“Als je je ‘neutraal’ opstelt tegenover situaties van onderdrukking kies je de kant van de onderdrukker”, aldus Zuid-Afrikaans bisschop Desmond Tutu die in 1984 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg.

DeWereldMorgen veroordeelt de recente aanvallen van Hamas tegen Israëlische burgers, maar ziet die niet los van 75 jaar staatsterreur van Israël tegen het Palestijnse volk. Het internationaal erkende recht op gewapend verzet tegen een kolonisator is geen vrijbrief voor aanslagen op burgers. Een onderhandelde vrede kan alleen bereikt worden wanneer 75 jaar verdrijving, 56 jaar bezetting, kolonisatie en apartheid en 16 jaar blokkade van Gaza worden erkend als de oorzaken van dit geweld. DeWereldMorgen onderzoekt deze oorzaken die door de politiek en door mainstreammedia worden verzwegen, onderbelicht of ontkend, om zo een debat te stimuleren dat kan leiden tot onderhandelingen en vrede. (nvdr)

***

Het huidige staakt-het-vuren is een zegen voor zowel Palestijnen als Israëli’s – een kans om gevangenen uit te wisselen, om humanitaire hulp te bezorgen aan mensen in nood en om de gemoederen aan beide kanten van het conflict te bedaren.

Hoewel het staakt-het-vuren, onderhandeld door Qatar, wederzijds overeengekomen is tussen Israël en Hamas, is het duidelijk dat dit een overwinning is voor Hamas. Israël had daarvoor altijd het zeer agressieve standpunt verkondigd dat het, gezien haar doelstelling om Hamas als organisatie te vernietigen, onder geen enkele voorwaarde zou instemmen met een staakt-het-vuren.

Hamas had op zijn beurt steeds de vrijlating van door Israël vastgehouden Palestijnse gevangenen, in het bijzonder vrouwen en kinderen, tot een van haar objectieven gemaakt bij het terug aanwakkeren van de gevechten met Israël. In dat opzicht betekent het staakt-het-vuren een belangrijke overwinning voor Hamas en een vernederende nederlaag voor Israël.

Een van de redenen waarom Israël tot voor kort een staakt-het-vuren afwees, was dat het ervan overtuigd was dat het in het noorden van Gaza gelanceerde offensief, Hamas als militaire bedreiging zou neutraliseren.

Een staakt-het-vuren zou volgens Israël, ongeacht de humanitaire rechtvaardiging, alleen maar tijd opleveren voor een verslagen Hamas-vijand om uit te rusten, zich te herpakken en te hergroeperen. Dat Israël heeft ingestemd met een staakt-het-vuren is het meest overtuigende teken tot nu toe dat het Israëlische offensief tegen Hamas niet verloopt zoals gepland.

Deze uitkomst zou eigenlijk voor niemand als een verrassing mogen komen. Toen Hamas op 7 oktober zijn aanval op Israël inzette, gaf de organisatie het startsein voor een plan dat al jaren in de maak was.

De nauwgezette aandacht voor details in deze Hamas-operatie, bevestigt dat Hamas de Israëlische inlichtingendiensten en militaire strijdkrachten heeft bestudeerd en zwakke punten heeft blootgelegd die het kan uitbuiten. De actie van Hamas was meer dan een goede tactische en operationele planning en uitvoering – het was ook een meesterwerk in strategische conceptualisering.

Een van de belangrijkste redenen voor de Israëlische nederlaag op 7 oktober is het feit dat de Israëlische regering ervan overtuigd was dat Hamas nooit zou aanvallen, ongeacht wat de inlichtingenanalisten zeiden, die de activiteiten van Hamas in Gaza in de gaten moesten houden.

Dit gebrek aan verbeeldingskracht kwam tot stand doordat Hamas de politieke doelstellingen van Israël heeft geïdentificeerd (het vernietigen van Hamas als verzetsorganisatie door een beleid te voeren gebaseerd op het “inkopen” van Hamas door middel van een uitgebreid programma van werkvergunningen die door Israël worden afgeleverd aan Palestijnen die in Gaza wonen).

Door mee te spelen met dit programma voor werkvergunningen suste Hamas het Israëlische leiderschap in zelfgenoegzaamheid, waardoor de voorbereidingen van Hamas voor de aanval in het volle zicht konden worden ontwikkeld.

De aanval van Hamas op 7 oktober was geen op zichzelf staande operatie, maar een onderdeel van een strategisch plan met drie hoofddoelstellingen, de kwestie van een Palestijnse staat weer op de voorgrond van het internationale debat plaatsen, de duizenden Palestijnse gevangenen die door Israël worden vastgehouden bevrijden, en Israël dwingen om de ontheiliging van de Al Aqsa moskee, de op twee na heiligste plaats van de islam, te staken.

De aanval van 7 oktober alleen kon deze resultaten nooit verwezenlijken. Die aanval was veeleer bedoeld om een Israëlische reactie uit te lokken die de voorwaarden zou scheppen nodig om de doelstellingen van Hamas te verwezenlijken.

In een gesprek met onafhankelijk VS-onderzoeksjournalist Rachel Blevins gaat Scott Ritter verder in op zijn analyse van de werkelijke impact van de huidige crisis in Gaza (28:13):

De aanval van 7 oktober was bedoeld om Israël zo buitengewoon hard te vernederen dat elke Israëlische reactie zou worden ingegeven door een emotionele behoefte aan wraak, in tegenstelling tot een rationeel doordachte vernietiging van de doelstellingen van Hamas.

Hamas liet zich hierbij leiden door de gevestigde Israëlische doctrine van collectieve bestraffing (bekend als de Dahiya Doctrine, genoemd naar de voorstad van West-Beiroet die in 2006 zwaar werd gebombardeerd om het Libanese volk te straffen voor het Israëlische onvermogen om Hezbollah te verslaan).

Door Israël een vernederende nederlaag te bezorgen, die zowel de mythe van Israëlische onoverwinnelijkheid (wat betreft het leger) als van onfeilbaarheid (wat betreft de Israëlische inlichtingendiensten) doorprikte, en door honderden Israëli’s te gijzelen voor ze zich terugtrokken in de tunnels onder Gaza, lokte Hamas Israël in een val, waar de regering van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu voorspelbaar in trapte.

Hamas heeft een netwerk van tunnels onder de Gazastrook aangelegd dat in totaal meer dan 500 kilometer lang is. Deze tunnels, bijgenaamd de “Gaza Metro”, bestaan uit met elkaar verbonden diepe ondergrondse bunkers die worden gebruikt voor commando en controle, logistieke ondersteuning en medische behandeling, samen met andere tunnelnetwerken voor zowel defensieve als offensieve operaties.

Deze tunnels bevinden zich diep genoeg onder de grond om niet vernietigd te worden door de meeste Israëlische bommen en zijn uitgerust om een belegering tot drie maanden (90 dagen) te weerstaan.

Hamas weet dat het Israël niet kan verslaan in een klassieke militaire krachtmeting. In plaats daarvan was het doel om Israëlische troepen Gaza in te lokken en deze troepen vervolgens te onderwerpen aan een eindeloze reeks van hit-and-run aanvallen door kleine teams van Hamas-strijders die uit hun ondergrondse holen tevoorschijn komen, een kwetsbare Israëlische troepenmacht aanvallen en vervolgens weer onder de grond verdwijnen.

En het werkt. Hoewel de Israëlische strijdkrachten in staat zijn geweest om door te dringen tot de minder verstedelijkte gebieden van de noordelijke Gazastrook, dankzij de mobiliteit en vuurkracht van hun gepantserde troepen, is echte vooruitgang een illusie.

De Hamas-strijdkrachten bestoken de Israëliërs immers voortdurend, met dodelijke raketten met tandemkoppen¹, waarbij Israëlische voertuigen worden uitgeschakeld of vernield en tientallen Israëlische soldaten om het leven komen of gewond worden.

Een FGM-148 Javelin raket met twee tandem-springladingen kan door 2 soldaten bediend worden die zeer mobiel zijn. Foto: US Army/Public Domain

Israël is terughoudend in het vrijgeven van cijfers over het aantal pantservoertuigen dat op deze manier verloren is gegaan, maar Hamas stelt dat het er honderden zijn. De beweringen van Hamas worden ondersteund door het feit dat Israël de verkoop van zijn oudere MerkavaIII-tanks heeft stopgezet en in plaats daarvan ze opnieuw heeft geïntegreerd in nieuwe reserve pantserbataljons om de zware verliezen te compenseren, zowel in Gaza als langs de noordelijke grens met Libanon. Daar voeren Hezbollah strijdkrachten een dodelijke uitputtingsslag met Israël in operaties ter ondersteuning van Hamas in Gaza.

De belangrijkste reden voor de nederlaag tot nu toe is echter Israël zelf. Nadat Israël in de val van Hamas is gelopen, voerde het zijn Dahiya-doctrine uit tegen de Palestijnse bevolking van Gaza, waarbij het willekeurige aanvallen uitvoerde op burgers met flagrante minachting voor het oorlogsrecht.

Naar schatting 13.000 Palestijnse burgers zijn gedood door deze aanvallen, waaronder meer dan 5.000 kinderen. Vele duizenden slachtoffers liggen nog begraven onder het puin van hun verwoeste huizen.

Israël mag dan in staat zijn geweest om de steun van de internationale gemeenschap te verwerven in de onmiddellijke nasleep van de aanval van 7 oktober door Hamas, zijn grove overreactie heeft de publieke opinie in de wereld terug tegen zich gekeerd – iets waar Hamas op rekende.

Vandaag raakt Israël steeds meer geïsoleerd en verliest het niet alleen steun in het zogenaamde mondiale Zuiden, maar ook in traditionele pro-Israëlische bolwerken als de VS, Groot-Brittannië en de EU.

Dit isolement, gecombineerd met het soort politieke druk dat Israël niet gewend is te ondergaan, heeft bijgedragen aan de instemming van de regeringNetanyahu met dit staakt-het-vuren en de daaropvolgende uitwisseling van gevangenen.

Merkava III tank van het Israëlisch leger in 2007 (Merkava = strijdwapen). Productie is gestopt in 2003. Solide maar verouderd. Foto: Lior34/CC BY-SA 3:0

Of dit staakt-het-vuren stand zal houden, valt nog te bezien. Ook de vraag of het staakt-het-vuren kan worden omgezet in een blijvend einde van de vijandelijkheden blijft een open vraag.

Maar één ding is zeker – de Israëli’s hadden verklaard dat de overwinning wordt bepaald door een totale nederlaag van Hamas, hebben ze de weg vrijgemaakt voor een Hamas-overwinning, iets wat Hamas kan realiseren door simpelweg te overleven.

Hamas doet echter meer dan overleven – de organisatie is aan het winnen. Nadat Hamas het Israëlische leger op het slagveld tot staan heeft gebracht, heeft het al zijn strategische doelstellingen in dit conflict gerealiseerd.

De wereld wijst nu actief op de absolute noodzaak van een tweestatenoplossing als voorwaarde voor een duurzame vrede in de regio. Palestijnen die door Israël gevangen worden gehouden, worden geruild voor Israëli’s die door Hamas werden gegijzeld. En de islamitische wereld veroordeelt eensgezind de ontheiliging door Israël van de Al Aqsa moskee.

Geen van deze kwesties lag op 6 oktober op tafel. Dat ze nu wel aan de orde zijn, getuigt van het succes dat Hamas boekte op 7 oktober en in de dagen en weken erna, toen de Israëlische troepen werden verslagen door een combinatie van de doorzetting van Hamas en de eigen voorliefde van Israël voor willekeurig geweld tegen burgers.

Hamas is nog lang niet uitgeschakeld als militaire en politieke macht, de organisatie heeft zich integendeel ontpopt tot misschien wel de meest relevante stem en autoriteit als het gaat om het verdedigen van de belangen van het Palestijnse volk.

De column Hamas Winning Battle for Gaza van Scott Ritter werd vertaald door Ann Dejaeghere.

Note: