Uithongering – de VN schatten dat meer dan een half miljoen mensen met de hongerdood bedreigd worden – epidemieën van infectieziektes, dagelijkse moordpartijen en uithuiszettingen van Palestijnen: Gaza wordt gereduceerd tot een mortuarium. Israël wil het zo.

Sterven of vertrekken

De Palestijnen worden gedwongen te kiezen: ofwel sterven door bommen, ziekte, ontbering of verhongering, ofwel uit hun thuisland vertrekken. Weldra wordt voor wie wil blijven leven toch het punt bereikt dat, omdat de dood zo alomtegenwoordig is, deportatie nog de enige optie zal zijn.

Danny Danon, de vroegere ambassadeur van Israël bij de VN en een loyale bondgenoot van premier Netanyahu, zei op de Israëlische radiozender Kan Bet dat “landen in Latijns-Amerika en Afrika die bereid zijn vluchtelingen uit de Gazastrook op te nemen” al contact met hem hadden opgenomen.

“Het moet de Gazanen makkelijker gemaakt worden om naar andere landen te vertrekken”, zei hij. “we moeten de vrijwillige migratie van Palestijnen aanmoedigen.” Het probleem dat zich nu stelt “is landen te vinden die hen willen opvangen, en daar zijn we volop mee bezig”, zei Netanyahu tegen Knessetleden van de Likoedpartij.

Zoals het getto van Warschau

In het getto van Warschau deelden de Duitsers drie kilogram brood en één kilogram confituur uit aan al wie zich ‘vrijwillig’ opgaf voor deportatie. “Soms moesten honderden mensen enkele uren in de rij staan om ‘gedeporteerd’ te worden”, schrijft Marek Edelman, één van de leiders van de opstand in het getto van Warschau, in zijn boek The Ghetto Fights. “Er waren zoveel mensen die snakten naar drie kilo brood dat er niet genoeg transportmiddelen – op dat moment twee transporten per dag, goed voor 12.000 mensen – voorhanden waren.

De nazi’s voerden hun slachtoffers naar uitroeiingskampen. De Israëliërs zullen hun slachtoffers naar ranzige vluchtelingenkampen in landen buiten Israël brengen.

De nazi’s voerden hun slachtoffers naar uitroeiingskampen. De Israëliërs zullen hun slachtoffers naar ranzige vluchtelingenkampen in landen buiten Israël brengen. Met enige zin voor cynisme afficheren de Israëlische leiders de etnische zuivering die ze zich hebben voorgenomen als een project op vrijwillige basis en als een humanitair gebaar dat een uitweg biedt voor de catastrofe die ze zelf hebben veroorzaakt.

Dat is het plan. Niemand – het minst van al nog de regering-Biden – steekt ook maar een vinger uit om er een einde aan te maken.

De meest onrustbarende les die ik uit twee decennia van oorlogsverslaggeving heb getrokken, is dat we het allemaal in ons hebben om, zonder veel aanporren, in gewillige beulen te veranderen. De lijn tussen de rol van slachtoffer en die van scherprechter is flinterdun.

De duistere geneugtes van raciale en etnische suprematie, van wraak en haat, van de uitroeiing van wie we als de belichaming van het kwaad zien, zijn varianten van vergif die niet aan ras, nationaliteit, etniciteit of godsdienst gebonden zijn. We kunnen allemaal in nazi’s veranderen. Daar is maar weinig voor nodig. Als we niet eeuwig waakzaam blijven voor het kwaad – ons kwaad – dan veranderen we in monsters, net zoals zij die nu de massamoord in Gaza voltrekken.

De Holocaust is geen bestoft historisch feit. Hij is onder ons, hij ligt op de loer in de schaduw, wacht zijn moment af om weer te ontsteken

Het geschreeuw van de mensen die onder het puin van Gaza hun laatste adem uitblazen is hetzelfde als dat van de jongens en mannen die door de Bosnische Serviërs in Srebrenica werden doodgeschoten, of dat van de meer dan anderhalf miljoen Cambodjanen die door de Rode Khmer werden vermoord, of dat van de duizenden Tutsi-families die levend in kerken werden verbrand, of dat van de tienduizenden Joden die door de Einsatzgruppen in Babi Yar in Oekraïne werden geëxecuteerd. De Holocaust is geen bestoft historisch feit. Hij is onder ons, hij ligt op de loer in de schaduw, wacht zijn moment af om weer te ontsteken en zijn verraderlijke smetstof te verspreiden.

We waren gewaarschuwd. Raul Hilberg. Primo Levi. Bruno Bettelheim. Hannah Arendt. Aleksandr Solzhenitsyn. Zij begrepen als geen ander de duistere krochten van de menselijke geest. Maar de waarheid is bitter en moeilijk te aanvaarden. We verkiezen de mythe.

Liever zien we hogere deugden bij onze eigen soort, ons eigen ras, onze eigen etniciteit, onze eigen natie, onze eigen religie. Liever heiligen we onze haat. Van degenen die over deze barse waarheid getuigden, zoals Levi, Bettelheim, Jean Améry – de auteur van At the Mind’s Limits: Contemplations by a Survivor on Auschwitz and Its Realities – en Tadeusz Borowski – de schrijver van This Way for the Gas, Ladies and Gentelmen – pleegden er enkelen zelfmoord.

Toen hij inzag dat hij een onverschillige wereld er niet kon toe bewegen de slachtoffers en vluchtelingen van de Spaanse Burgeroorlog te helpen, verhing de Duitse toneelschrijver en revolutionair Ernst Toller zich in 1939 in zijn kamer in het Mayflower Hotel in New York City. Op de tafel van zijn hotelkamer stonden foto’s van dode Spaanse kinderen.

“De meeste mensen hebben geen greintje voorstellingsvermogen”, schrijft Toller. “Konden ze zich maar het lijden van anderen voor de geest halen, dan zouden ze hen niet in die mate doen lijden. Wat stond er tussen een Duitse moeder en een Franse moeder? Slogans die ons doof maakten, zo doof dat we de waarheid niet konden horen.”

Primo Levi trok van leer tegen het valse, moreel verheffende narratief van de Holocaust dat culmineert in de stichting van de Israëlische staat.

Primo Levi trok van leer tegen het valse, moreel verheffende narratief van de Holocaust dat culmineert in de stichting van de Israëlische staat. Dat narratief wordt onder meer omarmd door het Holocaust Museum in Washington D.C. Levi schrijft dat je de geschiedenis van het Derde Rijk zou kunnen “herlezen als een oorlog tegen het geheugen, een Orwelliaanse vervalsing van het geheugen, een vervalsing van de realiteit, een ontkenning van de realiteit”. Hij vraagt zich af of “wij die zijn teruggekeerd onze ervaring wel hebben begrepen en anderen hebben kunnen doen begrijpen”.

Levi zag in ons een weerspiegeling van Chaim Rumkowski, de nazi-collaborateur en tirannieke leider van het getto van Łódź. Rumkowski verraadde zijn Joodse lotgenoten in ruil voor privileges en macht. Hij werd alsnog op de laatste trein naar Auschwitz gezet waar een Joods Sonderkommando – gevangenen die ertoe werden gedwongen slachtoffers de gaskamers in te jagen en hun lijken af te voeren – hem volgens de overlevering in de buurt van een crematorium uit wraak doodsloeg.

Levi herinnert ons eraan dat “we allemaal iets van Rumkowski hebben”. “Zijn ambiguïteit is de onze, ze is onze tweede natuur, wij hybriden die uit klei en geest geboetseerd zijn. Zijn koorts is de onze, de koorts van de westerse beschaving die ‘onder trompetgeschal en tromgeroffel afdaalt in de hel’, met het gestoorde beeld van onze symbolen van sociaal prestige als armtierig versiersel.”

Net als Rumkowski zijn we “zo verblind door macht en prestige dat we vergeten hoe broos we in wezen zijn. Al dan niet uit vrije wil schikken we ons naar de macht. Daarbij vergeten we dat we allemaal in het getto zitten, dat er rond dat getto een muur staat, dat de wereld buiten die muur geregeerd wordt door zaaiers van dood en verderf en dat dichtbij de trein staat te wachten.”

Volgens Primo Levi “is het naïef, absurd en historisch fout te geloven dat een duivels systeem als het nationaalsocialisme zijn slachtoffers verheft. Het tegendeel is waar: het verlaagt ze, het doet zijn slachtoffers lijken op zichzelf.”

Levi benadrukt dat je de kampen “niet louter kan zien als een samenstel van twee partijen: slachtoffers en belagers”. Volgens hem “is het naïef, absurd en historisch fout te geloven dat een duivels systeem als het nationaalsocialisme zijn slachtoffers verheft. Het tegendeel is waar: het verlaagt ze, het doet zijn slachtoffers lijken op zichzelf.” Hij tekent het verhaal op van wat hij de “grijze zone” tussen corruptie en collaboratie noemde.

Hij schrijft dat de wereld geen zwart-witfilm is “maar een reusachtige met grijze gewetens bevolkte zone met aan de ene kant de meesters van het kwaad en aan de andere de pure slachtoffers”. We wonen allemaal in die grijze zone. Ieder van ons kan, om banale redenen en in ruil voor een miezerige beloning, een radertje in de doodsmachine worden. Dat is de schrikbarende waarheid van de Holocaust.

Nu we van dichtbij meemaken hoe universitaire administraties censuur toepassen en actiegroepen als Students for Justice in Palestine en Jewish Voice for Peace verbieden, is het een hele opgave om niet te smalen op het overweldigende aanbod van universitaire leergangen over de Holocaust.

Welk ander nut heeft de studie van de Holocaust dan het doorgronden van zijn fundamentele les: als je de genocide kan stoppen maar je doet het niet, dan is dat toch schuldig verzuim?

Welk ander nut heeft de studie van de Holocaust dan het doorgronden van zijn fundamentele les: als je de genocide kan stoppen maar je doet het niet, dan is dat toch schuldig verzuim? Het is ook een hele opgave om niet te smalen op de ‘humanitaire interventionisten’ – genre Barack Obama, Tony Blair, Hillary Clinton, Joe Biden, Samantha Power – die schijnheilig lippendienst bewijzen aan de “Responsibility to Protect” (verantwoordelijkheid tot bescherming) maar zich niet uitspreken over oorlogsmisdaden omdat hun status en carrière daar wel eens nadeel van zouden kunnen ondervinden.

Qua lijden en bloedvergieten komt niet één van de ‘humanitaire interventies’ die ze hebben aangezwengeld – gaande van Libië tot Bosnië – ook maar in de buurt van wat er zich momenteel in Gaza afspeelt. Maar wie het voor de Palestijnen opneemt, moet daar een prijs voor betalen, en dat zijn ze duidelijk niet van plan. Je verzetten tegen slavernij, de Holocaust of aan de VS vijandige dictatoriale regimes doe je niet uit morele overwegingen. Je schaart je gewoon achter het dominante narratief.

Het morele universum is ondersteboven gekeerd. Wie tegen de genocide is, krijgt het verwijt dat hij genocide goedpraat. Wie meewerkt aan de genocide heeft zogezegd het recht om zich te ‘verdedigen’.

De weg naar vrede? Je veto uitspreken tegen een staakt-het-vuren en Israël voorzien van bommen van een ton zwaar die over een afstand van honderden meter stukjes metaal in het rond strooien.

Wil je de gijzelaars bevrijden? Weiger dan om met Hamas te onderhandelen. Ziekenhuizen, scholen, moskeeën, kerken, ziekenwagens en vluchtelingenkampen bombarderen, drie Israëlische gijzelaars met ontbloot bovenlijf neerschieten terwijl ze zwaaien met een geïmproviseerde witte vlag en in het Hebreeuws om hulp roepen: dat zijn toch standaard oorlogshandelingen?

De Palestijnen ‘deradicaliseren’? Dat doe je door meer dan 21.300 mensen te doden, onder wie meer dan 7.700 kinderen, 55.000 mensen te verwonden en zo goed als alle 2,3 miljoen inwoners van Gaza dakloos te maken. Het houdt allemaal geen steek en daar zijn manifestanten van over de hele wereld zich terdege van bewust.

We staan aan de wieg van een nieuwe wereld. In die wereld worden de oude regels – die meer niet dan wel werden gevolgd – aan de kant geveegd. In die wereld voeren bureaucratische structuren en technologisch geavanceerde systemen ontzaglijke moordprojecten uit onder het toeziend oog van het publiek. Uit vrees voor wereldwijde chaos sturen de verzwakte geïndustrialiseerde landen een onheilspellende boodschap naar het Globale Zuiden en naar iedereen die met het idee van een opstand speelt: we zullen jullie zonder enige aarzeling doden.

Uit vrees voor wereldwijde chaos sturen de verzwakte geïndustrialiseerde landen een onheilspellende boodschap naar het Globale Zuiden en naar iedereen die met het idee van een opstand speelt: we zullen jullie zonder enige aarzeling doden.

Ooit zullen we allemaal Palestijnen zijn.

“Ik vrees dat we in een wereld leven waarin oorlog en racisme alomtegenwoordig zijn, een wereld waarin regeringen steeds meer macht naar zich toetrekken en zich steeds krachtiger legitimeren, een wereld waarin een besef van persoonlijke verantwoordelijkheid steeds meer wordt gefnuikt onder impuls van specialisering en bureaucratisering, en waarin de heersende kaste ons gedrag onder zware druk zet en morele normen vastlegt.” Dat schrijft Christopher R. Browning in Ordinary Men over een Duits reservepolitiebataljon tijdens de Tweede Wereldoorlog dat uiteindelijk verantwoordelijk was voor de moord op 83.000 Joden. “Ik vrees dat moderne regeringen die in zo’n wereld tot een massamoord willen overgaan maar zelden bot zullen vangen als ze ‘gewone mensen’ tot hun ‘gewillige beulen’ willen maken.”

Het kwaad is onvoorspelbaar. Het muteert. Het neemt voortdurend nieuwe vormen aan en uit zich telkens weer op andere manieren. Duitsland orkestreerde de moord op zes miljoen Joden. Het was ook verantwoordelijk voor de dood van zes miljoen zigeuners, Polen, homoseksuelen, communisten, getuigen van Jehova, vrijmetselaars, artiesten, journalisten, Sovjet-Russische krijgsgevangenen, mensen met fysieke en geestelijke beperkingen en politieke tegenstanders.

Na de oorlog begon Duitsland onmiddellijk boete te doen voor zijn misdaden. Zijn racisme en demonisering devieerde het vlot richting moslims waarbij het gevoel van raciale suprematie sterk verankerd bleef in de Duitse psyche.

Na de oorlog begon het land onmiddellijk boete te doen voor zijn misdaden. Zijn racisme en demonisering devieerde het vlot richting moslims waarbij het gevoel van raciale suprematie sterk verankerd bleef in de Duitse psyche. Tegelijk rehabiliteerde Duitsland in samenwerking met de VS duizenden ex-nazi’s, vooral wetenschappers en leden van inlichtingendiensten, en deed het weinig om die nazi’s die zich hadden schuldig gemaakt aan oorlogsmisdaden te vervolgen. Vandaag is Duitsland de tweede grootste wapenleverancier van Israël na de VS.

Campagne tegen antisemitisme komt neer op White Power

De zogenaamde campagne tegen antisemitisme – omschreven als elke commentaar die zich kritisch uitlaat over de staat Israël of de genocide veroordeelt – komt de facto neer op de verheerlijking van White Power. Daarom staan de Duitse staat – die steun aan de Palestijnen effectief heeft gecriminaliseerd – en de meest verstokte aanhangers van witte suprematie in de VS achter de slachting. Duitsland en Israël onderhouden al langere tijd goede relaties. Sinds 1945 gaf Duitsland meer dan 90 miljard dollar uit aan herstelbetalingen ten gunste van overlevenden van de Holocaust en hun familie. Volgens de Israëlische historicus Ilan Pappé gaat het hierbij niet om boetedoening maar om chantage.

“Een Joodse staat als compensatie voor de Holocaust: die argumentatie stond als een huis”, schrijft Pappé. Maar niemand had oog voor de rechten van de Palestijnen.

“Een Joodse staat als compensatie voor de Holocaust: die argumentatie stond als een huis. Zo krachtig was ze dat niemand nog oor had voor de onmiddellijke verwerping van die VN-oplossing door de overgrote meerderheid van het Palestijnse volk”, schrijft Pappé. “Daaruit blijkt een Europese wens tot boetedoening. De fundamentele en natuurlijke rechten van de Palestijnen moesten ondergeschikt worden gemaakt. Ze moesten geminimaliseerd en finaal vergeten worden omwille van de vergeving die Europa hoopte te verkrijgen van de nieuw gevormde Joodse staat. Het was veel makkelijker een zionistische beweging onder de arm te nemen om het kwaad van de nazi’s uit te boeten dan je te moeten richten tot de Joden over de hele wereld. Dat was minder gedoe en, belangrijker nog, je moest geen overeenkomst sluiten met de slachtoffers van de Holocaust zelf, maar met de staat die claimde hen te vertegenwoordigen. Aan deze erg geriefelijke vorm van boetedoening hing wel een prijskaartje. De Palestijnen moesten van alle fundamentele en natuurlijke rechten beroofd worden en de zionistische beweging moest alle kansen krijgen om haar etnische zuivering door te voeren zonder vrees voor terechtwijzing of veroordeling.”

Bijna vanaf het moment van de stichting van de staat Israël werd de Holocaust gebruikt als wapen. Hij werd verbasterd om de apartheidsstaat te dienen.

Bijna vanaf het moment van de stichting van de staat Israël werd de Holocaust gebruikt als wapen. Hij werd verbasterd om de apartheidsstaat te dienen. Als we de lessen van de Holocaust vergeten, dan vergeten we ook wie we zijn en wat we kunnen worden. We zoeken onze morele waarde in het verleden in plaats van in het heden. We veroordelen anderen, de Palestijnen incluis, tot een eindeloze cyclus van bloedvergieten. We worden het kwaad dat we verafschuwen. We consacreren de gruwel.

Deze tekst verscheen op Scheerpost. Vertaling Ronald Decelle.

Steun voor een nieuwe website

We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.

Steun hier