De uitzending opende met een korte terugblik op de chaotische terugtrekking, en op de toen al weinig geloofwaardige optimistische draai die Amerikaans president Joe Biden aan de zaak wilde geven. Daarop volgde een interventie van Rudi Vranckx vanuit Kaboel. Hij toonde beelden van de toegenomen armoede in Afghanistan, en schetste de interne politieke evolutie in het land. Het Taliban-regime bestrijdt de symptomen, maar heeft geen vat op de oorzaken van de armoede, en binnen het regime winnen de meest reactionaire krachten het pleit.

Norullah en Nasir

Razia Arefi, general manager van Moeders voor Vrede, was te gast in de studio. Zij kwam een jaar geleden vanuit Afghanistan naar België in het kader van de operatie Red Kite, die een groep van bijna 1.500 Afghanen evacueerde naar België. Mevrouw Arefi houdt contact met collega’s en familie die in Afghanistan achtergebleven zijn, en bevestigde de desastreuze gevolgen van de regimewissel op het dagelijks leven in het land, met name voor vrouwen die zoals voorheen nagenoeg alle rechten kwijt zijn.

Machteld Libert had een reportage gemaakt waarin we twee Afghanen volgden, Norullah, een tiener met een baantje in een pizzeria en Nasir, een jonge vader. Zij vertelden en toonden hun ervaringen, zoals Nederlands leren, voor het eerst samen met meisjes op school zitten of jonge kinderen opvoeden in een nieuw land. Mooi werk waarin de vluchtende persoon een mens wordt die hulp nodig heeft, maar die ook waardevol is voor zijn nieuwe thuis. Norullah kreeg alvast een negatief advies en moet op een beroepsprocedure hopen om in ons land te mogen blijven. Na één jaar spreekt hij zeer behoorlijk Nederlands, staat hij op het punt een diploma te halen en is hij een meerwaarde in zijn bescheiden job.

Norullah kreeg alvast een negatief advies en moet op een beroepsprocedure hopen om in ons land te mogen blijven.

Stein Falk was naar het Klein Kasteeltje getrokken. Hij toonde de Afghaanse mannen die wachten om enkel maar geregistreerd te worden en hun aanvraag om als vluchteling erkend te worden te mogen indienen. Het leven op straat is onmenselijk, zeker als je al lang op de vlucht bent. Eén man toonde het litteken van een schotwond. Een ander lijdt aan de ziekte van Crohn, en heeft dringend medische hulp nodig. Zijn aanvraag om als vluchteling erkend te worden is afgewezen.  Hij slaapt op straat.

Voor een vrolijke noot zorgden twee buurtbewoners die het allemaal heel erg vonden, maar zichzelf toch ook wel als slachtoffer zagen, met al die havelozen die voor hun deur sliepen.

Staatssecretaris De Moor stuurt de helft terug

Vragen genoeg dus voor de nieuwe staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor, waarmee contact werd opgenomen aan het eind van het programma. Eerder fungeerde zij als kabinetschef voor haar voorganger Sammy Mahdi. De staatssecretaris wijdt de wachtrijen aan het Klein Kasteeltje aan een tijdelijke verhoogde instroom van vluchtelingen.

Interviewster Annelies Beck stelde dat slechts een krappe helft van de Afghanen die vandaag een asielaanvraag indienen mogen blijven. Wie afgewezen wordt, wordt niet gedwongen teruggestuurd naar Afghanistan. Ze vroeg de staatssecretaris of ze daarmee de illegaliteit organiseert. Nicole de Moor antwoordde dat België niet lichtzinnig omgaat met het recht op asiel. Als na onderzoek blijkt dat iemand geen nood heeft aan bescherming, dan krijgt die een bevel om het grondgebied te verlaten. En dat ze begrijpt dat de situatie in Afghanistan erg is, maar dat er nog andere precaire situaties zijn.

Einde antwoord. Dank voor uw tijd.

Het zou wel de moeite geweest zijn om de vraag te herhalen. Want een antwoord op “klopt het dat wie afgewezen wordt niet gedwongen teruggestuurd wordt?” zou wel interessant geweest zijn. Er zijn grosso modo twee antwoorden mogelijk. Ofwel vergist Annelies Beck zich, en dwingt België mensen terug te keren naar het gruwelijke Taliban-regime in Afghanistan. Ofwel klopt het dat wie afgewezen wordt niet gedwongen terugkeert naar Afghanistan, maar bij ons op straat mag blijven slapen, met de ziekte van Crohn.

Wat zouden die buurtbewoners ervan vinden?