In 2011, in de context van de zogenaamde Arabische Lente, braken „vreedzame” protesten uit in veel landen van de Arabische wereld. Zij leidden uiteindelijk tot aanzienlijke politieke veranderingen in verschillende regeringen. Datzelfde jaar vond ook de invasie van Libië plaats door de NAVO en de moord op de historische leider van het land Muammar Kadhafi. De gewelddadige breuk in Libië bracht een breed proces van destabilisatie met zich mee voor de hele regio, waarbij verschillende groepen fundamentalisten werden gevoed met wapens en militanten, bovenop de humanitaire crisis die ermee gepaard ging.

In dit verband leidden de in 2011 in Syrië begonnen protesten tot een gewelddadige burgeroorlog, met brede deelname van buitenlandse actoren. Het doel was de regering van de Syrische president Bashar al-Asad omver te werpen en Syrië als belangrijke geopolitieke speler in de regio – en vooral als tegengewicht voor de hegemonie van Israël – te verzwakken. Geld van de VS en zijn talloze bondgenoten bevorderde de vorming van veel gewapende groeperingen en de opkomst van Daesh. De opkomst van IS en de vestiging van een fundamentalistisch kalifaat in de regio’s van Syrië en Irak betekenden één van de pieken van dit langdurige conflict.

De steun van Rusland, Iran en andere organisaties zoals Hezbolllah was van cruciaal belang voor de Syrische regering om zich tegen deze brutale schok te verzetten en vervolgens geleidelijk weer de controle krijgen over het grootste deel van zijn grondgebied tot aan de huidige situatie, waarin de oorlog nog lang niet ten einde is maar er wel sterke stappen lijken te worden gezet in de stabilisatie van het land.

Zoals in elk conflict zijn de menselijke en materiële kosten van de oorlog veruit hoger dan de officieel verstrekte statistieken. In ruime mate stilgezwegen door de grote hegemonische media, heeft de oorlog in het land een belangrijk keerpunt betekend in de regionale geopolitiek en het conflict met Noord-Amerikaans imperialisme. Door weerstand te bieden, hebben de regering en het Syrische volk blijk gegeven van de kracht van een as van verzet die de regio consolideert en versterkt.

We praten over de huidige situatie in het land met dr. Firas Alcharani Alcaid, een Syrische arts die momenteel in Spanje woont. Firas is gespecialiseerd in de interne geneeskunde, algemeen coördinator van de Global Gathering in Support of the Choice of Resistance in Spanje, lid van de steunbeweging voor Syrië in Spanje en regelmatig medewerker van de anti-imperialistas.com.

Dit gesprek maakt deel uit van een project waarmee we de informatiebarrière willen doorbreken en Latijns-Amerikaanse lezers dichter bij de realiteit brengen van een land dat is ingebed in de anti-imperialistische strijd.

Wat Syrië betreft, is een voorlichtingscampagne georganiseerd door de grote media die de realiteit van het land vervalst en verandert. Daarom denk ik dat het nuttig zou zijn om te praten over de vraag: “Wat is de werkelijke situatie in het land van vandaag?”

Vandaag blijft Syrië bestand tegen de enorme agressie en sancties van het Angelsaksische Rijk. De hegemonische media hebben de situatie sinds dag één gemanipuleerd rond deze valse kleurrevolutie die in 2011 van start ging. Het was eigenlijk een oorlog tegen Syrië, een terroristische oorlog tegen Syrië, waarbij methoden werden gebruikt die zij al in andere landen onder een ander motief hebben proberen te gebruiken. Ze wilden het presenteren alsof het een oorlog voor vrijheid was, een vreedzame opstand. En je kent min of meer over de geschiedenis, alles wat er is gebeurd en hoe ze hebben gemanipuleerd, hoe ze hebben gelogen, hoe alle huurlingen van Daesh uit alle hoeken van de wereld zijn gekomen, gefinancierd door de petrodollar. Veel van deze huurlingen en wapens waren aanvankelijk afkomstig van het vernietigde Libische leger en vervolgens van fabrieken in Oost-Europa in Bulgarije, in Oekraïne en enkele landen in het voormalige Joegoslavië. Het geld om deze wapens naar Syrië te brengen was afkomstig van Saudi-Arabië, Qatar en enkele privé-middelen van de sjeiks uit de Perzische Golf. Syrië heeft in feite te lijden onder een brute economische belegering en de bevolking heeft te lijden onder een enorm tekort aan elektriciteit, gas, olie en zeer hoge prijzen, hetzelfde lot dat Cuba al vele jaren ondergaat.

De Arabische wereld is een veel complexere realiteit dan de belangrijkste westerse media traditioneel proberen voor te stellen. Wat zijn de specifieke sociaal-culturele kenmerken van Syrië die het land onderscheiden van andere landen in de regio en vanuit geopolitiek oogpunt, wat is het systeem van allianties en zijn internationale contacten?

“Syrië is in de Arabische wereld altijd een ijkpunt geweest voor het complexe mozaïek van zijn bevolking. Bovenop zijn samenstelling kan gezegd worden dat Syrië het meest seculiere land is van de moslimwereld. Er zijn veel etnische groepen in Syrië en veel religies wonen er samen. Enkel het katholieke deel van Syrië heeft al zes afzonderlijke bisschoppen, zes verschillende takken en los daarvan wonen er nog Koerden, Armeniërs, Tsjetsjenen, enzovoort. Op geopolitiek niveau was het natuurlijk een belangrijk punt in de anti-imperialistische politiek in de regio sinds de oprichting van de zionistische staat van Israël. Op dat moment was het uiteraard van groot belang Syrië omver te werpen, in veel landen op te splitsen en het land te vernietigen als centrum voor verzet, om een einde te maken aan de Palestijnse zaak. Syrië heeft altijd opgeroepen tot de verdediging van het Palestijnse volk. Ook zijn status als bondgenoot van Rusland is bepalend voor het belang om het land aan te vallen en te vernietigen.”

Hoe heeft het gecombineerde effect van de oorlog, de sancties en de internationale economische crisis het dagelijks leven van het Syrische volk beïnvloed? Hoe is het voor en na de oorlog geweest?

“Het effect is enorm op economisch niveau. Sancties, de César-wet, hebben een grote impact gehad. Vandaag de dag is er een tekort van bijna alles, zeer hoge prijzen, veel werkloosheid, veel mensen zonder werk, veel kinderen moeten weer naar school kunnen gaan, problemen van allerhand en daarbovenop de aardbeving, die de situatie in veel regio’s en in het land in het algemeen verder heeft verslechterd.”

“De situatie is momenteel zeer moeilijk voor het Syrische volk. Mensen zijn wanhopig en proberen het land zo veel mogelijk te verlaten. Daaronder bevinden zich jammer genoeg veel jongeren, omdat zij geen toekomst zien en omdat sancties de algemene levenssituatie hebben verslechterd.”

“Eén van de longen die tot voor kort bestonden, was de binnenkomst van talrijke producten via Libanon. Het was Syrisch kapitaal met fictieve bedrijven in Libanon om producten in te voeren die het land nodig had voor zijn industrie of om de situatie te verbeteren. Door het begin van de sancties en de financiële problemen in Libanon is deze long – die in feite hielp om de twee landen in stand te houden – praktisch drooggelegd. Vandaag leven veel Syriërs in armoede en voor de overgrote meerderheid is de enige hulp afkomstig van de miljoenen mensen die buiten Syrië wonen en geld naar hun familie en vrienden sturen. Dit is wat de situatie op peil houdt.”

De recente toetreding van Syrië tot de Arabische Liga lijkt een belangrijke politieke stap te zijn. Hoe beoordeelt u die? 

“Deze terugkeer moeten we in positieve zin zien, ook al vertegenwoordigt de Arabische Liga mij niet en heeft ze dat ook nooit gedaan. Ik voel me vertegenwoordigd door mensen, door enkele landen zoals Algerije, zonder twijfel door het Jemenitische volk, door een deel van Irak, door een deel van Libanon, maar in het algemeen is het een zeer reactionaire liga. Deze stap kan echter helpen om het Syrische volk een soort uitweg te bieden, het effect van sancties te verlichten en bepaalde handels- en diplomatieke uitwisselingen op gang te brengen, onder meer door het land te helpen heropbouwen. Het is ook belangrijk op te merken dat deze veranderingen hebben plaatsgevonden zonder dat het land zijn standpunt heeft gewijzigd; noch het discours van de natie, noch dat van de staat, noch dat van de president van Syrië.”

De Arabische wereld ondergaat momenteel een proces van ingrijpende veranderingen, met een mondiale geopolitieke dimensie. Welke toekomstperspectieven en vooruitzichten openen zich vandaag voor Syrië en de Arabische wereld?

“De geopolitieke verandering in de Arabische wereld gaat in de richting van een wereld die mogelijks een klein beetje verwijderd is van de Verenigde Staten en wat de VS in de regio vertegenwoordigt. De economische betrekkingen, de strategische verdragen tussen Saudi-Arabië en China, de goede betrekkingen tussen Saudi-Arabië en Rusland, onder meer op het gebied van fossiele brandstoffen en energie, de betrekkingen tussen Iran en Saudi-Arabië, Iran en Egypte, zullen ertoe leiden dat de Arabische wereld een beetje – maar niet veel – verder verwijderd is van het Amerikaanse rijk.”

José Ernesto Novaes Guerrero, Escritor y periodista cubano. Hij is lid van het Netwerk van Intellectuelen, Kunstenaars en Sociale Bewegingen ter Verdediging van de Mensheid (REDH). Half juli sprak hij op de Volkerentop in Brussel.

Dit artikel verscheen eerder op Mate Amargo.