Bron: Pixabay
Ruth Douglas, IPS

“Catastrofaal moreel falen” dreigt voor covid-19-vaccinatie, zegt WHO

Terwijl rijke landen grote hoeveelheden vaccins opkopen, zijn in Guinee, in West-Afrika, slechts 25 doses van het covid-19-vaccin toegediend. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) spreekt van een “catastrofaal moreel falen”.

woensdag 20 januari 2021 22:43
Spread the love

 

WHO-directeur Tedros Adhanom Ghebreyesus sprak eerder deze week zijn twijfel uit over de capaciteit van COVAX om alle landen eerlijke toegang te geven tot de benodigde vaccins. Hij constateerde dat rijke landen hun eigen afspraken maken met fabrikanten van de vaccins. De waarschuwing komt op het moment dat het virus opnieuw meer mensen besmet wereldwijd, met 94 miljoen bevestigde gevallen en 2,03 miljoen sterfgevallen wereldwijd, volgens cijfers van de WHO.

De WHO-directeur deed zijn uitspraken bij het begin van een vergadering die heel de week duurt. “Er zijn nu meer dan 39 miljoen vaccins toegediend in minstens 49 rijke landen. In een van de armste landen zijn slechts 25 doses toegediend. Niet 25 miljoen, niet 25.000, maar slechts 25.” Een woordvoerder zei later dat het om Guinee, in West-Afrika, ging.

Risicogroepen eerst

Tedros noemde de ontwikkeling en goedkeuring van effectieve vaccins in minder dan een jaar tijd “een geweldige wetenschappelijke prestatie”, maar waarschuwde dat de vaccins “een nieuwe steen in de muur van ongelijkheid tussen de haves and have-nots” kunnen worden. De uit Ethiopië afkomstige WHO-directeur zei dat de komst van nieuwe covid-19-varianten, zoals de nieuwe stammen die werden aangetroffen in Brazilië en Zuid-Afrika, een eerlijke uitrol van vaccinatieprogramma’s des te belangrijker maken.

“Er zullen genoeg vaccins zijn voor iedereen,” zei hij tijdens de virtuele vergadering vanuit het WHO-hoofdkantoor in Genève in Zwitserland. Landen moeten echter samenwerken en prioriteit geven aan mensen die het meest risico lopen, zei hij. Het is “niet goed dat jongere, gezondere volwassenen in rijke landen eerder gevaccineerd worden dan oudere mensen en gezondheidswerkers in armere landen.”

Meer winst voor farmaceuten

Een woordvoerder van de vaccinalliantie Gavi zegt dat de COVAX-faciliteit “op schema” ligt met het veiligstellen van 2 miljard doses vaccins in 2021. “Hoewel het grootste deel van deze vaccins geleverd zal worden in de tweede helft van het jaar, gaan we ervan uit dat we elk deelnemend land kunnen voorzien van de eerste tranche – genoeg om ongeveer 3 procent van de bevolking in te enten – in de eerste helft van 2021.”

“Dit proces kan al beginnen in februari, afhankelijk van het moment waarop instanties vaccins goedkeuren en de vraag of gezondheidssystemen en nationale regelgeving er klaar voor zijn in de betreffende landen.”

Tedros bekritiseerde echter de rijke landen en farmaceutische bedrijven omdat ze bilaterale afspraken maken en COVAX, dat een eerlijke verdeling van vaccins moet regelen, passeren. Vorig jaar werden er 44 van dergelijke deals getekend, en dit jaar al minstens 12. De meeste fabrikanten werken toe naar snelle goedkeuring in rijke landen, waar ze het meest winst kunnen maken, in plaats van de benodigde data voor goedkeuring aan de WHO te verstrekken, zei Tedros.

“Dit kan COVAX-leveringen vertragen en precies de situatie creëren die COVAX had moeten voorkomen, met hamstergedrag, een chaotische markt, een ongecoördineerd antwoord en verdergaande sociale en economische ontwrichting.”

Verkeerde insteek

Sinds 1 januari overlijden er wereldwijd gemiddeld 12.500 mensen per dag aan covid-19 en worden er 682.000 nieuwe besmettingen geregistreerd, blijkt uit een rapport dat dinsdag is gepubliceerd door het Independent Panel for Pandemic Preparedness and Response. De auteurs van dat rapport maken zich “ernstig zorgen” over het stijgende aantal besmettingen en doden en het vooruitzicht van een ongelijke uitrol van vaccins wereldwijd.

Medevoorzitter Ellen Johnson Sirleaf, de voormalige president van Liberia, zei dat het panel de wetenschappers dankbaar is voor de ontwikkeling van een vaccin in recordtijd. “We betreuren het echter dat bij de uitrol van vaccins rijke landen worden bevoordeeld.”

“In een wereld waarin rijke landen universele dekking bereiken, terwijl arme landen naar verwachting in de nabije toekomst slechts 20 procent moeten accepteren, is een verkeerde insteek. Zowel als het gaat om rechtvaardigheid, als om pandemiebeheersing. Deze fout moet worden rechtgezet.” 

Verenigde Arabische Emiraten

Volgens ourworldindata.org, een initiatief van de Universiteit van Oxford en partnerorganisaties die data verzamelen over de pandemie, is de vaccinatiegraad momenteel het hoogst in de Verenigde Arabische Emiraten met 1,16 doses per 100 inwoners. Daarna volgen Israël (1,11 doses), Bahrein (0,42) en het Verenigd Koninkrijk (0,39) en de VS (0,24). Brazilië dient de minste vaccins toe van alle landen met beschikbare data, 0,01 per 100 inwoners. Over laaginkomenlanden waren geen gegevens beschikbaar.

Jeremy Farrar, directeur van de Britse charity Wellcome, zei dat Tedros de vinger op de zere plek heeft gelegd. Op Twitter waarschuwde hij dat zolang de pandemie niet overal gestopt is, er nieuwe varianten kunnen komen waar vaccins niet tegen beschermen.

 

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij IPS-partner SciDev.net

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!