Music for Life komt eraan. Je hebt misschien al gebrainstormd over mogelijke acties of je bent er al stevig ingevlogen. Tijd om eens stil te staan waarom we juist geld inzamelen en wat diarree ermee te maken heeft.
Ik nodig Shaban uit voor een gesprek. Hij werkt als programma verantwoordelijke voor het Oegandese Rode Kruis. Hij is verantwoordelijk voor ‘disaster risk reduction’ of het vermijden van rampen zoals diarree. Hier gaan we:

Dag Shaban. Waarom is diarree een uitdaging voor je land, Oeganda?
Shaban: Oeganda staat nog steeds voor de uitdaging om voor iedereen toegang tot zuiver en voldoende water te creëren. Voor 35% van de Oegandezen of 1,2 miljoen mensen is dit nog geen realiteit. Bovendien is het bestaan en gebruik van toiletten nog niet overal ingeburgerd. Een dik miljoen mensen doet zijn behoefte hier dag in dag uit in de openlucht. Beide factoren, in combinatie met beperkte educatie over diarreepreventie, maakt dat de bevolking een hoog risico loopt op diarree.

Bovendien woont de meerderheid van de bevolking op het platteland en een groot deel verblijft wel in de stad, maar onder armoedige omstandigheden (in een soort krottenwijken) met geen toegang tot faciliteiten zoals stromend water of toiletten. Daar bovenop komt nog dat de bevolking gedurende de laatste 10 jaar sterk gestegen is [tot 34 miljoen] en het zijn vooral jonge kinderen tussen 6 en 23 maanden die het kwetsbaarste zijn.

In 2004 werd er geschat dat er in Oeganda wekelijks 440 kinderen sterven door diarree (water and sanitation sector performance report).

Dat zijn behoorlijk grote uitdagingen. Wat is het antwoord van het Oegandese Rode Kruis hierop?
We promoten sinds jaren toegang tot veilig drinkwater. Hier zit een technisch/materieel aspect aan door het boren van waterputten en het beschermen van bronnen en een educatief aspect door het opleidingen van de bevolking inzake veilig water en waterbeheer. Om dit soort programma s duurzaam te maken leiden we voor elk waterpunt een ‘watercomité’ op. Dit zijn mensen uit de gemeenschap die ervoor moeten zorgen dat het materiaal onderhouden blijft en dat de gemeenschap het juiste gedrag stelt.

We zetten ook activiteiten op om hygiëne en toiletgebruik te verbeteren door het bouwen van toiletten, het geven van training over persoonlijke hygiëne, het maken van modelhuizen, opleidingen in scholen, het trainen van gemeenschapsgroepen die zelf risicoanalyse op hun dorp uitvoeren en daarmee aan de slag gaan…

Hoe reageren de dorpelingen op jullie komst? Stoot je op weerstand of uitdagingen?
We worden eigenlijk altijd welkom geheten. Dit is niet zozeer omdat het kwetsbare dorpen zijn, maar omdat de cultuur in Oeganda erg gericht is op gastvrijheid en samenwerking. Ze appreciëren het dat zij degenen zijn die plannen en de activiteiten uitvoeren. Dit gevoel van eigenaarschap is cruciaal in de duurzaamheid van wat we doen.

Dé grote uitdaging is het verschil tussen de noden en de beschikbare middelen. We kunnen nooit een groot gebied helpen. De uitdagingen van sommige gemeenschappen zijn zo groot en verscheiden en niet alle noden vallen binnen het mandaat van het Rode Kruis.

Sommige gemeenschappen zien het Rode kruis louter als een noodhulporganisatie waardoor er de verkeerde verwachtingen rijzen. Dit laatste obstakel kunnen we meestal snel de wereld uithelpen wanneer men onze benadering begrijpt: Community Managed Disaster Risk Reduction.

Heb je een boodschap voor de mensen in België die op dit moment hun hoofd breken over goede manieren om geld in te zamelen om de diarree uitdaging aan te gaan?
Ten eerste zou ik een ‘rode dank je wel’ willen sturen aan alle Belgen voor hun inzet en engagement. Sluit je ogen voor een minuut en denk aan het feit dat jouw inspanning een leven red duizend kilometer verder. Is dat niet wonderbaarlijk? Je bent een held.

Ten tweede, deze bedenking: geld is cruciaal om preventieve programma’s tegen diarree op te zetten, maar het ontwerpen van en het suggereren van nieuwe simpele benaderingen die de traditionele kennis versterken, is ook een meerwaarde voor de meest kwetsbaren in Oeganda.

Bedankt voor dit gesprek Shaban! Het zet ons beslist aan het denken…

An Vanderheyden is sinds mei 2011 afgevaardigde van Rode Kruis-Vlaanderen in Oeganda. Ze volgt er, samen met het Oegandese Rode Kruis, programma’s op rond eerste hulp en weeskinderen (Music For Life).