“Als je in België asiel aanvraagt, heb je recht op opvang tijdens de loop van de procedure. Sinds oktober 2021 schendt België dit recht elke dag opnieuw met duizenden slachtoffers tot gevolg. De regering breekt dagelijks de wet en laat deze crisis voortduren. Wij verzetten ons tegen de normalisering van dit schandaal”, aldus Eva Davidova, woordvoerder van Amnesty International Vlaanderen.

Er is een structureel tekort aan opvangplaatsen voor mensen die asiel of een andere vorm van internationale bescherming aanvragen in België. Het ontbreekt bovendien aan politieke wil om andere acties te ondernemen (in het bijzonder de lancering van de federale fase van het nationale noodplan). Hierdoor blijft deze crisis aanslepen. Asielzoekers moeten op straat of in verlaten gebouwen zien te overleven, waar ze blootgesteld worden aan precaire leefomstandigheden.

De Belgische overheid werd al meer dan 7.000 keer veroordeeld omdat mensen die asiel aanvragen, niet worden voorzien van opvang zoals de Belgische wet dat voorschrijft. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens legde België voorlopige maatregelen op waarin het ons land beveelt deze uitspraken na te leven.

‘Buiten de Wetstraat’

Om aandacht te vragen voor dit aanhoudend onwettig gedrag door de overheid, doopten activisten de straatnaam ‘Wetstraat / Rue de la Loi’ om tot ‘Buiten de Wetstraat / Rue Hors la Loi’. Hiervoor werden nieuwe straatnaamborden bevestigd op de straathoeken. Boven de brug over de tunnel bij ‘Kunst-Wet / Arts-Loi’ werden twee grote spandoeken uitgerold met de nieuwe straatnaam.

© Amnesty International/Aysenur Özdemir

Recht tegenover het kabinet van de premier verschenen ook grote spandoeken van het nieuwe straatbord. 21 activisten stelden zich op voor de ingang van het kabinet voor een vreedzame actie. Elk van hen droeg een T-shirt met een letter op de rug, samen spelden ze ‘BUITEN DE WET / HORS LA LOI’. In totaal bleven ze 2.100 seconden (35 minuten) staan – 1 seconde voor elke persoon die geen opvang krijgt.

De volgende organisaties namen deel aan de actie: 11 11 11, Amitié Sans Frontières, Amnesty International, BelRefugees, Bruxelles Laïque, CIRÉ, CNCD-11.11.11, Ligue des Droits Humains, PAC, mouvement écosocialiste, Dokters van de Wereld en Humanitaire hub.

2.100 mensen staan op wachtlijst

Iedereen die in België om internationale bescherming verzoekt, heeft op grond van Europese en Belgische wetgeving recht op opvang tijdens de loop van de procedure. Sinds oktober 2021 schendt België dit recht elke dag opnieuw. Vandaag staan nog steeds 2.100 mensen op de wachtlijst. Als de regering de huidige aanpak voortzet, zullen er minstens tot 2024 mensen de toegang tot het opvangnetwerk worden geweigerd.

In maart 2023 bereikte de federale regering een akkoord over maatregelen om de opvangcrisis aan te pakken. Deze maatregelen bieden echter geen oplossing voor de urgente situatie ter plaatse, zoals voor de 2.100 mensen die geen opvang krijgen. Ook op lange termijn zijn de voorgestelde maatregelen ontoereikend om voor elke verzoeker om internationale bescherming een opvangplaats te garanderen.

De huidige opvangcrisis is niet het gevolg van omstandigheden die buiten de controle van de regering vallen. De federale regering moet stoppen met de normalisering van de opvangcrisis en de systematische opvangweigeringen. De huidige situatie is ernstig, urgent en een schending van mensenrechten.