Op 7 juni werd Ana Fabricia Cordoba vermoord in de Colombiaanse stad Medellin. Bij de vrouwenorganisatie Ruta de Pacifica de Mujeres werkte ze met ontheemde arbeiders. Cordoba kreeg doodsbedreigingen die ze aan de politie en de regering overmaakte, maar vond geen gehoor. Ze is een van de vele vakbondsleden die in Colombia gewelddadig aan hun einde komen.

Haar dood valt samen met nieuwe pogingen van de vrijhandelslobby in Washington om het Amerikaanse Congres het langverwachte vrijhandelsakkoord tussen de VS en Colombia te laten goedkeuren. Het akkoord kwam er op aangeven van de toenmalige president George W. Bush.

Volgens het Witte Huis zou het handelsakkoord meteen 70 procent van de belastingen op de Amerikaanse landbouwexport naar Colombia schrappen, en andere handelsbarrières in vijf tot vijftien jaar wegwerken. Daardoor wordt een ongecontroleerde stroom van arbeid, goederen en diensten mogelijk tussen de twee landen.

Win-winsituatie

Amerikaanse exporteurs en multinationals hebben fel aangedrongen bij de regering om het akkoord te tekenen, maar vakbonden verwijzen naar Colombia’s bloedige reputatie van geweld en straffeloosheid om de wet tegen te houden.

“Amerikaanse vakbonden hebben zich opgewonden over de moord op militanten om het akkoord af te blokken, maar het echte vakbondsverhaal in Colombia is positief”, zei Dan Griswold, directeur van het Herbert A. Stiefel Centrum voor Handels- en Beleidsstudies (CTPS) aan het Cato-instituut.

“Colombia is de derde grootste afnemer van Amerikaanse export. De economische voordelen van handel zonder invoerheffingen zijn ontegensprekelijk en zullen leiden tot een win-winsituatie voor beide landen.”

Gevaarlijkste plek

Woensdag publiceerde de Internationale Confederatie van Vakbonden (ITUC) in Brussel haar jaarlijks onderzoek naar schendingen van vakbondsrechten. Colombia kwam eruit als de gevaarlijkste plek op aarde voor vakbondsleden. In 2010 werden 49 vakbondsleden gedood in Colombia, wat hun dodental sinds 1986 op bijna 3000 brengt.

“Het vrijhandelsakkoord is bedoeld om investeerders te beschermen, om bij de handel de zakelijke belangen te laten primeren op de arbeiders”, meent Karen Hansen-Kuhn van het Instituut voor Landbouw- en Handelsbeleid (IATP). “We mogen dus aannemen dat de arbeidsomstandigheden niet zullen verbeteren na de implementatie van het akkoord.”

Straffeloosheid

“Ik zie een historisch patroon dat erg verontrustend is”, stelt Adam Isacson van het Bureau in Washington voor Latijns-Amerika. “Een jaar voor de VS en Centraal-Amerika een vrijhandelsakkoord sloten, daalde het aantal vermoorde militanten scherp. Maar een jaar na de ratificering zagen we weer een forse toename van dit soort moorden, vooral in Guatemala en Honduras.”

“Colombia is er nog niet in geslaagd de meest recente moorden op vakbondsleden te onderzoeken of te berechten. Ofwel ontbreekt het aan politieke wil, ofwel aan juridische capaciteit om de feitelijke daders achter tralies te krijgen. De opdrachtgevers blijven meestal helemaal buiten schot”, verklaart Isacson.

Beveiliging hoort erbij

Het feit dat paramilitairen, veiligheidsdiensten en de belangen van bedrijven zo nauw verbonden zijn in de Colombiaanse samenleving, maakt de zaken erger. Michael Evans, directeur van het Colombia Documentation Project van het National Security Archive, meent dat tegenstanders van het handelsakkoord in de VS ernstig twijfelen aan een overeenkomst die de economische banden aanhaalt met een land waar veel van de economie in handen blijft van gewelddadige bendes, die in het verleden linken hadden met Colombiaanse politici en leden van de veiligheidsdiensten.

“Beveiliging hoort er blijkbaar bij voor grote multinationals die actief zijn in Colombia. Ze beschouwen het als de kostprijs van zaken doen in Colombia”, aldus Evans.

– – – – – – – –
Auteur: Kanya D’Almeida