Consternatie onder klimaatonderhandelaars en klimatologen allerhande. De president van COP28, sultan Al Jaber, eveneens CEO van de oliemaatschappij ADNOC en minister van Industrie en Technologie van de Verenigde Arabische Emiraten liet zich ontvallen tijdens een interview dat “er geen wetenschap schuilt achter de eis tot afschaffing van het gebruik van fossiele brandstoffen”. In een geïrriteerde reactie ten overstaan van Mary Robertson, voormalig Hoog Comissaris van de VN voor klimaat en mensenrechten, beweerde hij zelfs dat het zou betekenen dat de mensheid “terug in grotten zou moeten gaan leven”. En dat voor de man die de nieuwste ronde van de klimaatonderhandelingen zou moeten leiden naar een heel erg nodig succes …

Uit context gerukt ?

Had de man een ‘Conner Rousseau momentje’? Gisterenmiddag kwam hij tijdens een persconferentie terug op die verklaringen en beweerde dat ze uit de context gerukt waren. Hij bekloeg zich over de selectieve aandacht van de media, die nauwelijks oor zouden hebben voor wanneer hij zijn geloof in de wetenschap benadrukte. Naast hem achter de tafel zat Jim Skea, voorzitter van het IPCC, die niet inging op de controverse waarin de voorzitter was terecht gekomen, maar eenvoudig nog eens de wetenschappelijke puntjes op de i zette. We moeten zo van fossiele brandstoffen af, ten laatste tegen 2050, als we nog kans willen maken om de opwarming van de planeet te beschermen.

Allemaal goed en wel, drinken zal mijnheer Al Jaber wellicht niet doen als praktiserend moslim, maar boosheid kan een mens ook al eens verleiden tot ondoordachte maar niettemin authentieke verklaringen. Het voordeel van de twijfel dat sommigen hem toekenden, precies omwille van zijn bemoedigende verklaringen – “een akkoord dat ons binnen de 1,5° Celsius opwarming kan houden is binnen handbereik” – en de hoop dat zijn strategie om olieproducerende landen en bedrijven mee in het bad te trekken toch een kentering zou opleveren, lijkt nu wel dood en begraven. Als het allemaal niet tot een gewenste uitkomst zal helpen, namelijk een akkoord om het gebruik van fossiele brandstoffen uit te faseren, dan zal het gezichtsverlies groot zijn voor Al Jaber.

Het heeft het voordeel van de duidelijkheid. De hoop dat de fossiele brandstoffenindustrie plots tot inzicht zou komen, was op zijn minst voorbarig. Het gaan dezelfde ouderwetse en moeizame onderhandelingen worden als altijd.

Financiële toezeggingen goed begonnen

Gelukkig beweegt er nog van alles. Er is reeds een akkoord over het fonds voor schade en verlies dat nu wordt geoperationaliseerd. Daarmee krijgen niet geïndustrialiseerde landen eindelijk de erkenning dat ze er niet alleen voor staan om de aanzienlijke schade die ze vandaag ondervinden door klimaatgerelateerde rampen het hoofd te bieden.

De voorlopige toezeggingen zijn voldoende om het fonds operationeel te maken maar ook niet veel meer dan dat. Het gaat om gigantische bedragen die nodig zijn: denk aan een derde van Pakistan dat vorig jaar onderstroomde, of mislukte oogsten in Afrika door niet aflatende hittegolven, waardoor miljoenen mensen bedreigd worden in hun voedselzekerheid. Of op dit eigenste moment de droogte in het Amazonegebied die rivieren doet droogvallen en watervoorziening bedreigd van hele grote gebieden.

Verder hebben onder meer 70 landen en 39 organisaties samen een verklaring ondertekend dat ze kwetsbare landen en gemeenschappen die getroffen worden door klimaatschokken willen ondersteunen.

En ook financieel beweegt er van alles. Tijdens de eerste vier dagen werd er in totaal 57 miljard gemobiliseerd voor onder meer het Schade en Verlies-fonds (725 miljoen dollar), Green Climate fund dat landen moet helpen investeren in aanpassing en transitie (3,5 miljard dollar), hernieuwbare energie (2,5 miljard dollar), methaanreductie (1,2 miljard dollar), natuurherstel (2,6 miljard dollar), gezondheid (2,7 miljard dollar) en water (150 miljoen dollar).

Wordt vervolgd …