De regering van de vertrekkende premier José Sócrates onderhandelt momenteel met het Internationaal Monetair Fonds (IMF), het Europese Financiële Stabiliteitsfonds (EFSF) en de Europese Centrale Bank (ECB), dezelfde trojka die met Ierland en Griekenland onderhandelde. Tegen eind volgende week moeten ze de regels van de reddingsoperatie vastleggen.
Nadien gaat er een rapport naar de Europese ministers van Economie en Financiën. Dat rapport zal de doelstellingen bevatten die Lissabon elk trimester moet halen om een deel van het gevraagde krediet te krijgen. Om hoeveel geld het gaat is officieel nog niet bepaald, maar men schat dat het om ongeveer 80 miljard euro gaat.
Mario Soares
Tot verrassing van alle analisten toont het gevreesde IMF zich in deze onderhandelingen menselijker dan de Europese Unie. Het IMF is bezorgd over het potentiële bruto binnenlands product van Portugal en wil nog wat ruimte voor groei laten. De EU eist hogere interestvoeten.
Portugese experts zeggen dat het IMF de aangekondigde recessie wil vermijden of op zijn minst wil beperken. Volgens de socialist Mario Soares, voormalig president van Portugal (1985-1995), is de hardere EU-houding “te verklaren doordat 24 van de 27 regeringen in de EU vandaag ultraconservatief zijn en dus volledig ongevoelig voor de waarden van het Europese project.”
“De laatste jaren stelt het IMF in verscheidene landen een beleid voor waarin economische groei, toename van uitvoer en een lagere interestvoet samengaan, terwijl de BCE en het EFSF politieke ondergeschiktheid willen, in dit geval van Portugal”, zegt Mario Gomes, hoogleraar economie aan de Universiteit van Lissabon.
“Men probeert Portugal te intimideren en het zijn toekomstige onderhandelingsmogelijkheid te ontnemen, om zo het protectoraat te verlengen en ondertussen de Duitse bank meer middelen en de Europese investeringsbank zijn geld, dat Duits geld is, te bezorgen. Europese solidariteit? Het zijn niet meer dan samenvallende belangen, voor de zaken die men met elkaar doet, al de rest is Duitse retoriek en tactiek.”
Gezwicht voor de EU
Volgens IMF-studies krimpt de Portugese economie dit jaar met 1,5 procent, een achteruitgang die ook volgend jaar nog zal doorzetten. De trend staat haaks op de rest van de wereld waar een herstel merkbaar wordt. Portugal wordt met andere woorden een van de laatste landen die de wereldwijde recessie te boven zal komen.
De linkse partijen in Portugal verwijten Sócrates dat hij gezwicht is voor de “dreigementen” van de banken en de EU, die meer offers en meer privatiseringen eisen en zo de afhankelijkheid van Portugal vergroten. Ook de vakbonden hebben geen goed oog in de reddingsoperatie. Ze stellen dat de sociale zekerheid en de tewerkstelling in de openbare sector in gedrang komen.