Verplegend personeel, artsen en niet in het minst de zorgkundigen, doen elke dag het bijna onmogelijke, omdat zij nu eenmaal niet anders kunnen, omdat een roeping in tijden van crisis niet zwijgt na de shift. Voor de dagelijkse cijfers, zeg nu zelf, hebben we al wat meer immuniteit opgebouwd. Aan de mondmaskers in het straatbeeld zijn we inmiddels gewend en we krijgen al wat minder schaamrood op de wangen als de coronamopjes onze WhatsApp-groep vullen. 

We weten het nu wel: er zijn problemen met de Chinese mondmaskers, we moeten ons op een winkelkarafstand van mekaar in de supermarkt bewegen, we moeten onze verantwoordelijkheid nemen ten aanzien van onze kinderen en hen als volleerde leerkrachten ad interim bij de les houden, zodat ons kind toch tenminste geen leerachterstand oploopt of een nota in de virtuele schoolagenda blijk geeft van het niet halen van de deadline! Wij nemen de burgerzin ernstig of wat had je gedacht? We blijven in ons kot, en we menen het! 

En vanuit ons kot doen we meer, we dromen weg bij het zien van dolfijnen in de Venetiaanse kanalen, we snuiven lucht die al in jaren zo zuiver niet meer is geweest, we bewegen er op los, de spierpijn ten spijt. Onze tuinen staan in bloei onder de heerlijke lentezon, het gazon is gemillimeterd, de zolder is opgeruimd. En er rest ons nog tijd voor solidariteit, voor initiatieven waarbij we onze naasten helpen. Het zijn mooie initiatieven die bol staan van kleine en grote menselijkheid, van warmhartige bedoelingen, de verplichte afstand doet opnieuw verbinding ontstaan in onze buurt en in de wijk.   

Het besmettingsgevaar is reëel, laat ons wel wezen, maar dat betekent niet dat we er niet voor mekaar kunnen zijn. Binnen de coronamaatregelen, worden de ouderen beschouwd als de kwetsbare en te beschermen groep. Er wordt ons aangeraden onze oude ouders in het woonzorgcentrum of thuis niet te bezoeken en om generaties niet te mengen met elkaar. De ouderen mogen het woonzorgcentrum niet verlaten en er wordt gezocht naar alternatieven, op een creatieve manier proberen we toch contact te houden met hen. Ouderen leren Skypen, WhatsAppen, Facetimen en Zoomen, de kanalen zijn legio. We sturen kaartjes en brieven en kinderen maken krijttekeningen op de oprit van het woonzorgcentrum. Ook met betrekking tot onze ouderen, nemen we de burgerzin ernstig! We laten ze in hun kot! En we menen het! 

Maar er is een probleem in de woonzorgcentra. Ondanks alle voorzorgsmaatregelen, is ook daar de infectie binnen geslopen. Zorgkundigen zitten met de handen in het haar. Ze beschikken niet over het nodige beschermingsmateriaal en ze zijn niet opgeleid om deze zeer ernstig zieke mensen te verzorgen. Er heerst grote onduidelijkheid over het aantal besmettingen, er is een tekort aan verpleegkundigen en artsen, aan expertise die in de ziekenhuizen wel aanwezig is. 

De overheid onderkent het probleem én ze geeft een antwoord. Ze bezorgt a.s.a.p. de nodige (al dan niet veilige) mondmaskers en coronatests, maar we moeten geduld hebben, er is een probleem op wereldschaal. Verpleegkundigen kunnen niet uit de ziekenhuizen weggehaald worden, die zijn daar echt nodig. We hebben de boel onder controle, er zijn nog bedden genoeg op intensieve zorgen. We kunnen de verwachte toestroom aan, als we een deel van de bevolking blijven ‘verzorgen’ op hun vertrouwde plek. 

De woonzorgcentra doen wat ze kunnen, het hardwerkende personeel en de directies proberen wel hun verantwoordelijkheid op te nemen. Ze roeien met de riemen die ze hebben om ervoor te zorgen dat de verzorging door kan gaan. En ze doen zoveel meer, ze zorgen dat er ook warmte heerst, een vaas met bloemen, een extra babbel, een lekkernij …

De gewone burgers gaan niet op bezoek – de bewoners en verzorgenden besmetten zichzelf wel – maar ze  compenseren hun afwezigheid naar lieve lust met contact via moderne (altijd-leuke) media, toch? En gelukkig is het lente! Gelukkig schijnt de zon, die gratuite warmtebol die de natuur (o ja, veel woonzorgcentra liggen in een mooie groene omgeving) een extra glans geeft. 

Maar nu er veel – buiten de dagelijkse statistieken vallende – sterfgevallen zijn, houden sommige woonzorgcentra de zonnewering omlaag om mogelijke ‘pottenkijkers’ buiten te houden. En men laat ook de vrijwilligers – zij die ‘vrij’ zijn van productieve opdracht, ‘willig’ zijn gezelschap te houden, te luisteren naar een verhaal, zij die nabij willen zijn en die zin betekenis willen geven aan de zinloosheid der dagen die in sommige woonzorgcentra hoogtij viert – weten dat ze niet meer ‘nodig’ zijn. Een veiligheidsmaatregel, voor de algemene volksgezondheid. De eenzaamheid is minder schadelijk. 

In de ziekenhuizen overleggen de artsen. Ze zullen moeilijke ethische keuzes moeten maken. Er zal misschien een moment komen waarop ze moeten beslissen voor wie een bepaald bed in het ziekenhuis of op intensieve zorgen ‘het meest geschikt’ is, aan wie het het best besteed is. De generatie aan wie wij ons mooie leven te danken hebben, komt daar niet voor in aanmerking. Zij worden niet meer naar het ziekenhuis gebracht als hun levenseinde (toch al) in zicht is. Hun productiviteit is (toch al) op. Zij hébben al voor onze maatschappij gedaan wat ze moesten doen, zij hébben al op de barricades gestaan en er voor gezorgd dat er een goede gezondheidszorg en sociale rechten zijn. En onze dankbaarheid hiervoor is groot. En daardoor hebben we alleen ‘het beste met hen voor’ en we doen ze alle recht aan door hun te laten leven én sterven op een plek waar zich ‘t(e)huis’ voelen, omringd door hun – inmiddels wegens ‘ziekte’ door interimarissen vervangen – gekende verzorgenden.  

Een wrang gevoel geeft dit alles, een gevoel dat er (minstens) iets niet klopt. De realiteit is dat de oudere generatie, de groep mensen die ‘beschermd moet worden’ in veel woonzorgcentra een grote kans loopt besmet te worden, want ouderen met corona zijn meestal niet geïdentificeerd. Er is onvoldoende beschermingsmateriaal en door tijdsdruk kan dit niet naar behoren gebruikt worden. Het ‘recht in hun vertrouwde omgeving te mogen sterven’ loopt uit op een ‘sterven in eenzaamheid’. 

Als we de slotsom over de generaties heen maken, komen we in het negatieve uit. De ‘investeringen’ die worden gedaan inzake bescherming van de bevolking zijn niet in evenwicht, onrechtvaardig en zelfs beschamend. Als antwoord op het menselijke ‘appèl’ van de ouderenzorg beperken we ons tot excuses van materiële, financiële of politieke aard.

Laat ons als burgers de overheid het mandaat geven werkelijk ook voor de fysieke en psychische gezondheid van deze mensen te zorgen. We moeten kiezen om een rechtvaardig antwoord te geven en ervoor zorgen dat ook in de coronacrisis élk leven van belang is. Het is een keuze die we als samenleving kunnen en moeten maken, de keuze voor een eerlijke zorg, gefundeerd in een rechtvaardig en verantwoord beleid van de overheid.  

 Omdat het nu nog mogelijk is, ook door een veiligheidsbril heen een warm en intens oogcontact te maken. 

Omdat het nu nog mogelijk is, door handschoenen heen, menselijke warmte en nabijheid te voelen.  

Omdat hoe de samenleving omgaat met haar ouderen, alles zegt over haar beschaving.  

Omdat we nu beslissen in welke samenleving we na corona ontwaken. 

Omdat …. we de oudere generatie, onze voedingsbodem, niét aan deze crisis mogen opofferen! 

Hang bij de witte vlag, die uiting geeft aan erkenning van de zorgverstrekkers deze affiche die de hoop op een humaner beleid inzake ouderenzorg in de woonzorgcentra uitdrukt. 

Geef de overheid het signaal dat je kot een plek is, waar men vindt dat ook deze inspanningen broodnodig zijn! 

Spreek met ons mee! Hoop met ons mee!