Op 11 maart 2024 kondigde busbouwer Van Hool een herstructureringsplan aan voor haar fabriek in Koningshooikt. De busafdeling zou overgeplaatst worden naar Macedonië en 1.100 van de 2.500 banen zouden verloren gaan. Voor die herstructurering was er wel een kapitaalinjectie nodig van minstens 45 miljoen euro.

Die kwam er niet. De aandeelhouders gaven geen krimp, de banken deden niet mee en de Vlaamse overheid gaf niet thuis. Een kleine maand later volgde dan het faillissement, met een mogelijke doorstart door een nieuwe overnemer. Door het faillissement worden alle werknemers ontslagen.

Na de doorstart zullen er nog maximaal 650 tot 950 werknemers opnieuw aan de slag kunnen gaan. Hoe lang en onder welke loonvoorwaarden is niet duidelijk. Door dit faillissement worden ook toeleveringsbedrijven getroffen en verliezen de Belgische overheden ook nog eens 65 miljoen euro (waarborg leningen en achterstallige sociale zekerheidsbijdragen).

Voor heel wat arbeiders is dit faillissement een drama. Velen zijn laag opgeleid of te oud om nog vlot aan een nieuwe job te geraken. Zij hebben het beste van zichzelf gegeven en worden nu als groot vuil buiten gezet.

De oorzaken van het debacle ligt bij het management en de aandeelhouders. In plaats van bijkomende investeringen te doen in het bedrijf in Koningshooikt kozen ze in het verleden voor de bouw van een volledige nieuwe busfabriek in Macedonië. Die leek hen meer winstgevend, want daar draait het uiteraard om.

De aandeelhouders hadden een groot vermogen waarmee ze gemakkelijk het bedrijf hadden kunnen redden

De aandeelhouders – telgen van de familie Van Hool – hadden een groot vermogen en hebben zelf meer dan voldoende privékapitaal waarmee ze gemakkelijk die investeringen of een nieuwe kapitaalinjectie hadden kunnen doen. Door hun wanbeheer is het ingebrachte bedrijfskapitaal van 160 miljoen vandaag niets meer waard en ze zijn ook niet bereid om uit hun eigen privéfortuinen te putten.

De onderinvestering in Koningshooikt en het uitblijven van een nieuwe kapitaalinjectie leidde tot het gekende drama.

De politieke wereld reageert lauw en gelaten. De traditionele partijen leggen zich neer bij het faillissement. Veel verder dan “bescherming voor de werknemers”, “psychologische ondersteuning voor de gezinnen” of “medeleven met het personeel” komen ze niet.

Enkel de PVDA vraagt “alsnog een toekomstplan voor Van Hool”. De Vlaamse regering moet onmiddellijk 300 e-bussen voor De Lijn laten bouwen en mee in het bedrijf participeren om de financiële problemen op te lossen en investeringen te garanderen.

Het had nochtans anders gekund. We staan voor een nooit geziene energietransitie. De verduurzaming en modernisering van ons wagenpark van bussen speelt daar een belangrijke rol in en op dat vlak heeft Van Hool uitstekende troeven. Het heeft namelijk de meest vooruitstrevende innovatieve techniek in huis voor elektrische bussen op waterstof.

De busvloot in België telt meer dan 10.000 bussen. Dat is een aanzienlijke markt en daar heb je een busbouwer voor nodig. Met het huidig management valt niet veel aan te vangen, maar Van Hool, geheel of gedeeltelijk als overheidsbedrijf, zou het behoud en zelfs de uitbreiding van de huidige tewerkstelling kunnen garanderen.

De grootste schande is dat de economische elite ongestraft het leven kan verwoesten van meer dan duizend gezinnen

Het is godgeklaagd dat de Vlaamse overheid zo’n belangrijk industrieel bedrijf in de steek laat, temeer omdat het een kroonjuweel zou kunnen zijn in de realisatie van de broodnodige energietransitie. In dat licht lijkt de poeha over Flanders Technology & Innovation van 15 tot 22 maart jongstleden niet veel meer dan electoraal geïnspireerde grootspraak.

Het is een schande dat we in een economisch systeem leven waar een kleine elite fortuinen kan verdienen op de kap van de noeste arbeid van arbeiders. Het is een nog grotere schande dat we van die elite afhangen voor onze industriële en duurzame toekomst. Maar de grootste schande is dat die elite ongestraft het leven kan verwoesten van meer dan duizend gezinnen.

Lees ook: Van Hool: bij de aandeelhouders is meer dan geld genoeg

Steun voor een nieuwe website

We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.

Steun hier