De bestorming en lamlegging van een vergadering van een verkozen bestuursorgaan zoals gisteren van het VS-congres in Capitol Hill in Washington DC heb ik in mijn journalistieke carrière ook een keer meegemaakt en wel op 22 augustus 2012 tijdens de gemeenteraad van Sint-Genesius-Rode. In deze gemeente, een Vlaamse gemeente grenzend aan Brussel met taalfaciliteiten voor Franstaligen, woedden op dat ogenblik net als in andere faciliteitengemeenten al een decennium lang zware communautaire spanningen rond de toepassing van de taalfaciliteiten.
Eind augustus 2012 liepen de spanningen weer op omwille van de weigering van het lokale gemeentebestuur om een start- en aankomstplaats in te richten voor De Gordel, het jaarlijkse sportevenement tijdens de eerste zondag van september dat tevens het Nederlandstalig karakter van de rand rond Brussel benadrukte. Daags voordien had het Taal Aktie Komitee (TAK) uit protest al het Gordelsecretariaat in Rode figuurlijk dichtgemetseld. De gemeenteraad vond die bewuste avond plaats in een lokaal op het gelijkvloers van het gemeentehuis.
Een twintigtal TAK-actievoerders slaagden er tijdens de gemeenteraadszitting in om via de ramen het lokaal binnen te dringen. Ze gooiden er tafels omver waarop raadsleden hadden plaats gevat. Minutenlang werden er slogans geroepen terwijl de Franstalige raadsleden tegen de muur stonden of de vlucht hadden genomen. Net als in Capitol Hill waren er ook hier veel te weinig agenten aanwezig om de orde te handhaven. Deze slaagden er pas in om nadat versterking was opgedaagd de actievoerders te ontzetten. De gemeenteraad kon pas na verloop van tijd, wanneer de rust hersteld was, hervat worden. Toenmalig burgemeester Myriam Rolin zei me later dat diverse Franstalige raadsleden nadien beroep hadden moeten doen op psychologische hulp om van de schok te bekomen. Voor deze aanval op de democratie in Sint-Genesius-Rode was er indertijd in de nationale politiek geen interesse.
Een van de TAK-actievoerders was Kurt Ryon, die enkele maanden later als lijsttrekker van de kartellijst Klaver-N-VA burgemeester zou worden van Steenokkerzeel en in 2019 aan een tweede mandaat begon. Dat toenmalig Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Geert Bourgeois er geen graten in zag dat een dergelijk iemand burgemeester werd, mag verwondering wekken bij de vaststelling dat hij na de verkiezingen van 2012 de benoeming weigerde van vier burgemeesters van faciliteitengemeenten omdat ze de oproepingsbrieven voor de verkiezingen in de twee talen hadden verstuurd.
Volgens de interpretatie, die de omzendbrief-Peeters op het einde van de jaren 90 gaf aan de taalwetgeving, moet dat steeds eerst in het Nederlands gebeuren (waarna Franstaligen een document in hun taal kunnen opvragen). Om het helemaal ingewikkeld te maken: de Raad van State heeft ondertussen reeds in enkele arresten aangegeven dat het voldoende is dat Franstaligen een keer om de vier jaar aangeven dat ze overheidsdocumenten in hun taal willen. De Vlaamse overheid houdt echter nog steeds vast aan de omzendbrief-Peeters. In de vier faciliteitengemeenten – het gaat om Sint-Genesius-Rode, Linkebeek, Kraainem en Wezembeek-Oppem – is de grote meerderheid van de inwoners Franstalig.
