Hoe zou u de crisis in Haïti omschrijven? Is het een humanitaire crisis bovenop de politieke crisis?

“De crisis is er in alle betekenissen van het woord: sociaal, ideologisch, politiek en economisch. Overal hoor je dat de Haïtiaanse staat zijn verplichtingen niet is nagekomen. Maar dat is niet zo! In feite heeft de staat Haïti, via zijn niet-verkozen leiders, lange tijd een macaber plan voorbereid om het volk van Haïti onder de voogdij van het Amerikaanse imperialisme te plaatsen.”

“Antivolkse regeringen kennen we al sinds René Préval (1996–2001 en 2006-2011) en zelfs daarvoor. Premier Bellerive (2009-2011) was een stroman van de Haïtiaanse bourgeoisie, hij werkte samen met bepaalde politieke partijen om het land aan de Dominicaanse Republiek en de Amerikanen aan te bieden.”

“Met het aan de macht komen van Michel Martelly (2011-2016), het resultaat van een afspraak tussen de regering van Préval en het Amerikaanse imperialisme, brak het tijdperk aan van de PHTK (Parti haïtien Tèt Kale). Martelly verklaarde Haïti ‘open voor zaken’.”

“Martelly werd verkozen als kandidaat van de Repons Payizan partij, maar eenmaal aan de macht richtte hij zijn eigen partij op: de PHTK. Vijf jaar lang werd het land in een crisis gestort.”

“Michel Martelly zocht op aanraden van mensen uit zijn omgeving iemand die zwart, boer en ambitieus was: het werd Jovenel Moïse. Sommige politici zagen in hem de redder. Om zichzelf geloofwaardig te maken, sprak Jovenel Moïse over Karavan changman (de karavaan van verandering), waarmee hij aangaf dat hij veel meer zou luisteren naar de boerenbevolking, die erg belangrijk is in het land. Hij pakte ermee uit dat hij afkomstig is van het platteland, maar dat is hij alleen omdat zijn ouders grootgrondbezitters zijn.”

“Na zijn vervalste verkiezingen betaalden Martelly en zijn medestanders mensen om Jovenel te steunen. De Core Group[i], het imperialistische kamp dat gedomineerd wordt door Frankrijk, de Verenigde Staten en Canada, was op de hoogte van al deze manoeuvres.”

“Imperialistische landen als Frankrijk, de VS en Canada waren op de hoogte van alle manoeuvres”

“Martelly dicteerde alles en liet Jovenel omringen door mensen van zijn netwerk. Maar na vier jaar aan de macht wilde Jovenel zich onderscheiden met zijn eigen ideeën en creëerde hij een eigen kleine groep van bendes. Hij verklaarde ooit: ‘De macht die ik in handen heb, kan niemand mij afnemen’.”

“Dat Jovenel is vermoord, betekent niet dat hij een goed man is – iedereen haatte hem. Hij deed Trump bijvoorbeeld een plezier door tegen Venezuela te stemmen. Hij was louter een dienaar van de Core Group.”

“Jovenel Moïse werd omringd door de handlangers van Michel Martelly. Zelfs zijn lijfwachten waren door Martelly op die post gezet. Het was Martelly die dicteerde en Jovenel die uitvoerde. Hij benoemde de belangrijkste ministers, hij controleerde de strategische sectoren om de corruptie te organiseren.”

“Toen Jovenel Moïse de smaak van de macht te pakken kreeg, begon hij zijn platform voor herverkiezing voor te bereiden, in plaats van dat van Martelly. Er was dus sprake van een zwaar belangenconflict tussen Jovenel Moïse en Martelly.”

“Intussen werkten bepaalde organisaties aan een fundamentele taak: het onderzoeken van de echte interne vijanden van Haïti. Hiermee bedoel ik het analyseren van sociale klassen, het verder sensibiliseren van de boeren en de arbeidersklasse en het deelnemen aan bewegingen om de lonen van fabrieksarbeiders te verhogen.”

“Achter de bendes zit een hele geschiedenis die ver teruggaat”

“Organisaties zoals Papda, Rasin kan pèp la, Nou Pap domi, Mouvman peyzan, de anti-imperialistische liga, de Nieuwe Haïtiaanse Communistische Partij, OP’s (volksorganisaties) en Pitit Dessalines werken echt onder het volk.”

“Je moet beseffen dat bendes niet zomaar uit de lucht komen vallen. Er zit een hele geschiedenis achter, die teruggaat tot de Duvaliers[ii] en de fameuze Tontons Macoutes[iii].”

Waren het de wandaden van Martelly die leidden tot de dood van Jovenel en de verspreiding van bendes?

“Absoluut, en vandaag heeft het een hoogtepunt bereikt. De onwettige voormalige president Michel Martelly was in staat om zijn handlangers in een positie te plaatsen om al zijn projecten te ondersteunen. Martelly en zijn premier Laurent Salvador Lamothe zeiden dat Haïti open was voor zaken.”

“Toerisme, met Cow Island (Koeieneiland) als achtergrond, moest bezoekers verwelkomen en buitenlandse valuta genereren. In werkelijkheid bracht zijn beleid vooral drugs naar Haïti. Martelly zette zijn eigen bendes op om deze vastgoedinvesteringsprojecten mogelijk te maken.”

“De reactionaire Lavalas-regering (2015-2016) buitte ook de politie en gewapende groepen uit. Alles draaide om toerisme en feesten. Het Koeieneiland was een weerspiegeling van deze regering. In elke betekenis van het woord, want om werk te vinden, om wat dan ook te doen, heb je een sponsor nodig. Zelfs diplomaten moeten iets terugbetalen aan hun sponsor, een maandelijks bedrag aan de man of vrouw die ze op hun positie heeft gezet.”

“Om werk te vinden, om wat dan ook te doen, heb je een sponsor nodig”

“Het Koeieneiland is de plaats waar de drugs vandaan komen. Martelly wilde van het Koeieneiland “een paradijs” maken, maar dat was om drugs te verkopen. Boeren werden van hun land verdreven en uitgebuit en verarmden. Martelly en Lamothe duwden deze boeren van het eiland.”

Bendes zijn dus niet alleen verdwaalde jongeren op zoek naar makkelijk geld?

“Er zijn staatsbendes, er zijn bendes van politieke partijen en er zijn gewapende groepen die zijn opgericht door leden van de Haïtiaanse bourgeoisie. Sommigen laten hun huizen beschermen door lijfwachten. Er zijn bendes die de eigendom van de rijken beschermen, terwijl de overgrote meerderheid van de bevolking in extreme armoede leeft.”

“Laten we niet vergeten dat Martelly aan de macht kwam dankzij de steun van de familie Clinton, die hem in de tweede stemronde deed winnen, ook al zegden de echte resultaten wat anders!”

“Martelly kwam aan de macht dankzij de steun van de familie Clinton, die hem in de tweede stemronde deed winnen”

“Dit laat duidelijk de cruciale rol van het Amerikaanse imperialisme zien. En Martelly had ongegeneerd zijn bendes gecreëerd, zoals PHTK. En dan waren er nog de bendes van Jovenel Moïse, die vroeger ook deel uitmaakte van de PHTK. Deze situatie leidde tot veel verwarring en soms konden buitenstaanders het niet meer bevatten.”

De meeste internationale kranten tonen het Haïtiaanse volk alleen als slachtoffer…

“Ja, maar dat is niet onvermijdelijk. Steunend op het idee ‘de tijd staat aan onze kant’, zijn sommige organisaties hun inspanningen om het bewustzijn te vergroten blijven volhouden. Er zijn veel clandestiene organisaties en partijen op het terrein: de NPCH – de Nieuwe Haïtiaanse Communistische Partij, bijvoorbeeld, de anti-imperialistische liga…”

“Er zijn veel clandestiene organisaties en partijen op het terrein”

“Deze organisaties werken onder de bevolking om haar bewustzijn te verhogen. Ze helpen de arbeiders als ze staken. Ik zeg dit om te benadrukken dat informatie niet via boeken wordt verstrekt, en ook niet mainstream propaganda. Wel van het werk van Papda en andere organisaties in de fabrieken.”

“Deze organisaties zijn ter plaatse om de mensen te informeren, om zich ideologisch en politiek te vormen door samen te leven met de massa’s in de strijd… Onlangs heeft de regering activisten van de Papay-boerenbeweging aangevallen.”

Wat is het verband tussen drugs, Colombia en Haïti?

“Met de toestemming van de regering-Trump heeft de regering van Jovenel Moïse de Colombiaanse regering[iv] om hulp gevraagd in de strijd tegen ontvoerders en bendes. De woordvoerster van de nationale politie zei daarover: ‘Om ons te helpen in de strijd tegen de bendes gaan de Amerikanen de zee bewaken, Canada gaat onze politie opleiden en de Colombianen gaan de opleiding van de antibendepolitie versnellen.'”

“De Colombianen waren tot voor kort de handlangers die de Verenigde Staten overal naartoe stuurde om terreur te verspreiden. Om Trump te bedanken ging Jovenel Moïse naar de VN om tegen Venezuela te stemmen.[v] Progressieve organisaties en patriotten protesteerden openlijk tegen dit standpunt.”

“De Colombianen waren tot voor kort de handlangers die de Verenigde Staten overal naartoe stuurde om terreur te verspreiden”

“Met de Petrocaribe-affaire[vi] was het idee om een vrije toeristische zone te creëren, maar in werkelijkheid was het een zwendel om boeren van hun land te beroven en corruptie in de Petrocaribe-fondsen aan te moedigen. Moïse was ook betrokken bij drugs, net zoals Martelly. Hij zat tot over zijn oren in deze business.”

“Vanuit Jamaica kunnen kleine bootjes gemakkelijk, zelfs in één dag, tot aan de Haïtiaanse kust geraken. De Verenigde Staten beweren dat ze dit gebied in de gaten houden, maar we weten hoe sluw de Amerikanen op dit gebied tewerkgaan, als het over drugs en daarmee verbonden activiteiten gaat … ze hebben al wandaden begaan in Nicaragua.”

Kunnen er in deze goed georganiseerde chaos nog verkiezingen plaatsvinden?

“Het Amerikaanse imperialisme is op het ogenblik samen met de Canadezen volop aan het uitzoeken wie er na Jovenel aan de macht moet komen. Voorlopig is dat Ariel Henry, hij is de man van de Verenigde Staten. Het imperialisme speelt zo’n belangrijke rol dat niets aan het toeval wordt overgelaten.”

“Wij in de Haïtiaanse samenleving hebben al gevraagd om de vrouw van Jovenel, Martine Joseph, aan het woord te laten. Ze was erbij toen haar man vermoord werd. Tijdens de begrafenis van Jovenel noemde ze de moord een poging tot staatsgreep.”

“Het imperialisme speelt zo’n belangrijke rol dat niets aan het toeval wordt overgelaten”

“Mensen roepen om gerechtigheid voor Jovenel, maar het waren zijn eigen troepen die hem vermoord hebben. Iedereen om hem heen is een pion van Martelly. Hij heeft zich slecht verdedigd.”

Hoezo?

“Hij wilde nooit praten. Op een dag stuurde hij een paar tweets waarin hij zei ‘jullie zullen de waarheid te weten komen’. Maar daarna zei hij niets meer. Een voormalig parlementslid zei: ‘Het was de peetvader die zijn petekind vermoordde’. Martelly moet zich verantwoorden voor het gerecht!”

“De verkiezingen worden voortdurend uitgesteld. Ariel Henry heeft twee groepen ontmoet. Het 11 septemberakkoord – “Montana akkoord”[vii]. Alles is misbruikt. Sindsdien is er niets gebeurd.”

“Wat de verkiezingen betreft, manoeuvreren Ariel en zijn regering met madame Manigat, lid van de Hoge Overgangsraad, en andere politieke partijen om over verkiezingen te praten. Operatie Bwa Kale is op straat. Het brengt de huidige regering van streek.”

“De Haïtiaanse ambassadeur in Washington vroeg om tussenkomst, maar dat werkte niet. De OAS heeft ook gevraagd. Niemand wil komen. De situatie is zo ingewikkeld dat elke ontscheping Latijns-Amerika zou kunnen laten kantelen. De Amerikanen hebben gezegd dat de Haïtianen het recht in eigen hand moeten nemen.”

“Sommige partijen zeggen dat het Montana Akkoord geloofwaardiger is, er zitten meer mensen in dan in het 11 september Akkoord. Er is een stappenplan. Maar de kern van het probleem is vooral dat het erg complex is omdat de premier betrokken is bij de dood van Jovenel. Hij hoort daar gewoon niet te zijn.”

“Het bendeprobleem gaat door om de bevolking bang te maken en de handel draaiende te houden”

“Hij gaat door omdat hij gesteund wordt door bepaalde politieke partijen, een groot deel van de commerciële bourgeoisie en ook de internationale bourgeoisie die belangen heeft in het land. Daarom gaat het bendeprobleem door, om de bevolking bang te maken en de handel draaiende te houden.”

Hoe zou u de huidige inmenging van de VN omschrijven?

“Het is absurd om te beweren dat de VN de problemen kan oplossen zonder de Haïtianen. Na de staatsgreep tegen Aristide[viii] in 2004 gingen we van Minustah[ix] naar UNIHRO, en nu hebben we het over problemen met justitie – het is een lachertje!”

“De VN heeft volledig gefaald en doet alsof ze het zonder de Haïtianen kan. Niemand mag zich mengen in interne aangelegenheden. Als er een burgeroorlog was uitgebroken na de dood van Jovenel, hadden landen die geïnteresseerd zijn in Haïti van buitenaf kunnen ingrijpen. Maar niemand ging de straat op na zijn dood.”

Kunnen we na de mobilisaties van 2018 zeggen dat het straatprotest uitdooft?

“We horen er niet veel over, maar in deze chaotische politieke situatie mobiliseert de arbeidersklasse en eist ze betere loonvoorwaarden. Er zijn stakingen geweest, dus denk niet dat er niets gebeurt. Ze hebben zelfs zoveel effect gehad dat de Amerikaanse ambassade naar het land is gereisd om te zeggen dat de lonen niet mogen worden verhoogd.”

“Het is absurd om te beweren dat de VN de problemen kan oplossen zonder de Haïtianen”

“Ik denk dat de dood van Jovenel de mobilisatie van de afgelopen maanden heeft verrast. Er was een gebrek aan organisatie, een gebrek aan leiderschap. Er waren interne tegenstellingen waardoor de beweging niet in staat was om de kans te grijpen die de dood van Jovenel inhield. Dit organisatorische vacuüm gaf de reactionaire krachten, het imperialisme, de tijd om de overhand te krijgen door van Jovenel een martelaar te maken.”

“En vandaag, met de deelname aan deze corrupte en nutteloze macht van sommige tegenstanders van Jovenel, vindt de propaganda tegen de oprechtheid van de bewegingen een vruchtbare voedingsbodem om zich te ontwikkelen.”

Notes:

[i] De imperialistische CORE Group bestaat uit ambassadeurs van Duitsland, Brazilië, Canada, Spanje, de Verenigde Staten, Frankrijk, de Europese Unie en vertegenwoordigers van de Verenigde Naties en de Organisatie van Amerikaanse Staten. Na de moord op Moïse eiste ook dat “alle politieke, economische en maatschappelijke actoren in het land de autoriteiten volledig steunen in hun inspanningen om de veiligheid te herstellen”.

[ii] Papa en Baby Doc Duvaliers : https://nl.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_Duvalier

en https://nl.wikipedia.org/wiki/Jean-Claude_Duvalier

[iii] https://nl.wikipedia.org/wiki/Tonton_Macoutes

[iv] In juli 2021 merkte Oliver Dodd in Jacobin op over de Colombiaanse huurlingen: “Van de zesentwintig Colombianen die geïdentificeerd zijn als betrokken bij de moord op de Haïtiaanse president, waren er minstens dertien voormalige soldaten van het Colombiaanse leger en tegen twee is een onderzoek ingesteld wegens betrokkenheid bij oorlogsmisdaden. Minstens zeven van de Colombiaanse huurlingen die betrokken waren bij de moordaanslag op Haïti kregen directe training van de VS, hoewel het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zoals gewoonlijk erg dubbelzinnig blijft over wat ze precies hebben geleerd. Verschillende van hen hebben banden met de Amerikaanse inlichtingendiensten, waaronder tenminste één die nauw verbonden is met de DEA.”
Hij gaat verder en bevestigt Jean Lavalasse’s opmerkingen over de rol van Colombiaans rechts: “Het bedrijf dat deze Colombiaanse huurlingen rekruteerde, CTU Security, gevestigd in Miami, is eigendom van een Venezolaanse zakenman, Tony Intriago, die relaties onderhoudt met de rechtse Colombiaanse president Iván Duque. Intriago hielp bij de organisatie van het “hulpconcert” in februari 2019 in Cúcuta, op de grens tussen Colombia en Venezuela, met als doel de Venezolaanse regering te ondermijnen.
Het is bevestigd dat Colombiaanse huurlingen direct betrokken zijn geweest bij operaties in Irak, Afghanistan en Venezuela. Tientallen in Colombia gevestigde huurlingenbedrijven zijn door Saoedi-Arabië ingehuurd om in Jemen te vechten. Colombiaanse huurlingen werden ook naar Honduras geëxporteerd om landbelangen te verdedigen en bleken later betrokken te zijn bij de coup tegen Manuel Zelaya in 2009. Van de 3,1 miljard dollar die de VS tussen 2005 en 2009 uitgaf aan door particulieren gecontracteerde anti-oproer en drugsbestrijdingsoperaties, waren Colombiaanse bedrijven de grootste begunstigden. Als je huurlingen nodig hebt om je vuile werk op te knappen, vooral van reactionaire aard, dan zijn Colombianen een goede investering.”

[v] Zoals Jean Lavalasse ons vertelde in een eerder gepubliceerd interview: “De hulp van Venezuela was zeer waardevol. Na de laatste aardbeving bood Venezuela hulp aan. Caracas is nauw verbonden met Haïti. Niet alleen geografisch, maar ook historisch. In de 19e eeuw kon de revolutie van Bolivar rekenen op effectieve hulp uit Haïti in zijn bevrijdingsstrijd. President Moïse werd door de Verenigde Staten gebruikt in hun strijd tegen de progressieve regering van Venezuela. De Haïtiaanse regering steunde elke poging tot “regime change in Venezuela”. De belangrijkste anti-imperialistische krachten in Latijns-Amerika en de Caraïben hebben dit opgemerkt en president Jovenel Moïse en zijn kliek bekritiseerd.”

[vi] PETRO CARIBE is een programma van de Venezolaanse overheid dat in 2005 werd gelanceerd om de ontwikkeling in de Caraïbische landen aan te moedigen. In mei 2006 sloot Haïti zich aan bij het programma, maar er rezen vermoedens van afpersing die leidden tot demonstraties in de hoofdstad.

[vii] “Het Montana-akkoord is een akkoord dat in augustus 2021 werd voorgesteld door de Commissie voor een zoektocht naar een Haïtiaanse oplossing voor de crisis, een groep van burgerlijke, religieuze en politieke organisaties en leiders die bijeenkwam nadat Haïti na de moord op Jovenel Moise geen staatshoofd meer had. Een van de belangrijkste bepalingen van het akkoord is een oproep aan een voorlopige regering om het roer over te nemen van interim-premier Ariel Henry en verkiezingen te houden. Het comité, dat de Montana Groep werd genoemd omdat het zijn vergaderingen hield in het Montana Hotel in Port-au-Prince, benoemde later Fritz Jean tot president van de voorlopige regering”. (bron Haïti-Times, oktober 2022).

[viii] Een vooruitstrevend politicus, die zich steunde op “de bevrijdingstheologie”. Hij regeerde drie maal in Haïti van 1990-1991, van 1994-1996 en van 2000-2004. Hij kwam steeds meer in de greep van het VS-imperialisme en werd door een contra-revolutie verjaagd in 2004. Meer op https://nl.wikipedia.org/wiki/Jean-Bertrand_Aristide

[ix] De Mission des Nations Unies pour la Stabilisation en Haïti (MINUSTAH), of VN-Stabilisatiemissie in Haïti in het Nederlands, was een VN-vredesmacht in Haïti van 2004 tot 2017. De missie werd geleid door het Braziliaanse leger. https://nl.wikipedia.org/wiki/MINUSTAH.
MINUSTAH werd op 30 april 2004 opgericht door de VN-Veiligheidsraad. Omwille van de gewijzigde situatie in Haïti beëindigde de Veiligheidsraad de operatie op 13 april 2017. Een kleinere operatie genaamd MINUJUSTH moest de Haïtiaanse overheid verder blijven bijstaan.