Ongehoorde aanval

In de nacht van 5 april viel het Ecuadoriaanse leger en politie de Mexicaanse ambassade binnen in Quito, Ecuador om er voormalig vicepresident Jorge Glas te ontvoeren. Glas zocht asiel in Mexico. Leden van het Mexicaans ambassadepersoneel werden aangerand en Jorge Glas gewelddadig overmeesterd en onder groot machtsvertoon weggevoerd naar een hoog beveiligde gevangenis in Guayaquil.

Volgens het internationaal recht zijn ambassadegebouwen “onschendbaar” en “mogen agenten van de ontvangende staat deze niet betreden, behalve met toestemming van het hoofd van de missie”. Deze drieste overval is dan ook een flagrante verkrachting van het Verdrag van Wenen inzake diplomatieke betrekkingen.

Zo’n militaire aanval op een ambassade is in elk geval heel uitzonderlijk.[1] De secretaris-generaal van de VN, António Guterres, veroordeelde de aanval heel scherp. Zowel bij linkse als rechtse regeringen in Latijns-Amerika was de verontwaardiging bijzonder groot.

De Venezolaanse president Maduro omschreef de aanval als een fascistische “barbaarse daad van het soort dat nog nooit eerder in Latijns-Amerika is gezien”. “Zelfs tijdens de meest verschrikkelijke dictaturen in de regio … heeft zoiets niet plaatsgevonden”, aldus het Venezolaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Deze drieste overval is een flagrante verkrachting van het internationale diplomatiek recht

Na de bestorming heeft Mexico de diplomatieke banden met Ecuador opgeschort. De Mexicaanse president López Obrador noemde de detentie van Jorge Glas een “autoritaire daad” en “een flagrante schending van het internationaal recht en de soevereiniteit van Mexico”.

Dit ongehoord militair optreden zou prominent nieuws moeten zijn. Mocht het gebeurd zijn in Iran, Rusland of China dan was het voorpaginanieuws geweest. Nu moet je al naar de zoveelste bladzijde van een krant navigeren om het te weten te komen. Bovendien wordt het bijna afgedaan als een diplomatiek incident tussen twee landen.

Bedreiging voor Noboa

Jorge Glas was vice-president van 2013 tot 2018 onder Rafael Correa en even ook nog onder Lenin Moreno die hem afzette nadat hij in voorlopige hechtenis werd genomen onder beschuldiging van corruptie in zijn politieke functies.

Daarna volgde een soap van veroordelingen, vrijspraken, voorlopige invrijheidsstellingen die weer werden ingetrokken – de onafhankelijkheid van de Ecuadoriaanse justitie is op zijn minst twijfelachtig – die uitmondde in het politiek asiel dat Glas zocht in de Mexicaanse ambassade december vorig jaar.

Twee dagen geleden werd de Mexicaanse ambassadrice Raquel Serur Smeke uitgewezen onder voorwendsel van inmenging in de interne aangelegenheden van Ecuador, net op het moment dat ze had meegedeeld dat Mexico Glas politiek asiel verleent en daarom om vrije doorgang vroeg.

Mexicaans president Lopez Obrador had publiekelijk vragen gesteld bij de vervolging van Glas en die in verband gebracht met het merkwaardige verloop van de presidentsverkiezingen van vorig jaar.

Luisa González, kandidate van de MRC (Movimiento Revolución Ciudadana), de partij ook van Glas, won de eerste ronde maar verloor de tweede. Tussen de twee rondes werd een andere kandidaat: Fernando Vilavicencio, door één van de drugskartels die het land teisteren, vermoord.

De MRC van Glas heeft een groot deel van Correa’s aanhang geërfd en vormt dus een serieuze bedreiging voor president Noboa

Daniel Noboa die campagne voerde met een ultrarechts programma van de harde hand tegen het ‘narcoterrorisme’, werd winnaar van de tweede ronde en is dus de president die de termijn tot 2025 mag uitzitten.

De MRC van Glas is uit de coalitie gestapt die de linkse president Correa aan de macht bracht en daarna ook Lenin Moreno. Die pleegde echter zwaar verraad aan het Ecuadoriaanse volk dat Correa’s linkse politiek massaal ondersteunde en hem daarom ook als opvolger had verkozen. MRC heeft een groot deel van Correa’s aanhang geërfd en vormt dus een serieuze bedreiging voor Noboa die zichzelf in 2025 wil opvolgen.

In zijn eerste ambtsjaar heeft Noboa over de rechtse machtsgreep geen gras laten groeien. Hij duwde het parlement een grote grondswetswijziging door de strot, die onder het mom van de strijd tegen ‘narcoterrorisme’, het leger verregaande bevoegdheden geeft en de democratische rechten van burgers drastisch inperkt.

Daarbij kreeg hij de openlijke steun van Washington dat verschillende samenwerkingsovereenkomsten voor ‘terreurbestrijding’ sloot met Noboa en daartoe uiteraard ook de nodige militaire steun levert.

Jorge Glas. Foto: Nieuwsagentschap Andes, Wikimedia Commons / CC BY-SA 2.0 DEED

De Ecuadoriaanse grondwet is echter een van de beste ter wereld en daarom kan Noboa niet rond een bindend referendum dat elke grondwetswijziging moet bekrachtigen. Dat referendum gaat binnen twee weken door en ook daartegen voeren MRC én Jorge Glas stevig weerwerk.

Dat de regering tot deze ongehoord brutale schending van het internationaal recht overgaat, wijst op grote zenuwachtigheid bij de elite over het referendum en dus over de houdbaarheid van haar greep op politiek en economie. De (olie)concerns uit de VS willen ongeremd de uitbuiting van het Ecuadoriaanse volk en de bodemrijkdommen hervatten met de, van oudsher vetbetaalde, medewerking van de lokale compradorebourgeoisie, momenteel geleid door Daniel Noboa.

Onder Rafael Correa was Ecuador getuige van ongekende stabiliteit en welvaartsgroei, het ‘probleem’ echter was dat hij links was

Het drieste optreden verraadt inderdaad paniek bij de Ecuadoriaanse regering en de economische elite. Ecuador wordt de laatste maanden geconfronteerd met toenemende anarchie. Waarnemers vrezen dat het land de richting uitgaat van Haïti, waar de staat in elkaar is geklapt en bendes het leven hebben overgenomen.

Het contrast met het verleden is groot. Tijdens het tienjarige presidentschap van Rafael Correa, van 2007 tot 2017, was Ecuador getuige van ongekende politieke stabiliteit, solide economische groei en een opmerkelijke vermindering van de armoede. Het ‘probleem’ echter was dat Correa links was. Voor de economische elite en de VS reden genoeg om hem van het politieke toneel te laten verdwijnen. Dat is gelukt, met het gekende gevolg.

Bekijk hieronder de video waarin Roberto Canseco, het hoofd van de Mexicaanse ambassade, zijn verontwaardiging uitschreeuwt (Spaanse ondertitels).

Note:

[1] In 1979, in de naweeën van de Iraanse revolutie werd de VS-ambassade in Teheran bestormd en werden mensen gegijzeld. Tien jaar later bestormden VS-troepen de ambassade van het Vaticaan in Panama om er de toenmalige Panamese president Noriega te kidnappen. Nog eens tien jaar later bombardeerde de luchtmacht van de VS de Chinese ambassade in Joegoslavië. Vorige week werd de Iraanse ambassade in Damascus gebombardeerd.