Verleen geen omgevingsvergunning aan het klimaatvijandige en met plastic vervuilende Project One van Ineos

Beste Minister van Omgeving en Vicevoorzitter voor Europa van Regions4

We kunnen de klimaatcrisis niet aanpakken als we doorgaan met de uitbreiding van fossiele brandstoffen en de aanleg van infrastructuur ervoor. Project One van Ineos in de Antwerpse haven is nefast voor onze inspanningen om de klimaatcrisis aan te pakken omdat het nieuwe markten creëert voor petrochemische producten die afkomstig zijn van schaliegaswinning. Project One impacteert bovendien de volksgezondheid doordat de omgeving wordt blootgesteld aan schadelijke luchtverontreinigende stoffen. Het leidt daarbovenop tot verlies van biodiversiteit en natuurlijke habitats.

In juni 2020 heeft het netwerk van regionale overheden Regions4, dat zich richt op de thema’s klimaatverandering, biodiversiteit en duurzame ontwikkeling, u tot vicevoorzitter voor Europa verkozen.[i] Tijdens de algemene vergadering van 18 juni 2020 riep u op tot een ambitieuze wereldwijde strijd tegen klimaatverandering en biodiversiteitsverlies, waarbij u erop wees dat dergelijke wereldwijde uitdagingen samenwerking met andere regio’s vereisen. U wees er tevens op dat juist de regionale overheden wereldwijd een belangrijke rol spelen. U liet zo duidelijk blijken dat u de crisis die voor ons ligt correct inschat. Maar Project One van Ineos zou deze crisis nog verergeren.

Er is groeiend wetenschappelijke bewijs dat aantoont dat zowel fracking, een winningstechniek voor schalieolie en -gas als de productie zelf van kunststoffen ernstige gevolgen heeft voor de volksgezondheid, schade berokkent aan het milieu en een aanzienlijke bijdrage levert aan de opwarming van de aarde. Zonder een snelle vermindering van de methaanuitstoot – met name door schaliegaswinning – zijn we goed op weg naar een gemiddelde wereldwijde temperatuurstijging van 2°C of meer, die desastreuze gevolgen zou hebben.

Onderzoek dat in 2019 door de European Geosciences Union is gepubliceerd in het tijdschrift Biogeosciences (volume 16, pagina’s 3033-3046)[ii] toont aan dat de toenemende schaliegasontginning in Noord-Amerika de grootste drijvende kracht is achter de recente toename van de wereldwijde methaanuitstoot en dat ze verantwoordelijk is voor een derde van die stijgende totale uitstoot van alle bronnen. Project One van Ineos zal de impact van schaliegas op de wereldwijde methaanuitstoot nog doen toenemen in een tijd waarin we stappen moeten zetten om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en te elimineren.

Het aanpakken van de methaanuitstoot van de petrochemische en plasticproductie is een cruciale eerste stap in de richting van het verminderen van de totale klimaatimpact van plastic, die naar schatting 56 gigaton kooldioxide-equivalent (CO2e) zal genereren tegen 2050, wat overeenkomt met 10-13% van het wereldwijde koolstofbudget om binnen een 1,5 ° opwarmingsscenario te blijven.[iii]

Helaas combineert het huidige voorgestelde Project One van Ineos voor de haven van Antwerpen, het gebruik van schaliegas uit de VS met de productie van nieuwe plastics. Als dit project ooit van start gaat, zal het voor de EU, en in het bijzonder voor België, een grote stap achteruit zijn om hun energie- en klimaatdoelstellingen te halen en aan de doelstellingen van het Akkoord van Parijs te voldoen.

Daarom dringen wij, de ondergetekende organisaties, er bij u op aan om de omgevingsvergunning voor dit klimaatvijandige en plasticvervuilende project te weigeren.

Verwijzend naar het gedetailleerde internationale bezwaarschrift van augustus 2019[iv] motiveren wij ons verzoek als volgt:

– Een beslissing over de ontbossing van een natuurlijk koolstofafvangsysteem in een sterk geïndustrialiseerde omgeving met hoge emittenten, kan pas genomen worden nadat de beslissingen over de MER-procedures van de ethaankraker en de PDH-installatie genomen zijn.

– De aanhoudende structurele vervuiling met plastic pellets in de beschermde Natura 2000-gebieden rond het gebied waar Project One is gepland, moet worden opgelost vooraleer een nieuwe vergunning kan worden overwogen. Rekening houdend met de negatieve effecten van plasticvervuiling is het noodzakelijk om eerst de omvang van het probleem te monitoren en te beoordelen en de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor deze lozingen te verhogen vooraleer nieuwe productie-eenheden kunnen worden toegestaan.

– Aangezien ook beschermde Natura 2000-gebieden in Nederland met grote waarschijnlijkheid zullen worden blootgesteld zowel aan de emissies in lucht en water van Project One als aan de toegenomen pelletlekken als gevolg van het extra ethyleen en propyleen dat door Project One wordt geproduceerd, moet een grensoverschrijdende milieueffectrapportage (MER) worden uitgevoerd.

– Het klimaat- en milieuverwoestende schaliegas uit de VS is essentieel in het door Ineos voorgestelde Project One.[v] Wij benadrukken nogmaals de verplichting om zowel de directe en eventuele indirecte effecten als de secundaire, cumulatieve, grensoverschrijdende, kortetermijn-, middellange- en langetermijneffecten en de permanente en tijdelijke effecten van het project op het klimaat en de het milieu te beoordelen. Bij deze beoordeling moet aandacht worden besteed aan de emissies over de gehele levenscyclus (in de hele toeleveringsketen) en de grensoverschrijdende effecten (met inbegrip van de ernstige gevolgen voor de getroffen gemeenschappen in de VS, in het bijzonder in Pennsylvania, het gebied waar Ineos het schaliegas vandaan haalt).

– Grote projecten voor koolstofafvang hebben tot nu toe geen enkel concreet resultaat opgeleverd[vi]. Vertrouwen op toekomstige CCS biedt geen oplossing voor het probleem van de emissies gedurende de gehele levenscyclus en evenmin voor de onverenigbaarheid van Project One met de EU Richtlijn betreffende kunststoffen voor eenmalig gebruik, die de verplichting inhoudt om de hoeveelheid nieuw geproduceerd plastic te verminderen.

Elke installatie zoals het voorgestelde Ineos project in Port of Antwerp, die afhankelijk is van schaliegas levert een rechtstreekse bijdrage aan de opwarming van de aarde, aan de constante productie van plasticvervuiling en aan betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen in de toeleveringsketen. Iedere betrokkenheid hierbij impliceert verantwoordelijkheid volgens de beginselen van voorzorg, preventie en de vervuiler betaalt van de EU.

De Antwerpse Haven wacht al de enorme taak om de transformatie vorm te geven. De investeringsplannen van Ineos zullen iedere inspanning in de richting van dit noodzakelijke en levensbelangrijke proces torpederen. Wij dringen er daarom  bij u op aan om zowel het lopende verzoek tot ontbossing als de vergunning voor de PDH-installatie en de ethaankraker te weigeren.

Hoogachtend