“Dat wij, Duitsers, Russen en Polen elkaar hier als vrienden kunnen begroeten en toelachen, dat is ons grootste geluk”, zo zei een Poolse kolonel-veteraan. Op het feest waren alle speeches, brochures, mededelingen in het Duits, Russisch en Pools. Een hartverwarmend gebeuren.
“De 67ste verjaardag van de bevrijding is meteen de 70ste verjaardag van het begin van de slag om Stalingrad (17 juni 1942 tot 2 februari 1943)”, zo staat in de drietalige brochure te lezen. “Samen met de slag om Kurker zijn ze de keerpunten in de bevrijding van het nazisme. Dank gaat naar de 180.000 Poolse soldaten die in het 1ste en 2de leger aan de zijde van Sovjet-soldaten vochten, de Oder en Neise overstaken en ondanks grote verliezen meevochten voor de bevrijding van Berlijn”.
Dat wordt gevierd. Na 67 jaar is de strijd om de vrede evenwel nog altijd een opgave. Wij heffen dan ook het glas voor een beter en mooier leven zonder neonazisme, racisme, antisemitisme, gelijke rechten voor iedereen en natuurlijk ook voor de vrede, de vriendschap en de liefde, zo willen de organisatoren.
Het feest is een jaarlijkse organisatie van de Basisorganisation (BO) 8.Mai der Berliner Vereinigung der Verfolgten des Naziregismes – Bund der Antifaschistinnen und Antifaschisten (VVN-BdA), Autonome Antifa Berlin (A2B), Antifaschistische Initiatieve Moabit (AIM) en Antifaschistische Bündnis Süd-Ost (ABSO).
Berlijn levend en wel, de Duitse bevolking, voortrekkers in de blijvende herinnering aan wat zij de wereld aangedaan hebben, en in het herstel en perspectief op een betere wereld.
In het fotoverslag schetsen we de sfeer van deze evenementen, eerst op 8 mei aan het gedenkteken De Moeder, in het Treptowpark en dan het feest op 9 mei in de Rosengarten.
In de video’s krijg je de voorstelling van de 10 Poolse veteranen, enkele liederen op de herdenking aan het gedenkteken De Moeder op 8 mei en op het feest in de Rosengarten op 9 mei.
Voor het eerst was een officiële vertegenwoordiger van de Russische ambassade en van de Wit-Russische ambassade aanwezig. Ieder hield een sterke toespraak. Zo herinnerde de Wit-Russische vertegenwoordiger aan het feit dat in Wit-Rusland 1 op de 4 inwoners in de Tweede Wereldoorlog werd gedood. Hij sprak ook lovende woorden omdat ook de slachtoffers van de kampen werden herdacht.
De Russische vertegenwoordiger herinnerde aan de 27 miljoen doden in de Sovjet-Unie onder wie 18 miljoen burgerslachtoffers. Hij wees er ook op om de strijd voor de vrede en tegen de oorlog in de huidige samenleving ten volle ter harte te blijven nemen.
Op 8 mei ‘s avonds is er ook altijd een viering van de bevrijding in het Huis van de Democratie, dat na de hereniging van Duitsland in 1990 is opgezet, gericht op vrede, verzoening, democratie. De 8 mei-viering is de voortzetting van een DDR-traditie om mensen op 8 mei voor een feestje en informatie samen te brengen.
Op datzelfde ogenblik vond ook een tentoonstelling plaats van jongeren uit een Berlijnse klas die de gevolgen van de deportatie en moord op vele verzetslui en Joden beschrijft vanuit het oogpunt van de kinderen.
Ook was er een (verrassende) affiche met aankondiging van een congres Marx-is-muss (www.marxismuss.de – ontstaan bij de geboorte van Die Linke om de discussie over ‘marxisme’ warm te houden) van 7 tot 10 juni in Berlijn met een 25-tal lezingen. Onder anderen Oscar Lafontaine (Die Linke) en Jean-Luc Mélenchon (Front de Gauche), maar ook Syriza (Griekenland) staat op het programma.
De voorstelling van de 10 Poolse veteranen op de viering in de Rosengarten die elk met naam, functie en verdienste werden vernoemd (zie videoverslag) was aandoenlijk en werd ten zeerste gewaardeerd. Het is een stap in de uitbouw van deze herdenkingsplechtgheid die jaar na jaar aan betekenis, slagkracht en inhoud wint.
Wie meer wil weten over de Poolse bijdrage aan de bevrijding, ook in Nederland of België, en herdenkingsbijeenkomsten wil organiseren, kan zich richten naar Kamil (kamil@peaceresearch.com).
Een hoogtepunt was zeker ook het optreden van een Poolse Jiddische en Romagroep waarbij het Jiddische lied Hava Naguila (zie video), dat evolueert van weemoed naar feestelijkheid, velen op de dansvloer bracht. Een symbolisch geladen en aansprekelijk moment in het Duitsland en Berlijn van nu.
Jan Hertogen
