Op 8 maart, Internationale Vrouwendag, roept de UGent Vrouwenstaking het personeel en studenten van de universiteit op om het werk neer te leggen onder het motto ‘More Care, Less Cuts’. Om 12u wordt er naar goede gewoonte een grote actie georganiseerd op het plein voor het rectoraat, met speeches en feministische workshops. Waarom moeten we anno 2023 nog altijd actie voeren voor gender rechtvaardigheid aan de universiteit? En wat kan eraan gedaan worden?

Hoewel vrouwen ondertussen wel grotendeels hetzelfde verdienen als mannen voor hetzelfde werk, is er nog altijd een gapende gender loonkloof van 23%. Dit komt doordat vrouwen vaker deeltijds werken om bijvoorbeeld te zorgen voor de kinderen of een zorgbehoevende ouder. In België werkt bijna de helft van alle werkende vrouwen deeltijds, terwijl dat voor mannen slechts één tiende is. Daarnaast zijn mannen vaker oververtegenwoordigd in beter betaalde jobs. Binnen de universiteit is er eenzelfde tendens. 

30% van de hoofddocenten vrouwen

In het algemeen zijn er onder medewerkers en studenten ongeveer evenveel vrouwen als mannen. Zij stromen echter veel minder door, aangezien in 2020 bijvoorbeeld slechts 30% van de hoofddocenten vrouwen waren. Een belangrijkere vraag voor ons is wie er de scherven opraapt wanneer vrouwen er dan toch in slagen het glazen plafond te doorbreken. Juist, vrouwen, vaak met migratieachtergrond, die sterk oververtegenwoordigd zijn in de zorgberoepen, zoals in de schoonmaak, resto’s en kinderopvang. Laat het nu net deze jobs zijn waar de UGent steeds verder op wilt besparen, door ze te outsourcen naar privébedrijven die vaak minder goede arbeidsvoorwaarden aanbieden dan de UGent. Het zijn nochtans ook de vrouwen die het meest leunen op deze collectieve zorgdiensten om zelf aan de slag te blijven. Wanneer er bespaard wordt op kinderopvang, zien we dat het vaker de vrouw is die thuis blijft. In tegenstelling tot wat Liesbeth Homans denkt over “de papa”.

Vrouwen verdienen niet enkel structureel minder, ze zijn ook vaker slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik aan de universiteit. Er komen steeds meer gevallen aan het licht, waarbij duidelijk wordt dat de UGent zelden adequaat ingrijpt of investeert in preventie. Na vele protesten over heel het land, heeft minister van Onderwijs Ben Weyts de belofte gemaakt om een onafhankelijk meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag in het hoger onderwijs te installeren. 

Grensoverschrijdend gedrag

We zijn ondertussen één jaar later, en dat meldpunt dreigt een holle doos te worden. Het zou geen rekening houden met de specifieke context van het hoger onderwijs en geen juridische slagkracht hebben. Bovendien creëert de huidige concurrentiële financiering van de universiteit een voedingsbodem voor machtsmisbruik (DWM 26/01/23). Door een tekort aan basisfinanciering vanuit de Vlaamse overheid, moeten universiteiten in competitie gaan met elkaar voor supplementaire overheidsfondsen, waarbij o.a. proffen met veel publicaties meer geld binnenhalen voor de universiteit. Als een prof veel geld binnenbrengt, zal de universiteit die niet makkelijk loslaten; zelfs niet als zij blijken aan machtsmisbruik te doen.

Gezien de huidige crisis wordt de universiteit inderdaad in een moeilijke financiële situatie gezet. Maar het tekort aan financiering opvangen door het inschrijvingsgeld nog eens te verhogen, net zoals de prijzen in de resto’s en die van de homes, is geen oplossing die van veel solidariteit getuigt. Studenten en personeel zien de kost van het leven steeds meer stijgen. De besparingen die de UGent wil uitvoeren, zet steeds meer druk op het personeel, waarbij zowel vrouwen als mannen en masse uitvallen met burn-outs en werkgerelateerde stress.

Minder besparingen en meer investeringen

Hoog tijd voor minder besparingen en meer investeringen, in het voordeel van iedereen. De Vlaamse overheid moet ervoor zorgen dat dat onafhankelijk meldpunt er komt zoals het beloofd was, met voldoende werkingsbudget en specifiek voor het hoger onderwijs. Daarnaast moet ze meer investeren in de basisfinanciering van het hoger onderwijs en de indexering correct doorvoeren. De universiteit moet op haar beurt meer investeren in sociale voorzieningen en zorgsectoren, en stoppen met het privatiseren en outsourcen van essentiële zorgtaken. We vragen ons wel nog af, als er overal noodgedwongen bespaard moet worden, waarom dan niet op de 2,7 miljoen euro aan communicatie en marketingkosten? Zo hoort men in de wandelgangen dat voor de nieuwe ‘denk durven’ campagne alleen al 600.000 euro werd gespendeerd.

Beste UGent bestuur, wij willen geen besparingen en flashy marketing posters in de stad, maar echte investeringen om zo een zorgzame, feministische universiteit te kunnen bekomen.

Beste studenten en personeelsleden, kom met ons mee op 8 maart om 12u aan het Rectoraat, voor een namiddag vol vreugdevolle strijdbaarheid, om samen te strijden voor een meer zorgzame universiteit!

Mingtje Wang en Sigrid Vertommen schrijven in naam van de organisatie UGent Vrouwenstaking.