No Pasaran!

Ellen De Soete is organisator van het evenement. Zij verwees o.a. naar de woorden van haar moeder, een moedige verzetsvrouw tijdens de tweede wereldoorlog.

“’Ik had drie keuzes: meedoen met de vijand, wegkijken of in het verzet gaan. Mijn keuze was vlug gemaakt’, zei ze. Wel, de mijne ook. Ik zeg neen tegen extreemrechts, neen tegen fascisme en volmondig ja voor een inclusieve warme maatschappij.”

Ellen De Soete

Dirk Verhofstadt, auteur van het boek Dagboek 1933. Het gevaar van extreemrechts, wees op de mogelijke gevaren voor als extreemrechts mee zou regeren. Hij verwees daarvoor naar wat er enkele jaren geleden in Polen gebeurde en vandaag in Hongarije, Italië en Finland.

“Denk niet dat onze rechten en vrijheden waarover we beschikken vanzelfsprekend zijn. We moeten er elke dag voor vechten. In tegenstelling tot wat Jan Jambon heeft gezegd is het Vlaams Belang geen partij als een ander, het is geen normale partij.

Daarom steun ik de vakbonden die Vlaams Belangleden weigeren op hun lijsten voor de sociale verkiezingen. Daarom ook mijn oproep aan alle democratische partijen om het cordon sanitair opnieuw te bevestigen. Als de N-VA toch in zee gaat met het Vlaams Belang – want ik geloof niet in die Chinese muur – dan zullen zij de idioten zijn die, net als Chamberlain in de jaren dertig, denken dat ze het extreemrechtse beest onder controle kunnen houden. Het zal hen niet lukken. Ze zullen mee verantwoordelijk zijn voor het succes van extreemrechts.”

“Als de N-VA toch in zee gaat met het Vlaams Belang dan zullen zij de idioten zijn die denken dat ze het extreemrechtse beest onder controle kunnen houden”

Daarom is het volgens Verhofstadt belangrijk om ons actief te verzetten tegen de opkomst van extreemrechts: “We moeten schouder aan schouder staan, net zoals de internationale brigades in 1936 die in Spaanse burgeroorlog vochten tegen het fascisme en net zoals toen moeten we in het verzet gaan onder die bekende slogan van enkel twee woorden: No Pasaran!”

Dirk Verhofstadt

Vakbonden in het verweer

“Ann Vermorgen, voorzitter van ACV vertelde waarom zij het als vakbondsvrouw belangrijk vindt om aanwezig te zijn op deze herdenking:

“Wij hebben gezien wat extreemrechts en fascisme teweeg brengt in de wereld en nu ook in Europa. Voor hen is er geen plaats voor syndicalisten of voor mensen die opkomen voor werknemersbelangen en voor democratie. In hun wereld, in hun samenleving is er geen plaats meer voor ons.

“Voor extreemrechts is er geen plaats voor syndicalisten of voor mensen die opkomen voor werknemersbelangen en voor democratie”

Voor ons zijn alle werknemers gelijk. Zij zorgen voor haat: wij tegen zij. Ze zetten de mensen tegen elkaar op. Wij zijn er voor alle werknemers, of je blank of zwart bent, gelovig of niet, of je LGBTQ+ bent, of je opkomt voor het klimaat, of als je vrouw bent. Want vrouwen zouden in hun wereld ook niet veel meer te zeggen hebben.

Daarom wil ik hier zeker zijn vandaag.”

Ann Vermorgen

Miranda Ulens, algemeen secretaris van ABVV, parafraseerde het bekende gedicht van de Duitse predikant Niemoller, ten tijde van Hitler:

Eerst zouden ze komen voor de moslims en de allochtonen, en je zegt niets want je bent geen moslim of autochtoon. Dan zouden ze misschien komen voor de LGBTQIA+[i], maar je zegt niets want je bent een hetero. En dan zijn de vakbondsleden aan de beurt en je zegt niets, want je bent geen vakbondslid. En dan komen ze voor jou.”

Miranda Ulens

Todd Brogan van het Internationaal Vakbondsverbond (ITUC) legde uit waarom de strijd tegen extreemrechts zo belangrijk is voor de vakbonden.

“Net zoals in de jaren dertig worden arbeiders opnieuw tegen elkaar opgezet: ouderen tegen jongeren, christenen tegen moslims, Arabieren tegen Joden. Het is deze politiek die een vruchtbare bodem creëert waarin nieuwe vormen van fascisme, racisme, antisemitisme, islamofobie en xenofobie floreren.

Het is griezelig om daarover te spreken op een plek zoals deze, hier in Breendonk. Het is precies de politiek van haat en verdeeldheid die leidt tot dergelijke oorden. We mogen niet vergeten dat dit fort niet gebouwd is door de nazi’s. Het was er al, het werd door hen omgebouwd.

Op dezelfde wijze zijn de sociaaleconomische omstandigheden die extreemrechts rechts vandaag voeden niet enkel door hen gecreëerd, maar worden door hen wel handig gebruikt om de macht opnieuw te grijpen.

Wij aanvaarden geen onvermijdelijkheid. Wij creëren mogelijkheden. Als vakbondsorganisatie wekken we verwachtingen over hoe de wereld zou kunnen zijn. Wij bouwen we aan een betere toekomst. Dat doen we door de geschiedenis op deze plek nooit te laten vervagen. Door elkaar elk jaar eraan te herinneren dat we fascisme moeten verslaan.

De sociaaleconomische omstandigheden die extreemrechts rechts vandaag voeden worden door hen handig gebruikt om de macht opnieuw te grijpen

En ja, het fascisme hebben we eerder al verslagen, op 8 mei 1945. We bouwen aan deze toekomst niet enkel door de democratie te verdedigen die we al hebben, maar door haar uit te breiden en te versterken, zodat ze meer welvaart creëert.

De vakbeweging gelooft in democratie omdat wij uit ervaring weten dat er eenheid in diversiteit is, dat er waardigheid schuilgaat in elk leven, dat er schoonheid is in solidariteit, en wijsheid in collectief overleg en actie.

Wij omarmen dezelfde fundamentele waarheden van de verzetshelden die hier gevangen zaten, dat wij niet vrij kunnen zijn, tenzij we allemaal vrij zijn, dat schade aan één persoon, schade betekent voor iedereen, dat we van democratie niet kunnen genieten tenzij iedereen er van geniet.

De ITUC en de vakbonden wereldwijd zijn jullie bondgenoten in deze campagne om 8 mei te herdenken. Samen kunnen en zullen wij welvaart en democratie voor iedereen uitbreiden. Samen zullen wij extreemrechts verslaan en 8 mei herdenken.”

Todd Brogan

Solidariserende rechtopwoede

Dominique Willaert, auteur van het boek Niet alles maar veel begint bij luisteren, verwijst naar de mythes van radicaal rechts:

“Een flink deel van mensen die op radicaal rechts stemmen weten niet wat hun programma inhoudt en worden eigenlijk misleid door de mythes die radicaal rechts construeert en via de sociale media verspreidt. Het zijn die mythes die de mensen emotioneel heel sterk raken waardoor de rede op de achtergrond geraakt.

Er is een soort mismatch tussen alles wat met emoties heeft te maken en de rede. Wij aan de linkerzijde moeten veel meer terug de rede naar voor duwen via opleiding en educatie om die radicaal rechtse mythevorming te ontmantelen en te ontmaskeren.

“In plaats van destructieve omstootwoede moeten we mensen motiveren tot solidariserende rechtopwoede”

De woede is er en ze is terecht omdat heel veel zaken verdwenen zijn. Heel wat mensen hebben geen uitzicht meer op sociale mobiliteit en lotsverbetering. Maar ze worden misleid en ze komen in de fuik van radicaalrechts terecht die hen dingen belooft die ze nooit of te nimmer zal realiseren.

In plaats van destructieve omstootwoede moeten we mensen motiveren tot solidariserende rechtopwoede.”

De wieg van de haat en Gaza

De meest opvallende spreker was de 93 jarige Holocaustoverlever Simon Gronowski.

Voor hem is extreemrechts “de wieg van de haat”. Maar niet alle mensen die in Frankrijk op Marine Le Pen stemmen of bij ons op het Vlaams Belang zijn volgens hem fascisten. “Sommigen vergissen zich. Ze zijn verdwaald of zitten in de ellende. Maar bij de leiding vind je wel gevaarlijke mensen: neonazi’s.” Daarom is volgens hem de strijd tegen extreemrechts zo belangrijk.

Simon zelf van joodse origine, sprak zich ook uit over de genocide in Gaza. Hij vindt dat je het “het Joodse volk” die over heel de wereld leven niet mag verwarren met “het Israëlische volk”, waarmee hij impliciet afstand doet van het zionisme.

“Het Joodse volk mag je niet verwarren met het Israëlische volk”

Voor hem heeft elk leven evenveel waarde: “het leven van een Palestijns kind is evenveel waard als dat van een Israëlisch kind”. Beide volkeren hebben alles om met elkaar in vrede te kunnen leven. Hij riep ook op tot een onmiddellijk staakt het vuren.

Simon Gronowski

Waarom 8 mei een feestdag moet zijn

Voor Ellen De Soete is het belangrijk dat 8 mei een feestdag wordt, in de eerste plaats om de verzetshelden niet te vergeten. Daarnaast zijn er voor de 8 meicolatie drie redenen:

“Ten eerste willen we van 8 mei terug een feestdag maken. Want oorspronkelijk was 8 mei de overwinning op het fascisme. Ten tweede, herinneringseducatie, zodat – vooral – jonge mensen weten wat in het verleden gebeurd is en zodat ze door deze kennisname kritisch naar de toekomst kunnen kijken en de juiste keuzes kunnen maken.

“Het is belangrijk dat 8 mei een feestdag wordt, in de eerste plaats om de verzetshelden niet te vergeten”

Het derde is een neen tegen extreemrechts. Voor mij is dat heel persoonlijk, omdat mijn moeder mij daar zo keihard heeft voor verwittigd. Daarom vind ik het ook heel belangrijk dat we 8 mei weer een feestdag maken zodanig dat we die herinnering groot houden.”

Voor Dirk Verhofstadt is het van 8 mei een feestdag maken belangrijk omdat het gevaar van extreemrechts onderschat wordt en er veel onwetendheid is. “Als we zo’n feestdag hebben dan moeten we aan ons kinderen en kleinkinderen uitleggen waarom die feestdag er is. Dan kunnen we opnieuw de vreselijke gebeurtenissen van vroeger in herinnering brengen en ze waarschuwen dat dit gebeurd is en dat het opnieuw kan gebeuren.”

Ook voor Ann Vermorgen is zo’n feestdag heel belangrijk: “Als herinneringseducatie, om ervoor te zorgen dat we die vreselijke gebeurtenissen uit het verleden niet zouden vergeten. Nu zijn er nog mensen die kunnen getuigen uit de eerste en tweede wereldoorlog, maar het is belangrijk dat we dat ook meegeven aan de nieuwe generaties die er aankomen.

Het is belangrijk dat zij leren breder kijken en zien wat er in de wereld gebeurt. Zo bijvoorbeeld verstoort het Vlaams Belang verschillende van onze vakbondsdebatten op een intimiderende wijze. Dat is nu al aan het gebeuren.”

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Foto’s: Karina Brys

Bekijk ook onze videoreeks over de opkomst van extreemrechts:

Dirk Verhofstadt in videoreeks over extreemrechts

Meer info over de 8 meicoalitie en hun campagnes vind je hier.

Note:

[i] LGBTQIA staat voor resp.: Lesbian, Gay, Bisexual, Trans, Queer, Intersex, Asexual. De plus staat voor alle andere geslachten, seksuele oriëntaties en genderidentiteiten dan de vermelde.