Voor en rondom het paleis verzamelen zich demonstranten. Terwijl een groep betogers uit de tram stapt voor het Vredespaleis, slaan ze hun keffiyeh – de symbolische sjaal van het Palestijnse conflict – steviger om hun nek. Het is koud. Voor het Vredespaleis, dat door het winterzonnetje oranje kleurt, rollen een handjevol mensen Israëlische vlaggen uit. Vertwijfeld staat de pro-Palestijnse groep op het smalle stoepje van de tramhalte. Ook zij dachten te mogen demonstreren voor het Vredespaleis. Maar de politie maant hen terug als ze willen oversteken. Ze besluiten vooruit te lopen, en trekken naar de rechterzijde van het paleis. Langzaam worden de vlaggen omhooggestoken en klinken de eerste woorden luid over straat: ‘Free, free Palestine, free, free Palestine’. Witte wolkjes stijgen op uit hun mond.
In het Vredespaleis in Den Haag wordt vandaag de aanklacht behandeld in de zaak die Zuid-Afrika tegen Israël heeft aangespannen met betrekking tot de oorlog in Gaza. Zuid-Afrika beweert dat Israël het Genocideverdrag, dat beide landen in 1948 hebben geratificeerd, schendt door de belegering van Gaza. Om 10.00 uur zal Zuid-Afrika zijn pleidooi presenteren, en vrijdag is het de beurt aan Israël om zich te verdedigen. Op en rond het Vredespaleis verzamelen zich zo’n 1.500 pro-Palestijnse betogers en enkele honderden pro-Israël-demonstranten.
Manifestatie in Den Haag naar aanleiding van de klacht van Zuid-Afrika tegen Israël voor het Internationaal Strafhof. Foto: Youna Mulock Houwer
De groen-rood gekleurde groep loopt rechts om het paleis heen, gevolgd door politie te paard en te fiets. Echter, de menigte wordt niet duidelijk naar een specifieke locatie gestuurd; de menigte lijkt zichzelf eerder te sturen. Door de onduidelijkheid wordt de sfeer gespannen; een politieman duwt een vrouw terug de stoep op, mensen beginnen harder te schreeuwen: “From the river to the sea…’’
Achteraan lopen twee vriendinnen, Leyla (22) en Annie (21) uit Den Haag. “Ik ben in de war”, zegt Leyla. “De politie stuurt ons de hele tijd heen en weer. We moesten naar de achterkant van het paleis waar een scherm staat, maar daar was niks op te zien.” Terwijl wij spreken begint de stoet zich langzaam om te draaien om terug naar het Vredespaleis te lopen.
Manifestatie in Den Haag naar aanleiding van de klacht van Zuid-Afrika tegen Israël voor het Internationaal Strafhof. Foto: Youna Mulock Houwer
Drie politieagenten proberen de menigte tegen te houden, maar de mensen lopen rustig om hen heen. Zuchtend laten ze hun armen zakken. “Ik dacht dat het een manifestatie zou worden”, zegt Leyla. “Maar door de verwarring zijn mensen toch gaan roepen en zingen, ook prima.” De twee meiden vertellen dat ze hier zijn om hun stem te laten horen voor degenen die het niet meer kunnen. “Stil blijven is niet de oplossing”, vindt Annie.
De menigte verzamelt zich rechts voor het paleis, voor een ander scherm dat wel aangaat. Hoewel de politie het niet eens lijkt met de beslissing midden op de straat te staan, lijkt de groep niet van plan te zijn zich te laten verplaatsen. Wanneer de Zuid-Afrikaanse jurist Adila Hassim in beeld komt, klinkt er luid applaus en daarna een stilte. “Palestijnen worden gedood door wapentuig op de grond, bommen uit de lucht en geschut vanaf zee. En als gevolg van de verwoesting van Palestijnse plaatsen dreigt er hongersnood en heersen er ziektes”, aldus Hassim.
Manifestatie in Den Haag naar aanleiding van de klacht van Zuid-Afrika tegen Israël voor het Internationaal Strafhof. Foto: Youna Mulock Houwer
Volgens Zuid-Afrika is de oorlog tegen Hamas uitgelopen op een strijd tegen de hele bevolking van de Gazastrook, een genocide. In de aanklacht van 84 pagina’s somt het land een reeks gruwelijkheden op; gemiddeld wordt er elke 6 minuten een Palestijn gedood en 85 procent van de bevolking is op de vlucht, dat zijn 1,9 miljoen mensen. “Alleen een vonnis in deze zaak kan een einde maken aan dit leed”, stelt Hassim, en de betogers beginnen weer te juichen.
“Wat we hopen is dat Israël effectief wordt veroordeeld”, zegt een Belgisch stel. Rinn Zaimoun (20) en Tareq Alrefai (24) zijn vanochtend uit Brussel gekomen om hier vandaag te zijn. “We willen niet dat het weer in een constante legale limbo terechtkomt.”
Hoewel Israël zich voorheen inderdaad niet veel aantrok van beschuldigingen en dergelijke procedures, ziet Francis Boyle dat dit nu anders kan lopen. De Amerikaanse mensenrechtenadvocaat en hoogleraar internationaal recht stelt in zijn analyse over de hoorzitting op Anadolu English dat als Zuid-Afrika de zaak wint, dit wel degelijk significante gevolgen kan hebben voor Israël. Ook als Israël geen gehoor geeft aan de verplichting de genocide te voorkomen, kunnen er gevolgen zijn: Israël kan bijvoorbeeld geschorst worden van deelname aan activiteiten van de Verenigde Naties, en Palestina zou als volwaardig lid van de VN kunnen worden erkend.
Manifestatie in Den Haag naar aanleiding van de klacht van Zuid-Afrika tegen Israël voor het Internationaal Strafhof. Foto: Youna Mulock Houwer
Tot nu toe hebben verschillende landen aangegeven de historische zaak van Zuid-Afrika tegen Israël te steunen, waaronder de Organisatie van Islamitische Samenwerking, het 57-ledenblok, evenals Maleisië, Turkije, Jordanië, Bolivia, de Malediven, Namibië, Pakistan, Colombia en Brazilië. Echter, de steun van Westerse landen, waaronder België, blijft uit.
Volgens de demonstranten heeft het Westen bloed aan hun handen. Niet alleen omdat ze vinden dat de EU en België zich krachtiger moeten uitspreken tegen het conflict, maar ook omdat ze eraan bijdragen. “De haven van Antwerpen wordt tot op de dag van vandaag gebruikt om wapens naar Israël te vervoeren”, zegt Taleq, “dat moet gewoon stoppen”. Ook vrijwilliger Anusha (25), die naast de menigte staat met een fluorescerend hesje, beweert dat dit conflict te maken heeft met Westerse imperialisme. “We moeten hiertegen vechten!”
Wanneer het hof Israël schuldig bevindt aan genocide, kan dit vooral zorgen voor aanzienlijke reputatieschade voor Israël, wat Israël verder kan isoleren. Zou de officiële schuldbevinding aan genocide dan de ‘legale limbo’ doorbreken?
Hoe het ook zij het onderzoek van het Internationaal Gerechtshof, zal waarschijnlijk jaren duren. Op korte termijn vraagt Zuid-Afrika echter het Gerechtshof voorlopige maatregelen op te leggen. Het land heeft het over onmiddellijke opschorting van militaire operaties, ongehinderde humanitaire toegang, toegang voor internationale onderzoekers tot Gaza, en een onmiddellijk einde aan elke vorm van gedwongen verplaatsing.
Hoewel het zonnetje achter de grijze wolken is verdwenen, lijkt de sfeer onder de groep gemoedelijker te worden. Trommels worden uit tassen gehaald, Palestijnse vlaggen bewegen op de maat, terwijl een paar jonge jongens de microfoon in handen hebben genomen en het publiek mee laat jubelen: “1 2 3 4 occupation no more, cease-fire now!”
Manifestatie in Den Haag naar aanleiding van de klacht van Zuid-Afrika tegen Israël voor het Internationaal Strafhof. Foto: Youna Mulock Houwer
De andere helft van de groep links is stil en kijkt aandachtig naar het scherm. Het lijkt steeds kouder te worden. Er worden Turkse simits en stroopwafels gedeeld, en verderop loopt iemand met een dienblad thee rond. Mensen staan te bibberen, niet alleen van de kou maar vooral van de gruwelijke beelden uit Gaza die naast de hoorzitting op het beeldscherm worden getoond. Opvallend is dat de beelden van de zitting via Al Jazeera worden gestreamd, omdat Westerse zenders ze niet uitzenden, zo hoor ik later; in de zitting waar Israël zich verdedigt gebeurt dit wel.
Rechts naast het scherm begint zich een groep mensen te verzamelen. Te midden van de groep staan drie orthodoxe Joden met een Palestijnse sjaal om hun nek. “Wij sluiten ons aan bij de pro-Palestijnse mensen”, vertelt Rabbi Dovid Feldman uit New York. “Honderd jaar geleden, voordat het zionisme naar het Heilige Land kwam, leefden we samen in vrede in Palestina. Helaas is deze vrede vernietigd door de bezetting.” Groepen mensen verzamelen zich om het drietal heen. Mensen willen met hen op de foto, geven hen handen, bedanken hen. “Ook volgens het jodendom is deze bezetting crimineel”, vervolgt hij. “We moeten dit volledig stoppen, niet alleen voor het welzijn van het Palestijnse volk, dat vrijheid en rechten verdient, maar ook voor het welzijn van het Israëlische volk. Dit vernietigt ons allemaal.’’ Naast hem biedt een vrouw zijn collega een stukje simit aan. “Dank u wel, ik heb al gegeten”, zegt de man in het zwart, “maar het ziet er wel heel lekker uit”.
De Israëlische en Nederlandse vlaggen van de pro-Israëlische demonstranten die in de verte voor het Vredespaleis te zien waren, zijn tegen het einde van de zitting al opgedoekt. Ondertussen klimt er nog een vrijwilliger in een fluorescerend hesje op een verhoging onder het scherm die namens de politie de menigte vraagt van de straat te gaan en door te lopen. “Nee!” roept een jonge vrouw met een rode keffiyeh om haar nek fel. “Laat de politie maar praten, we gaan helemaal nergens heen.” Het is duidelijk. De menigte heeft zijn plek gevonden, heeft elkaar gevonden; samen klinken de woorden luider, wordt de kou minder gevoeld. Ze lijken niet van plan te vertrekken.
Steun voor een nieuwe website
We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.
