Wat gemeenzaam het “Palestijns-Israëlisch conflict” wordt genoemd is in werkelijkheid de honderdjarige oorlog van een Europese kolonisator tegen de oorspronkelijke bevolking van Palestina.

Toen Theodor Herzl in 1896 zijn boek Der Judenstaat publiceerde was de wereld in de ban van nationalisme en kolonialisme. Herzl wond er geen doekjes om: net als de Fransen of de Britten moest ook het “joodse volk” een kolonie krijgen.

Foto: LGLou/CC BY-SA 4:0

De keuze viel op Palestina, onderdeel van het Ottomaanse rijk. Zoals het in de koloniale traditie past werd de mening van de “inboorlingen” niet gevraagd. Die moesten in de woorden van Herzl “discreet over de grens worden gezet.”

De zionistische beweging kon aanvankelijk slechts bij een minderheid van de Europese joden op bijval rekenen. De overgrote meerderheid zag meer heil in de strijd om gelijke rechten en tegen antisemitisme in de landen waar ze leefden.

De socialistische Bund in Polen en Litouwen stond model voor die keuze. De zionistische beweging zocht en vond steun bij de imperialistische grootmachten van die tijd.

Foto: Public Domain

Met de Balfourverklaring (1917) gaf de Britse regering groen licht voor een “joods tehuis” in een land dat toen nog onder Turkse controle stond maar dat nog vóór het einde van de Eerste Wereldoorlog onder de toekomstige overwinnaars Frankrijk en Groot-Brittannië als oorlogsbuit werd verdeeld.

Door de opkomst van de nazi’s nam vanaf de jaren 1930 de immigratie van Europese joden naar Palestina toe. Ze stichtten er “kolonies,” kochten lappen grond van de afwezige grootgrondbezitters.

Onder het principe van de “hebreeuwse arbeid” (alleen joden mochten het land van joodse kolonisten bewerken) verdreven ze de Palestijnse landabeiders die een stedelijk proletariaat gingen vormen.

Het Palestijnse verzet hield gelijke tred met de toename van de settlerkolonialisten en leidde vooral vanaf de jaren 1930 tot een bloedige koloniale strijd tegen de zionisten en hun bondgenoten, de Britten die van de Volkenbond het mandaat over het gebied hadden gekregen.

Ook na de stichting van de joodse staat en de verdrijving van 80% van de oorspronkelijke bevolking in 1948 ging de antikoloniale strijd van de Palestijnen onverminderd door. Met de aanval van 7 oktober 2023 wilden Hamas en de andere militante organisaties in Gaza onder andere bewijzen dat het Palestijnse verzet niet dood is.

Koloniale oorlogen zijn bloedig en wreed. Aan beide kanten van het front vallen onschuldige slachtoffers, burgers en kinderen in de eerste plaats. Maar de oorlog van de zionistische joden tegen de Palestijnen onderscheidt zich van andere koloniale oorlogen.

In de klassieke anti-koloniale strijd is de inzet nationale onafhankelijkheid, zelfbeschikkingsrecht, grondgebied, ontwikkeling en mensenrechten. In de perceptie van joden en Palestijnen tussen de Jordaan en de Middellandse Zee is de inzet van het geweld bovendien niets minder dan het naakte bestaan en de brandstof is angst.

De Europese joden dragen een lange geschiedenis mee van vervolging en angst voor het voortbestaan en die angst wordt door de Israëlische propaganda dagelijks aangewakkerd. Angst en de cultus van het slachtofferschap als politiek instrument: ze zijn de verantwoording voor het bestaan van de joodse staat, angst als handelsfonds voor de staat Israël.

Premier Netanyahu is een meester in het aanzwengelen van de politiek van de angst. De aanval van Hamas op 7 oktober heeft er een turbo op gezet.

Als Israël het enige land is waar joden zich veilig kunnen voelen, dan heeft Hamas op gruwelijke wijze duidelijk gemaakt dat die veiligheid een illusie is ondanks het massale militaire overwicht van een tot de tanden gewapende staat en dat één van de sterkste militaire mogendheden ter wereld en beschermeling van de Amerikaanse supermacht kwetsbaar blijft zo lang het conflict tussen kolonisator en gekoloniseerde blijft dooretteren en de onderdrukking gehandhaafd blijft.

Misbruik van de Holocaust

Er vielen op 7 oktober 1200 Israëlische slachtoffers, de meesten burgers. Een aantal van hen viel onder de kogels en de raketten van hun eigen leger. Die gebeurtenis wordt in de dagelijkse propaganda van de joodse staat gelijkgesteld met de miljoenen slachtoffers van de massamoord op de Europese joden.

7 oktober is een “tweede Holocaust” en de militanten van Hamas zijn “de nieuwe nazi’s.” In het verleden werd die rol de seculiere PLO (Palestijnse Bevrijdingsorganisatie) toebedeeld en hun leider, Yasser Arafat, was de “nieuwe Hitler.”

Gilad Erdan, VN-ambassadeur Israël, met Davidster was “smadelijk voor de slachtoffers van de Shoah”. UN Photo

Gilad Erdan, de Israëlische vertegenwoordiger bij de VN spelde tijdens de VN-Algemene Vergadering een gele jodenster op en dat vond zelfs Dani Dayan, directeur van het Holocaustmuseum in Jeruzalem, te gortig.

Hij noemde het gebaar “smadelijk voor zowel de slachtoffers van de Shoah als voor Israël.” Maar het propagandistische doel was bereikt: de nooit eindigende Holocaust als garant voor het voortbestaan en de militarisering van de joodse staat.

Voor de Palestijnen is de oorzaak van hun existentiële angst maar al te concreet en actueel. Al meer dan 75 jaar wordt het Palestijnse volk in zijn bestaan bedreigd: eerst door de gewelddadige verdrijving van meer dan 750.000 van hen tijdens en na de oorlog van 1948 en de vernietiging van meer dan 500 Palestijnse dorpen, in de Palestijnse traditie de Nakba genoemd, de grote catastrofe.

De replay in Gaza van die catastrofe wordt live op miljoenen schermen vertoond. Israëlische bewindslieden en generaals spreken openlijk van Nakba.2. President Isaac Herzog noemt alle Gazanen “even schuldig“ aan de aanval van Hamas.

‘Er zijn geen onschuldigen in Gaza” heet het op sociale media. Premier Netanyahu verwijst naar het bijbelverhaal over de Amalek om de bedoelingen van Israël duidelijk te maken. Zoals de god van de joden de Israëlieten aanspoorde om hun vijanden, de Amalek, te vernietigen inclusief vrouwen en kinderen, de schapen en het vee, zo moet het Israëlische leger in Gaza tewerk gaan, dat is de suggestie.

Kan deze cyclus van geweld, aangevuurd en aangewakkerd door angst, worden doorbroken? In het gebied dat Israël controleert – van de rivier tot de zee – wonen 14 miljoen mensen, grofweg evenveel joden als niet-joden die zich in hun bestaan bedreigd voelen.

Een kleine minderheid is tot de overtuiging gekomen dat geweld niet de oplossing is maar het probleem. Onder hen Rahni Elhanan en Bassam Aramin die internationale bekendheid hebben verworven door hun tragische persoonlijke geschiedenis.

Rahni is joods en een veteraan van de Israëlische bezettingsmacht die een kind heeft verloren in een Palestijnse zelfmoordaanslag in Jeruzalem. De Palestijn Bassam heeft zeven jaar in een Israëlische gevangenis doorgebracht wegens een mislukte aanslag op een Israëlische jeep.

Zijn tienjarige dochtertje is door een Israëlische soldaat aan de schoolpoort doodgeschoten. Rahni en Bassam hebben elkaar gevonden in het gemeenschappelijke onzeglijke verdriet over het verlies van een kind.

Ze hebben de organisatie The Parents Circle opgericht van soortgenoten, familieleden van slachtoffers van het geweld. Samen met andere groepen zoals de Combatants for Peace streven ze naar een “onderhandelde oplossing die Israëlis en Palestijnen in staat stelt een vrij, veilig, democratisch en waardig leven te leiden in hun thuisland.”

Hun strijd is die om de harten en geesten van joden en Palestijnen te bevrijden van de angst die anderen met succes inzetten voor politieke doeleinden.

Vandaag lijkt dat naïef, uitzichtloos, maar zij zijn het enige sprankeltje hoop in een hopeloze situatie.

Dit is een overname van het Salon van Sisyphus. Een versie van dit artikel verschijnt in het maartnummer van Aktief, het ledenblad van het Masereelfonds