Meisje in tentenkamp in Maiduguri. Foto: Sam Olukoya/IPS
Nieuws, Afrika, Samenleving, Politiek -

Meisjes in Nigeria gewild als oorlogsbuit, jongens als toekomstige strijders

“Ze namen ons mee en hielden ons gevangen”, vertelt Lydia Musa, die op haar veertiende werd ontvoerd tijdens een aanval op haar dorp in Gwoza, in het noordoosten van Nigeria. Musa en twee andere minderjarige meisjes werden verplicht om met strijders van Boko Haram te trouwen, ondanks hun hevige protesten dat ze daar veel te jong voor waren. “Je trouwt, of je het nu leuk vindt of niet, zeiden ze met hun geweren op ons gericht.”

vrijdag 3 mei 2019 22:58
Spread the love

De schending van de rechten van vrouwen en meisjes door Boko Haram maakt deel uit van een breder kader van mensensmokkel, verplichte huwelijken en slavernij in Nigeria. Het West-Afrikaanse land kent het hoogste aantal mensen dat door de Sahara wordt gesmokkeld richting Europa. Het noorden en noordoosten van Nigeria, waar Boko Haram actief is, telt de hoogste incidentie van gedwongen huwelijken, en over het hele land worden regelmatig meisjes ‘verhandeld’ als hedendaagse slavinnen.

Boko Haram, letterlijk vertaald ‘westerse opvoeding is verboden’ is een van de vijf dodelijkste terreurgroeperingen ter wereld. De beweging strijdt op gewelddadige manier voor strikt islamitische wetten in Noordoost-Nigeria en in delen van de naburige landen Kameroen, Tsjaad en Niger. Meer dan 20.000 mensen werden vermoord sinds het begin van de opstand in 2009. 

Kidnapping

Boko Haram was ook betrokken bij het kidnappen, verhandelen en tot slaaf maken van kinderen en vrouwen. Honderden vrouwen en kinderen zijn door hen ontvoerd. De bekendste kidnapping gebeurde in april 2014 toen 276 meisjesscholieren uit hun slaapzaal in de middelbare school van Chibok, in de staat Borno, werden meegenomen.

Een campagne op wereldschaal, #BringBackOurGirls, werd opgestart. Een paar maanden later zei de leider van Boko Haram, Abubakar Shekau, dat hij de meisjes zou verkopen. “Ik heb ze gevangen genomen en ik zal ze één voor één verkopen”, zei hij in een video op internet, waarin hij slavernij rechtvaardigde. “Slavernij is toegelaten in mijn geloof en ik zal mensen gevangen nemen en ze tot slaaf maken.”

Daarna zijn er nog meer massa-ontvoeringen gevolgd in de streek. In maart 2015 ontvoerden Boko Haram-strijders meer dan 300 kinderen uit de lagere school van Damasak en in februari 2018 werden 116 studentes ontvoerd uit het Government Girls Science and Technical College in Dapchi tijdens een aanval op de school.

“Vrouwen en kinderen tegen hun wil gevangen houden is op zich al een vorm van slavernij”, zegt Rotimi Olawale van Bring Back Our Girls (BBOG). Deze vereniging organiseert een krachtige campagne voor snelle en efficiënte zoek- en reddingsacties voor de meisjes uit Chibok en andere ontvoerde vrouwen en kinderen.

Seksslavin of ruilmateriaal

Olawale signaleert dat Boko Haram gevangenen zoals de meisjes uit Chibok gebruikt als waardevolle pionnen tijdens onderhandelingen, om losgeld te verzamelen en leden van Boko Haram in Nigeriaanse gevangenissen weer vrij te krijgen. Vijf jaar na de ontvoering zijn 112 meisjes uit Chibok nog steeds vermist. Anderen zijn ontsnapt of vrijgelaten door Boko Haram tijdens deals met de Nigeriaanse regering.

Met een duidelijke verwijzing naar Boko Haram stelt Unicef, het Kinderfonds van de Verenigde Naties, dat al sinds 2012 gewapende groeperingen in het noordoosten van Nigeria kinderen rekruteren en inzetten als strijders, meisjes verkrachten en dwingen te trouwen, en nog andere ernstige schendingen plegen tegen de rechten van het kind. Verhalen van personen die konden ontsnappen, bevestigen dat. Ali Mohammed is een van hen. Hij zag hoe leden van Boko Haram gevangengenomen meisjes als seksslavinnen misbruiken. “’s Nachts gaan ze naar de plek waar de meisjes worden vastgehouden en kiezen hen uit voor seks”, vertelt hij. 

Een andere voormalige Boko Haram-gevangene, Halima, zegt dat jongetjes die geboren worden uit deze seksuele slavernij, worden opgeleid tot de nieuwe generatie Boko Haram-strijders. Halima kreeg zelf twee kinderen in gevangenschap, een jongen en een meisje. Ze vertelt hoe de leden van Boko Haram steeds feestvieren als er een jongetje geboren wordt in hun kampen. “Als ze bij de geboorte merken dat het een jongetje is, lossen ze vrolijk schoten in de lucht en roepen dat er een nieuwe leider geboren is.” Nadat ik bevallen was, namen ze jubelend het jongetje mee en riepen ‘Allah Akbar’. Ze hadden geen aandacht voor het meisje, ze raakten haar zelfs niet aan.” 

Nieuwe Boko Haram-strijders

De ontvoering van jongeren door Boko Haram gebeurt gedeeltelijk om er strijders van te maken. Volgens Unicef zijn tussen 2013 en 2017 meer dan 3500 tieners tussen 13 en 17 jaar ingelijfd door niet-gouvernementele gewapende groeperingen en ingezet in gevechten in het noordoosten van Nigeria. De echte cijfers zijn waarschijnlijk nog hoger, stelt Unicef, want enkel geverifieerde gevallen zijn nu meegeteld. Musa bevestigt dat ze tijdens haar gevangenschap zag hoe ontvoerde jongens werden getraind om strijder te worden. “’s Ochtends doen ze gewoonlijk schietoefeningen en leren ze hoe ze aanvallen moeten uitvoeren. Sommige jongens waren nog maar net tien jaar.” 

Boko Haram staat er ook om bekend dat ze kinderen opleiden om zelfmoordaanslagen te plegen. Een Unicef-rapport stelt dat tussen januari en augustus 2017 alleen al 83 kinderen, voornamelijk meisjes, ingezet zijn bij zelfmoordaanslagen. Dat zijn er vier keer zoveel als in 2016.

Mislukte wet

Pogingen om dergelijk misbruik te verbieden bij wet, zijn tot nog toe mislukt. In 2003 heeft Nigeria wel de Child Rights Act aangenomen in de strijd tegen schending van de kinderrechten. Maar in de grondwet staat geen minimumleeftijd voor het huwelijk. Hoewel dat 18 jaar is, volgens de Child Rights Act, wordt de wet niet nationaal doorgevoerd omdat een aantal van Nigeria’s 36 staten hem verwerpen. “De wet mislukte ook grandioos in staten waar die wel werd aangenomen. Hij bestaat er enkel op papier en wordt niet hardgemaakt”, zegt Betty Abah, vrouwen- en kinderrechtenactiviste. 

In 2016 stemde de Nigeriaanse senaat tegen de wet over Gender en Gelijke Kansen. Dat wetsvoorstel verbiedt mensenhandel, seksueel misbruik en uitbuiting van vrouwen en kinderen. Het voorstel verbiedt ook gedwongen huwelijken en stelt 18 jaar als wettelijke minimumleeftijd om te trouwen. Volgens Unicef huwen 43 procent van de Nigeriaanse meisjes echter voor hun achttiende. Sommige beleidsmakers die tegenstemden, riepen hun geloof in als reden, dat trouwen op minderjarige leeftijd toelaat. “Dit is een bijzonder negatief signaal, dat erop wijst dat we nog een lange weg hebben af te leggen”, zegt Abah. “Zelfs beleidsmakers die vrouwen en kinderen moeten beschermen, vinden deze wetten niet nodig.” 

Ondertussen is Lydia Musa wel ontsnapt aan Boko Haram, maar ze is te bang om terug naar huis te gaan. Ze woont nu in Maiduguri, op 130 kilometer van haar geboorteplek. Vaak heeft ze heimwee. “Ik bid voortdurend opdat het geweld zou stoppen. Dan kan ik terug naar huis. Nu durf ik dat niet, want ik ben te bang dat Boko Haram me weer meeneemt.”

take down
the paywall
steun ons nu!