëlische invasie ternauwernood was in geslaagd uit het ziekenhuis te ontsnappen, zei dat er toen inderdaad honderden werkers die banden hadden met Hamas of PIJ in het ziekenhuis aanwezig waren, maar dat waren geen militaire commando’s.

Ze waren in dienst van de overheid van Gaza, waaronder ook mensen van de civiele bescherming, de politie, de binnenlandse veiligheidsdiensten, bedienden van het ministerie van Binnenlandse Zaken en andere takken van de lokale regering.

Nog een patiëntenzaal… Foto: Khaled Daoud/APA Images

Ze waren allemaal in het ziekenhuis omdat de overheid hen daar hun loon uitbetaalde. Het ziekenhuis was immers zowat de enige overblijvende plaats waar niet werd gevochten en die bijgevolg relatief veilig was.

“In het gespecialiseerde operatiegebouw was een kamer ingericht als kantoor voor de regeringsafdelingen die bovengronds opereerden,” zei Z, concreet: de civiele overheidsdiensten van Hamas.

Z bevestigde de aanwezigheid van een aantal PIJ-leden in niet-militaire jobs om dezelfde reden. “Een ander gebouw deed dienst als kantoor voor de PIJ en de werknemers van die organisatie gingen gewoonlijk naar daar om hun loon op te halen.”

“Het was lang geleden dat die werknemers elkaar hadden gezien”, legde Z uit. “Dat is de reden waarom ze in dit medische gebouw met elkaar stonden te praten en verhalen uitwisselden.”

Het Israëlische leger geeft een totaal andere beschrijving van die bijeenkomst: het had inlichtingenrapporten in handen gekregen over de aanwezigheid in al-Shifa van een groot aantal ‘terreurcommando’s’ van beide groepen, en verklaarde na de inval dat het 900 ‘verdachten’ had gearresteerd.

Het leger bevestigde dat 500 daarvan ‘terreurcommando’s’ waren en dat het nog 200 gewapende mannen had gedood, waaronder ‘topcommandanten van Hamas en Palestinian Islamic Jihad.’

De belegering begint

Z vertelde aan Mondoweiss dat hij minuten voor de aanval het geluid van naderende legervoertuigen en tanks had gehoord. Hij en zijn collega waren ook naar al-Shifa gekomen om hun loon op te halen.

“Toen we de voertuigen hoorden, spoorde ik mijn collega aan om meteen te vertrekken, ik dacht dat ze misschien naar het ziekenhuis zelf oprukten”, zei Z en gaf als verklaring dat het leger iedereen die in dienst was van Hamas als ‘gezocht’ beschouwde.

Mensen zoeken naar lichamen in het puin van het al-Shifa-ziekenhuis. Foto: Khaled Daoud/APA Images

Zijn collega gaf er geen gehoor aan, hij was van mening dat het leger een gebied in de omgeving zou aanvallen. “Hij zei dat ze wellicht op weg waren naar de industriezone.”

Z’s collega weigerde dus eerst te vluchten, maar toen ze de tanks hoorden dichterbij komen, besloten ze toch het ziekenhuis te verlaten. Hoewel zij burgers waren zonder enige militaire geschiedenis, waren ze ook allebei lid van Hamas.

Een paar ogenblikken later zette het leger de aanval in. Zij zagen hoe de tanks de gebouwen omsingelden en hoorden quadcopter drones¹ boven hen. In een oogwenk werd heel het al-Shifa-complex belegerd over land en vanuit de lucht.

Een andere overlevende die op tijd was ontsnapt, zei dat de meerderheid van de inlichtingen over wie in het gebouw aanwezig was, in de handen van Israël was terechtgekomen via informanten, collaborateurs en Israëlische undercover spionnen.

“Op de nacht van de invasie zagen we de twee straatverkopers zoals altijd weer aan de ingang van al-Shifa staan,” zei de overlevende aan Mondoweiss.

“Een van hen verkocht daar water, de andere voedsel in blik. Zodra de invasie begon, gaven ze zich bloot: ze grepen hun pistolen, trokken samen met andere soldaten naar binnen en wezen de weg. Zij stonden al heel lang op die plaats als verkopers en wisten maar al te goed waar alles en iedereen te vinden was.”

Het medische complex bestond uit verscheidene gebouwen met onder andere een kraamafdeling, gebouwen voor gespecialiseerde chirurgische ingrepen en een afdeling hartaandoeningen.De soldaten vielen binnen en begonnen meteen de gebouwen te ontruimen.

Drones riepen de bevelen van het leger om: iedereen moest naar buiten en op de binnenplaats verzamelen. “De drones bleven maar schreeuwen: ‘Kom te voorschijn, gij beesten,’” verklaarde Z aan Mondoweiss.

Executies van artsen en ‘verdacht’ regeringspersoneel

Nadat iedereen de gebouwen had verlaten, begon het leger de mensen te verdelen in groepen. Ze kregen allemaal een plastic armbandje, een verschillende kleur per groep. De soldaten zeiden dat die armbandjes waren verbonden met een systeem dat de sluipschutters waarschuwde voor hun bewegingen.

Ze verdeelden de mensen volgens twee kleuren: geel voor het personeel van het ziekenhuis, dat het leger beschouwde als burgers, en rood voor mensen die niet mobiel waren zoals patiënten, gewonden, mensen met geamputeerde of gebroken ledematen.

Het leger bracht ook de mensen bijeen die ervan verdacht werden lid te zijn van Hamas of PIJ. Zij kregen geen armbandje maar werden gescheiden van de gewonden en het ziekenhuispersoneel en naar een ander gebouw gestuurd.

Een derde, nog veel grotere groep, moest het terrein van het ziekenhuis verlaten. Het ging om duizenden ontheemden die in het complex bescherming hadden gezocht, naast enkele leden van het ziekenhuispersoneel.

Sommige personeelsleden, ook artsen, weigerden het ziekenhuis te verlaten. Wie weigerde de bevelen van het leger op te volgen werd meteen en zonder argument geëxecuteerd.

Vervolgens bracht het leger een groot aantal personen, verdacht van lidmaatschap van Hamas en PIJ, en andere werknemers samen in het midden van het binnenplein en executeerde ze een voor een. Na de slachtpartij stapelden bulldozers de tientallen lijken op, sleurden ze weg en bedolven ze onder zand in een massagraf.

Ondertussen bestormden andere soldaten verscheidene gebouwen van het complex, op zoek naar al wie weigerde te evacueren. Elke persoon die ze tegenkwamen was voor hen een verdachte en kreeg meteen de kogel.

Sommigen, onder andere politieagenten die over pistolen beschikten, verzetten zich en probeerden het vuur te openen, maar ze waren met weinigen en hun verzet kon hen niet redden: zij werden vermoord samen met wie geen verzet bood.

Een journalist postte op sociale media een video waarin een vrouwelijke arts, die zichzelf identificeerde als Amira al-Safadi, beschreef wat er gebeurde.

“Na de eerste dag van de aanval, die ons om 2 uur ‘s morgens verraste, kregen we van het binnenstormende leger het bevel te blijven waar we waren,” zegt dr. Safadi. “Op de tweede dag gaven ze ons armbandjes en drongen erop aan ze ook effectief te dragen. Iedereen die het gebouw zonder armband verliet, zou immers ter plekke gedood worden.”

“Ze stuurden ons naar verschillende gebouwen”, zegt ze verder. Zij sloot zich aan bij een aantal andere artsen en verpleegsters en hun patiënten. “Er stierven zo’n 16 patiënten doordat we hen niet konden behandelen”. Tegen dat het leger zich uit al-Shifa terugtrok, was het hele complex herleid tot puin. Wat nog recht stond, brandde af.

Een van de “grootste slachtpartijen in de Palestijnse geschiedenis”

De Euro-Med Human Rights Monitor verklaarde dat het bloedbad van al-Shifa het grootste was in de Palestijnse geschiedenis. Naar schatting werden minstens 1.500 mensen gedood, verwond of vermist, “de helft vrouwen en kinderen”.

De organisatie bevestigt ook dat minstens 22 patiënten werden dood geschoten in hun ziekenhuisbed, terwijl het aantal ontheemden dat zich had verschanst in het ziekenhuis en gedwongen werd te evacueren naar het zuiden, opliep tot 25.000. Ook 1.200 wooneenheden nabij al-Shifa werden met de grond gelijk gemaakt.

Ondanks de beweringen over het strategisch en militair belang van de operatie in al-Shifa en het aantal zogezegde leden van Hamas en PIJ die het had gearresteerd en gedood, verborg het leger de ware bedoeling van de operatie: de vernietiging van het gezondheidssysteem in Noord-Gaza en de verdere verslechtering van de al desastreuze levensomstandigheden.

Heel het complex is onbruikbaar. Zelfs het mortuarium, waar ontelbare lichamen van slachtoffers lagen, werd platgebrand. Israëls “operatie” in al-Shifa was inderdaad een succes: het stelde het grootste ziekenhuis van Gaza buiten dienst en bespoedigde de sociale instorting in het noorden van Gaza.

‘Come out, you animals’: how the massacre at al-Shifa Hospital happened werd vertaald door Marina Mommerency. Tareq S. Hajjaj is correspondent bij Mondoweiss Gaza en lid van de Vakbond van Palestijnse Schrijvers. Hij studeerde Engelse literatuur aan de Al-Azhar-universiteit in Gaza. Hij startte zijn journalistenloopbaan in 2015 als nieuwsschrijver en vertaler voor de lokale krant Donia al-Watan en was verslaggever voor Elbadi, Middle East Eye en Al Monitor. Je kunt hem volgen op X @Tareqshajjaj.

Note:

Steun voor een nieuwe website

We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.

Steun hier