Verwijzend naar evoluties in landen in Europa waar extreemrechts de afgelopen jaren aan de macht kwam – terwijl we dit schrijven leggen de journalisten van de RAI gedurende 24 uur het werk neer uit protest tegen de inmenging in hun werk door de radicaal-rechtse Italiaanse regering-Meloni – stelt Kris Van Haver, voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Journalisten (VVJ) en de Algemene Vereniging van Belgische Beroepsjournalisten (ABVV) in haar editoriaal in De Journalist “dat de verkiezingen van juni de allure krijgen van een moment van de waarheid: de vrije meningsuiting, de democratie, de rechtsstaat en de persvrijheid staan op het spel”. “Het lijkt fictie in een land als België, maar het voorbeeld van autoritaire regimes in Polen en Hongarije toont aan hoe snel de rechtsstaat ontmanteld kan worden”, aldus Van Haver.
In haar verkiezingsprogramma eist het Vlaams Belang “een proportionele aanwezigheid van alle politieke partijen, zowel meerderheid als oppositie, in de nieuws- en duidingsprogramma’s van de openbare omroep”. De VRT dient zich tevens te beperken tot programma’s “met een duidelijke en aantoonbare maatschappelijke meerwaarde”.
Subsidies voor commerciële activiteiten en zuivere entertainmentprogramma’s dienen geschrapt te worden, hetgeen een gedeeltelijke privatisering van de omroep impliceert. Ook de overheidssubsidie voor de bedeling van papieren kranten en tijdschriften evenals de fiscale uitzonderingsregels voor de btw op de verkoop ervan moeten volledig verdwijnen. De partij is van oordeel dat er op die manier meer garanties zijn voor “de onafhankelijkheid en objectiviteit” van de geschreven pers.
VB: “Tabula rasa met links eenheidsdenken bij VRT”
Uit de toelichting bij deze eisen blijkt echter dat de echte ambitie van het Vlaams Belang verder reikt en de partij net als haar buitenlandse soortgenoten wil inbreken in de berichtgeving en redactionele autonomie. “De traditionele media brengen al te vaak een eenzijdig en ‘politiek correct’ verhaal over klimaat, migratie, islamisme, België, de Europese Unie of zelfs vaccins. Voor andere meningen is er minder of gewoon geen ruimte. De traditionele media voeren steevast een multiculturele goednieuwsshow op en deinzen er niet voor terug de realiteit te manipuleren. Bij criminaliteit bijvoorbeeld wordt steeds de etniciteit van de dader vakkundig doodgezwegen”, aldus de partij in het kiesprogramma.
Niet alleen de VRT, waar de partij naar eigen zeggen onvoldoende aan bod komt, gaat hierbij in de fout. “Ook onze grootste kranten en tijdschriften blinken niet uit in objectieve en onpartijdige berichtgeving”, aldus het Vlaams Belang.
Diverse partijprominenten van het Vlaams Belang hebben de afgelopen jaren hun kritiek veel explicieter verwoord. In 2019 eiste Vlaams parlementslid Klaas Slootmans, die voor het Vlaams Belang de media opvolgt, op zijn Facebookpagina “dat er tabula rasa gemaakt wordt met het linkse eenheidsdenken op de Reyerslaan”. De VRT-nieuwsdienst doet hij af “als een klein linksprogressief clubje zonder draagvlak in Vlaanderen”.
Slootmans maakte eind dat jaar mediaminister Dalle bijzonder boos toen hij scherpe kritiek uitte op de diversiteitspolitiek die de VRT hanteert bij aanwervingen. Dit gaat volgens hem ten koste van de kwaliteit. Slootmans uitte hierbij onder meer kritiek op de aanstelling enkele jaren voordien van Ihsane Chioua Lekhli als presentatrice van De Zevende Dag. Dat zou volgens hem gebeurd zijn ten nadele van Phara de Aguirre. Dat er sprake was van positieve discriminatie werd ten tijde van Slootmans’ kritiek door de VRT overigens formeel ontkend.
Chris Janssens, zijn collega in het Vlaams parlement, eist datzelfde jaar “dat de VRT weggestuurd wordt van de penséé unique en opgedrongen diversiteit”. In de berichtgeving moet er volgens hem “meer plaats ingeruimd worden voor islamkritiek”.
Op dat vlak kan Filip Dewinter natuurlijk niet achterblijven. In een Humo-interview van enkele maanden terug wees hij op het feit “dat de VRT-nieuwsdienst een propagandakanaal van multiculturaliteit en wokisme geworden is en de berichtgeving objectiever en neutraler moet worden”.
Ook Dries Van Langenhove zit vanzelfsprekend op dat spoor. In zijn beruchte lezing van eind februari in Leuven schilderde hij de Vlaamse journalisten af “als de media-schoothondjes van het establishment die niet willen dat er andere stemmen aan het woord komen”.
De consequenties voor de VRT en de geschreven pers zijn – als het VB haar zin krijgt – catastrofaal. De raad van bestuur van de VRT bestaat uit 12 zetels, waarvan sinds de hervorming in 2021 partijen 8 leden a rato van het aantal parlementsleden kunnen aanduiden en 4 onafhankelijke bestuurders. Sinds deze legislatuur is ook het Vlaams Belang vertegenwoordigd in deze raad van bestuur.
Kans op extra zitje in bestuur van VRT
In het begin had de partij twee zitjes. Na de intrede van de onafhankelijke bestuurders viel er één weg. Als het Vlaams Belang het percentage haalt dat electoraal voorspeld wordt, komt er daar een zitje bij. De vrees is dat de partij op alle mogelijke manieren steeds meer op de berichtgeving zal willen wegen. Als ze met de N-VA een Vlaamse regering vormt is het hek ongetwijfeld helemaal van de dam.
Een voorproefje kregen we al in 2020 toen Jan Huijbrechts, een van beide VB-vertegenwoordigers in deze raad, protesteerde tegen een ludieke scène van Geert Hoste in De Ideale Wereld. In de toenmalige coronaperiode liet Hoste mondmaskerdragende VB-ers mekaar begroeten met een Hitlergroet. De VRT-top besliste hierop de passage te schrappen.
Als de VRT haar commerciële activiteiten moet afstoten, wordt ze bovendien volledig afhankelijk van overheidssubsidies, wat het risico op politieke beïnvloeding onmiskenbaar nog verder vergroot. Walter Zinzen en Johan Depoortere, twee oud-coryfeeën van de VRT-nieuwsdienst, stelden zopas in DeWereldMorgen dat de beïnvloeding nu al nooit zo groot was. Als de subsidies voor bedeling van kranten en magazines en de BTW-regeling geschrapt worden zal dit de prijs ervan drastisch opdrijven en tot besparingen leiden op redacties.
Het Vlaams Belang wil ook de subsidies schrappen voor onderzoeksjournalistieke projecten. Dat valt af te leiden uit een tweet die EU-parlementslid Tom Vandendriessche in februari verspreidde als reactie op een artikel in Apache. “Linkse leugenpers. Nog 8 maanden en men zal dat voortaan op eigen kosten kunnen doen”, aldus Vandendriessche. De partij wil voorts ook af van de steun aan ‘de opengrenzenlobby’ zoals KifKif dat eveneens heel wat stukken en podcasts publiceert.
Steun voor een nieuwe website
We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.
