Vrede op aarde aan alle mensen van goede wil. Dat is en blijft wellicht de mooiste kerstwens. En dat is niet toevallig, want hij komt van de engelen zelf, de  backing vocals boven de stal waar de Heiland werd geboren. Het is de oerkerstwens. Maar dit jaar klinkt hij nog wranger, nog naïever en wereldvreemder dan anders.

Ik blijf dit keer echter ook aan de formule zelf haperen. Want er wordt eigenlijk gezegd dat die vrede alleen geldt voor de mensen van goede wil, en betekent dat dan, althans in politieke termen, oorlog aan alle mensen van slechte wil? Dat is niet zo fraai.

Men zal terecht opwerpen dat deze kerstwens geen politieke slagzin is. Wat er gewenst wordt, is niet vrede in de politieke zin, maar vrede in de morele zin, sjalom: vrede met zichzelf, vrede met de naasten, vrede in de verhouding tot de godheid, vrede in de verwachting van de verlossing.

Dat laatste bevat echter toch een soort van politieke theologie: de verlossing is een toestand van vrede, zij het meestal nogal eenzijdig ingevuld: voor de joden was die verlossing een herstel van de tempel, het rijk van David,  ja zelfs van het Paradijs, maar in dat Paradijs waren er geen andere religies of afgoderijen.

Geheel volgens dezelfde logica worden op de jongste dag, die zich zal afspelen in de vlakte van Israël, alle joden die zich niet bekeren in het messianisme van de nochtans zeer zionistische Amerikaanse fundamentalisten, door God geliquideerd. Het laatste oordeel is niet voor doetjes.

Nu, laat ons afdalen van de vrome wensen en de theologie naar de werkelijke wereld. Als ‘vrede op aarde aan alle mensen van goede wil’ dit jaar onbruikbaar is, dan heeft dat uiteraard alles te maken met de oorlog in Oekraïne. Misschien kan onze omkering ons helpen om een kerstboodschap te puren uit onze moeilijke omgang met deze oorlog.

Is er sprake van slechte wil? Jazeker. Poetin is intussen verheven tot de baarlijke duivel in mensengedaante en hij speelt die rol met verve. Goede wil staat niet in zijn woordenboek, maar nietsontziende gruweldaden des te meer.

Slechte wil is er natuurlijk ook aan de kant van zij die kritisch zijn over de Westerse oorlogskoorts. Alle stemmen die kritisch waren of zijn over de uitbreidingen van de Navo en zo, of die proberen de logica te begrijpen achter deze wanhoopsdaad van een invasie werden vanaf het begin en eigenlijk tot op heden weggezet als Poetinvriendjes en dus monddood gemaakt als collaborateurs, die hoereren met de baarlijke duivel in persoon.

Maar zo mogelijk nog erger is de zwijgplicht die de mainstreammedia hanteren, als informatie niet past in de oorlogskoorts. Neem nu die sabotage van Nordstream II. Hoeveel artikels hebt u daarover kunnen lezen? Aanvankelijk was er wel wat over te doen, het waren de vuile Russen, of wacht, misschien toch niet, want ja, uw schepen achter u verbranden tot daar aan toe, maar uw toekomstige economische levenslijn doorknippen, dat slaat nergens op.

Dus Poetin kon je voor een keer schrappen.  Vervolgens werd het stil,. Muisstil. Zelfs die schrapping van Poetin hoorde je nauwelijks. Nochtans je zou deze sabotage toch geen akkefietje noemen. Zowel Zweden als Duitsland hebben het meteen tot staatsgeheim verheven.

En dan duikt er een tweet van Biden op die zegt dat ze Nordstream II kunnen stoppen, en zullen stoppen als Rusland Oekraïne binnenvalt.  Tja, je zou toch verwachten dat de democratische pers in Europa daar haar pitbull-tanden in zet, maar neen: een zedig zwijgen, een omerta.

Pres. Biden: "If Russia invades…then there will be no longer a Nord Stream 2. We will bring an end to it."

Reporter: "But how will you do that, exactly, since…the project is in Germany's control?"

Biden: "I promise you, we will be able to do that." https://t.co/uruQ4F4zM9 pic.twitter.com/4ksDaaU0YC

— ABC News (@ABC) February 7, 2022

Dus, ja, dat doet een mens toch twijfelen: is dat nu goede wil – om Uncle Sam niet voor het hoofd te stoten – of slechte wil, een omerta van Europese vazallen.  Ik zou dat wel eens willen weten.

Het lijkt erop dat de goede wil van de Amerikanen dan toch een heel drieste, nietsontziende kant heeft: het saboteren van aanvoerlijnen van  bondgenoten. Staatsterrorisme?

Carl Schmitt, de donkere denker van ‘het concept van het politieke’ en de ‘politieke theologie’,  beweerde dat de wil tot vrede zou leidden tot de moeder van alle oorlogen: de oorlog om een einde te maken aan alle oorlogen. Dat is een harde noot om te kraken. Dan toch liever de naïviteit van Kant, die op zijn oude dag openlijk droomde van een eeuwige vrede.

Dus: om daar te geraken moeten de mensen van slechte wil, en ook de media in dezen, een tandje bijsteken of zich bekeren tot het nastreven van de tolerantie tegenover afwijkende meningen, ook in tijden van oorlog, en zeker ook een tandje bijsteken in het achterhalen van ongemakkelijke waarheden. Dan zal die oude mooie kerstwens van de engelen ‘Vrede op aarde…’ weer wat kunnen worden opgeblonken.

Maar als ik er mijn Bijbel nog eens bijhaal, klinkt het toch een beetje omineus. Lucas 2,13-14: ‘En plotseling was de engel door een hemelse legerschare omringd en ze loofden God en zeiden: ‘Glorie aan God in den hoge, en vrede op aarde onder de mensen van goede wil!’. Die legerschare, die was me nooit opgevallen.

Omineus, zeg ik u. Het lijkt wel het unisono van het goede geweten in het koor der predikers van oorlogskoorts. Trouwens in nogal wat vertalingen staat er: ‘vrede aan alle mensen die God liefheeft’. Aha. Het is Uncle Sam die, verkleed als Santa Claus, beslist of je van goede wil bent.

Kerstavond voor de noene, 2022

Zie ook: Zoek dader gaslek Nord Stream – stel logische vraag: wie heeft hier baat bij?