Foto: TapTheForwardAssist, Wikimedia Commons

Op 6 januari bestormden enkele duizenden aanhangers van Trump het Capitool om te voorkomen dat Biden tot president zou worden uitgeroepen. Het waren taferelen die niemand verwacht had in een ‘democratisch’ land in het Westen. Deze mislukte ‘coup’ was geenszins het einde van Trumptijdperk, integendeel.

Door de raid op het Capitool is de Republikeinse partij nog verder geradicaliseerd. 70 procent van de Republikeinse aanhang en een overgrote meerderheid van de verkozenen bleef ondanks deze flagrante aanval op de rechtsstaat pal achter Trump staan. 56 procent van de Republikeinen vindt zelfs dat geweld toegestaan is om “de traditionele Amerikaanse manier van leven te beschermen”. Velen onder hen beschouwen de bestormers als patriotten.

56 procent van de Republikeinen vindt dat geweld toegestaan is om “de traditionele Amerikaanse manier van leven te beschermen”.

Ondertussen is de Republikeinse partij aan een operatie begonnen om ervoor te zorgen dat de volgende presidentsverkiezingen gewonnen worden. In 19 staten waar zij het voor het zeggen hebben, zijn wetten aangenomen die het voor gekleurde mensen moeilijker maken om te gaan stemmen. Ambtenaren die zich verzet hebben tegen de poging van Trump om de resultaten te ondermijnen, worden weggezuiverd en vervangen door trouwe aanhangers. In meer dan tien staten zijn wetten uitgevaardigd waardoor de Republikeinen een sterke greep krijgen op het tellen en controleren van de stembiljetten.

Kan Biden voor een kentering zorgen? Die kans is klein. Van zijn grootse plannen en beloftes komt weinig in huis. In de eerste plaats omdat hij de gevangene is van machtige lobbygroepen die hem gesteund hebben tijdens zijn kiescampagne. De plannen voor belastingverlaging zullen hoofdzakelijk ten goede komen aan de rijke toplaag. Ondertussen wordt het leven duurder en blijft de covid-crisis maar aanslepen. En dan hebben we het nog niet over zijn klunzige aanpak van de terugtrekking uit Afghanistan.

Van Bidens grootse plannen en beloftes komt weinig in huis omdat hij de gevangene is van machtige lobbygroepen die hem gesteund hebben tijdens zijn kiescampagne.

In de Senaat heeft hij een zeer krappe meerderheid en binnen zijn Democratische partij is er veel interne ruzie. De populariteit van Biden is gedaald tot 43 procent. Dat is het tweede laagste percentage van een zittende president na één jaar. In 2022 dreigt hij de tussentijdse parlementsverkiezingen te verliezen waardoor hij nog minder sterk zal staan tegenover Trump in 2024. De volgende presidentsverkiezingen kunnen uitdraaien op een grondwettelijke crisis of erger.

Bron: Pixabay

In 2020 was de aanpak van de coronacrisis in de meeste Westerse landen rampzalig. De overheden waren onvoorbereid, reageerden te laat, en het ontbrak hen aan politieke moed en daadkracht om de pandemie in de kiem te smoren. Bovendien heeft veertig jaar neoliberaal beleid de gezondheidszorg ernstig aangetast. Als gevolg daarvan lieten honderdduizenden mensen onnodig het leven.

Maar niet getreurd, begin 2021 kwamen de vaccins er aan als een soort deus ex machina. Zij zouden ons heel snel opnieuw naar ‘het rijk van de vrijheid’ loodsen. Eens een voldoende hoog percentage van de bevolking gevaccineerd was werden de veiligheidsmaatregelen dan ook zo snel mogelijk afgeschaft. Vrijheid blijheid.

Groepsimmuniteit in één land of regio is een illusie, vaccinnationalisme een idiotie.

Dat is heel kortzichtig, want het Westen denkt bij de vaccinatie vooral aan zichzelf en vergeet dat het virus geen grenzen kent. Groepsimmuniteit in één land of regio is een illusie, vaccinnationalisme een idiotie. In een sterk geconnecteerde wereld zal de pandemie nergens overwonnen zijn totdat dat overal het geval is. Experts hebben ons van in het begin gewaarschuwd voor varianten, vooral uit gebieden waar de vaccinatiegraad laag is.

Eens te meer werd niet geluisterd naar de wetenschap en werden de landen uit het Zuiden als tweederangs behandeld. Het hamstergedrag van het Westen is stuitend. Vandaag is bijna 70 procent van de inwoners van de rijkste landen volledig gevaccineerd. In de armste landen is dat amper 3,5 procent.

Naast het vaccinnationalisme spelen ook de winstmotieven van de farmareuzen een fatale rol. Hierin gesteund door de Westerse overheden weigeren zij hun patenten vrij te geven en houden ze krampachtig vast aan hun monopolie op de productie van de vaccins. Door die situatie kunnen er minder vaccins geproduceerd worden dan wat de wereld nodig heeft, maar worden er wel woekerwinsten gegenereerd. De twee belangrijkste vaccinproducenten, Pfizer/BioNTech en Moderna, maken samen 65.000 dollar winst per minuut. Dat door die monopolie positie miljoenen mensen onnodig sterven en gestorven zijn zal de aandeelhouders worst wezen.

De twee belangrijkste vaccinproducenten, Pfizer/BioNTech en Moderna, maken samen 65.000 dollar winst per minuut.

Het gevolg is dat we al snel te maken kregen met varianten, die niet alleen door de vaccins breken, maar ook iemand opnieuw kunnen besmetten. Wellicht is de Omicron-variant minder dodelijk en zijn de symptomen minder erg. Maar, omdat hij veel besmettelijker is zet hij de gezondheidszorg (zowel de huisdokters als de ziekenhuizen) onder zware druk, andermaal. Ook blijft hij gevaarlijk en dodelijk voor risicogroepen. En het ziet er niet naar uit dat de Omicron-variant de laatste zal zijn.

Officieel stierven tot nog toe 5,4 miljoen mensen aan COVID-19. In werkelijkheid zijn het er wellicht meer dan 12 miljoen. En wie dacht dat de pandemie voorbij zou zijn vergist zich. Vandaag sterft nog om de 12 seconden iemand aan COVID-19.

Als we zo blijven verder prutsen lopen we de kans dat deze nooit eindigende crisis onze nieuwe levenswijze wordt.

Als we zo blijven verder prutsen lopen we de kans dat deze nooit eindigende crisis onze nieuwe levenswijze wordt. “Als we ooit weer een normale kerst willen hebben, moeten we de hele wereld vaccineren”, aldus Nick Dearden, directeur van Global Justice Now.

Foto: Han Soete

Afgelopen zomer werden België en Duitsland getroffen door nooit geziene overstromingen. Het was een pijnlijke wake up call voor wat ons te wachten staat als we het klimaat verder laten ontaarden. Om zo’n ontaarding te vermijden moet de opwarming van de planeet onder 1,5°C blijven.

Anderhalve graad, dat was de doelstelling van de klimaattop in Glasgow in november. Maar afgezien van het bereiken van een consensus tussen alle landen en de afspraak om jaarlijks opnieuw samen te komen, kwam er geen actieplan op lange termijn of concrete toezeggingen van de deelnemers. Van afdwingbaarheid was er al helemaal geen sprake. Met de huidige nationale plannen van alle landen samen stevenen we af op een catastrofale opwarming van 2,4°C.

Met de huidige nationale plannen van alle landen samen stevenen we af op een catastrofale opwarming van 2,4°C.

De grote overwinnaar van deze top is de fossiele sector. Op korte termijn kunnen de energiereuzen hun activiteiten ongestoord verder zetten en zelfs uitbreiden. De grote verliezers zijn de landen van het Zuiden. Zij dragen het minst verantwoordelijkheid voor de opwarming van de planeet maar zullen wel de zwaarste klappen vangen. Bovendien hebben zij geen middelen om de nodige energietransitie waar te maken.

De landen van het Noorden zijn niet bereid om de kosten te dragen van hun historische klimaatschuld. Zonder een serieuze transfer van middelen – een veelvoud van wat ze nu beloven – stevenen we af op een klimaatramp.

België en vooral Vlaanderen maakten een bijzonder slechte beurt. Door de starre houding van Zuhal Demir kwam er geen interfederaal akkoord die de inspanningen vastlegt om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. De Vlaamse doelstellingen liggen een stuk lager dan wat de Europese Commissie aan ons land vraagt. Bovendien wilde Vlaanderen tijdens de klimaattop de tekst niet ondersteunen die de internationale publieke subsidies voor bepaalde fossiele energieprojecten wil afschaffen. Vlaanderen had samen met Polen de twijfelachtige eer om het meest dwars te liggen op de COP26.

Vlaanderen had samen met Polen de twijfelachtige eer om het meest dwars te liggen op de COP26.

De urgentie is groot, veel tijd is er niet meer. Om een kans te maken om de opwarming van de aarde tot 1,5°C te beperken, hebben we volgens Inger Andersen van het VN-milieuprogramma (Unep) “acht jaar de tijd om de uitstoot van broeikasgassen bijna te halveren: acht jaar om plannen te maken, beleidsmaatregelen te nemen, ze uit te voeren en uiteindelijk de uitstoot te verminderen. De klok tikt luid”.

De top in Glasgow heeft aangetoond dat de regeringsleiders niet in staat zijn om het tij keren. Er zullen andere krachtsverhoudingen nodig zijn om de regeringsleiders en de economische elite te dwingen een andere koers te varen. Een koers die niet de winsten van de grote kapitaalgroepen veilig stelt maar wel die van de planeet. Een koers die de kosten niet afwentelt op de gewone man of vrouw, of op de landen van het Zuiden. Dat is vandaag wellicht de belangrijkste uitdaging waar we met zijn allen voor staan.

Foto: Koen Ooms

Tijdens de coronacrisis is het duidelijk geworden dat het de gewone werkman of -vrouw is die de boel doet draaien. De arbeiders, het zorgpersoneel of de koeriers hadden niet de luxe om van thuis uit te werken en bovendien moesten ze vaak in covid-onveilige omstandigheden werken.

Ondertussen werd het leven een pak duurder. Als gevolg van de coronacrisis ging de energiefactuur fors omhoog. Volgens de energieregulator CREG betaalt de Belg in vergelijking met 2019 gemiddeld een goede 700 euro per jaar meer voor gas en elektriciteit. Op dit moment hebben we de duurste stroom van heel Europa. Daarnaast is wonen een pak duurder geworden. Op één jaar tijd is de prijs van de woningen in Vlaanderen met 10 procent gestegen. Ook de huurprijzen stijgen sneller dan de inflatie.

De bevolking ziet zijn koopkracht dalen, terwijl de economie ondertussen aantrekt. Voor dit jaar verwacht men een groei van 6,1 procent en voor de twee volgende jaren ongeveer 2,5 procent. De afgelopen jaren werden opnieuw miljarden aan dividenden uitgekeerd en het voorbije jaar hebben de superrijken van ons land maar liefst 266 miljard euro op belastingparadijzen geparkeerd. Bedenk wat je allemaal met zo’n berg geld zou kunnen doen.

Het voorbije jaar hebben de superrijken van ons land maar liefst 266 miljard euro op belastingparadijzen geparkeerd. Bedenk wat je allemaal met zo’n berg geld zou kunnen doen.

De werkende bevolking verwacht dan ook een meer eerlijke verdeling van de welvaartskoek. Daarom kwamen de vakbonden op 6 december op straat. “Mensen zien de prijzen stijgen in de winkels en aan de pomp, terwijl de lonen maar met 0,4 procent omhoog mogen”, aldus een vakbondsman. Zij kwamen ook op straat om op te komen voor syndicale vrijheden. In oktober 2021 werden twee syndicale leiders veroordeeld voor stakingsacties. Vakbondsvrijheden en koopkracht zijn twee zijden van dezelfde medaille.

Om hun eisen kracht bij te zetten zijn er in een aantal sectoren acties of stakingsaanzeggingen geweest: petroleum, glas, voeding en dienstencheques. Ook op de luchthaven in Zaventem was er recent nog een staking.

Voor de werkende bevolking zijn de krachtsverhoudingen gunstiger geworden. De arbeidsmarkt is namelijk krap, en dat veroorzaakt onvermijdelijk een opwaartse druk op de lonen en de werkomstandigheden. Die krapte poogt de Vlaamse regering gedeeltelijk te counteren met verplichte gemeenschapsdienst en door langdurig zieken sneller aan het werk te krijgen.

Als de werkende bevolking gebruik weet te maken van deze gunstige krachtsverhoudingen, dan staan we wellicht voor heel wat sociale strijd in de komende maanden en jaren.

Als de werkende bevolking gebruik weet te maken van deze gunstige krachtsverhoudingen, dan staan we wellicht voor heel wat sociale strijd in de komende maanden en jaren met als inzet de verbetering van de lonen en werkomstandigheden. En ja, ook dat behoort wellicht tot het nieuwe normaal. 😊

Lees ook Corona, PFOS en onderwijs waren de thema’s van 2021, een overzicht van de 20 meest gelezen artikels van het voorbije jaar.