Concreet betekent dit dat een staat zijn nationale productie niet mag beschermen door bijvoorbeeld douanerechten of steun aan kleine boeren, en verplicht is de nationale wetgeving dienovereenkomstig aan te passen, en de nationale markt zonder belemmeringen open te stellen voor multinationals. Op straffe van isolement, uitvoerbeperkingen, schuldchantage, leningen of hulp wordt elk land sterk aangemoedigd zich bij deze organisatie aan te sluiten om vervolgens onder de gesel van haar regels te vallen. De WTO is daarmee een van de essentiële instrumenten van het ultraliberalisme en de kapitalistische globalisering van de afgelopen decennia. Raffaele Morgantini van het Centrum voor Studie, Onderzoek en Informatie over de mechanismen die aan de basis liggen van de ontwikkelingsachterstand vat de doelstellingen van de WTO als volgt samen: “De WTO is een instrument in dienst van de grote westerse mogendheden om de ongebreidelde commercialisering van alle activiteitssectoren in onze samenlevingen te bevorderen, door de openstelling van de markten en de privatisering van de openbare diensten af te dwingen. Het is een manier om de almacht van het neoliberale kapitalisme te bevestigen, ten nadele van andere ontwikkelingsmodellen en -manieren om de internationale handel op te vatten. Of, met andere woorden, om op alle niveaus de filosofie te consolideren van het onmiddellijke en voortdurende streven naar winstmaximalisatie voor het dominante bedrijfsleven.”

Veralgemeende octrooiering

We willen dieper ingaan op twee van de vele  regels. De eerste is het opleggen van veralgemeende octrooiering, ook op levende organismen, waardoor multinationals zich de rijkdom en kennis van volkeren kunnen toe-eigenen. Raffaelle Morgantini, hierboven geciteerd, vat de gevolgen van een dergelijke onrechtvaardige regel als volgt samen: “Via deze perverse mechanismen eigenen deze entiteiten zich op onrechtmatige wijze de hulpbronnen, kennis en traditionele praktijken van volkeren en gemeenschappen toe. Door bepaalde kennis te octrooieren, monopoliseren bedrijven – bijvoorbeeld farmaceutische en voedingsmiddelenbedrijven – deze kennis om geneesmiddelen of zaden te ontwikkelen en deze op de wereldmarkt te verkopen, vaak tegen prijzen die onbetaalbaar zijn voor de mensen en gemeenschappen die deze bedrijven beroven. We mogen dit biopiraterij noemen.”

Tribunalen

Een tweede voorbeeld zijn de regels voor handelsgeschillen. De WTO legt de beslechting van deze geschillen bij “particuliere arbitragegerechten”. Multinationals kunnen deze tribunalen dus gebruiken om een staat aan te klagen wanneer ze menen dat die hun commerciële belangen belemmert. Deze WTO-regel komt, zo legt Raphaelle Morgantini uit, neer op “de ondermijning van de volkssoevereiniteit, de democratie en ook van de nationale en internationale institutionele rechtsnormen en -mechanismen die dienen om voedsel- en landbouwsystemen te beschermen die gebaseerd zijn op sociale en klimaatrechtvaardigheid”.

Demonstratie

Zoals bij elke bijeenkomst van de Ministeriële Conferentie van de WTO was er in Genève een demonstratie met vertegenwoordigers uit vele landen. Dit jaar waren er sociale bewegingen, boeren- en inheemse organisaties en boerenbonden uit Kenia, Korea, Paraguay, de Verenigde Staten, Frankrijk, India, Indonesië, Canada, Thailand, Spanje, El Salvador, Costa Rica, Duitsland, Zwitserland, Portugal, Mali en Gambia. De reguliere media vonden ook deze informatie opnieuw niet belangrijk. Het idee om bij deze gelegenheid de aard en de doelstellingen van de WTO in herinnering te brengen, is bij geen van deze media opgekomen.

Dit is de vertaling door Frans De Maegd en Gaston Van Dyck van  een videoboodschap in de reeks ‘De wereld van onderuit’ op Investig’action.