Genocidale intentie van Israël is op basis van de definitie van het genocideverdrag moeilijk te bewijzen. Maar er zijn voorbeelden van de toepassing van een meer informele definitie. Het Hof zal moeten ingrijpen, op zeer korte termijn. Hoe het ook zij, het oordeel van de geschiedenis zal vernietigend zijn.

Op 29 december vorig jaar legde ex-apartheid¹ Zuid-Afrika een klacht neer tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag. Het land beschuldigt Israël ervan het Genocideverdrag van de Verenigde Naties te hebben overtreden. Beide partijen hebben in 1948 dat verdrag ondertekend. Israël kan zich dus niet onttrekken aan een zaak voor het ICJ. Een uitspraak van het Hof is bindend², definitief, niet vatbaar voor hoger beroep, maar niet afdwingbaar³. Bovendien kan het ICJ bij hoogdringendheid – waarvan in casu sprake – voorlopige maatregelen opleggen. Zuid-Afrika vraagt zo’n interventie. Het Hof kan Israël dus gebieden de oorlog te staken⁴, om vervolgens ten gronde, op basis van het aangeleverde bewijsmateriaal, te oordelen of Israël al of niet het Genocideverdrag heeft geschonden.

Diplomatieke stappen

Drie maanden teisterde Israël de 2,3 miljoen Palestijnen in Gaza met nietsontziende bombardementen, en drie maanden keek het Westen weg. De EU veroordeelde de aanval van Hamas van 7 oktober, projecteerde de Israëlische vlag op Berlaymont⁵, en verklaarde dat Israël het recht heeft zich te verdedigen⁶. Commissievoorzitter Von der Leyen legde een solidariteitsbezoek aan Israël af, maar sprak zich niet uit over het lot van de Palestijnen. De Spaanse premier Sánchez en zijn Belgische collega De Croo deden dat wel. Bij de Rafah-grensovergang verklaarden de regeringsleiders dat de burgerdoden moesten stoppen en de vernietiging van Gaza onaanvaardbaar was. Maar tot diplomatieke stappen kwam het niet. Het omgekeerde gebeurde: Israël bestrafte Spanje door zijn ambassadeur terug te roepen.

Een beschuldiging van genocide afdoen als bloedsmaad is in essentie de zoveelste, op de draad versleten, valse beschuldiging van antisemitisme, die de strijd tegen écht antisemitisme uitholt.

Israël bestempelde de klacht wegens genocide als ongefundeerd en betichtte Zuid-Afrika samen te werken met een terreurgroep die oproept tot de vernietiging van Israël. Maar het sprak ook over blood libel, bloedsmaad, een begrip dat verwijst naar de manier waarop middeleeuwse Europeanen joden er valselijk van beschuldigden christenen te vermoorden om hun bloed. Dat was zowel misplaatst als contraproductief. Een beschuldiging van genocide afdoen als bloedsmaad is in essentie de zoveelste, tot op de draad versleten, valse beschuldiging van antisemitisme, die de strijd tegen écht antisemitisme uitholt. Zo’n reactie zagen we ook tijdens de spoedzitting van de Veiligheidsraad op 30 oktober, toen de Israëlische delegatie met het opspelden van de davidster de aanval van Hamas associeerde met de Holocaust.

Verantwoording

De publieke omroep VRT liet KU Leuven-professor internationaal recht Jan Wouters aan het woord. Zuid-Afrika moet aantonen dat Israël de intentie heeft een rassengroep te vernietigen. Dat is zeer moeilijk. Wouters was ‘niet verbaasd’ dat een land naar het ICJ trekt. Maar diens collega Alfred de Zayas wijst erop dat partijen bij het Genocideverdrag verplicht zijn om ervoor te zorgen dat het verdrag wordt gehandhaafd. De slachting moet stoppen. Betrokkenen, medeplichtigen en oorlogsprofiteurs moeten verantwoording afleggen. Zuid-Afrika heeft gelijk om de case aanhangig te maken. Dit is een beslissend moment voor het ICJ. Het zal moeten vaststellen dat Israël het verdrag heeft geschonden, zo niet zal het alle autoriteit en geloofwaardigheid verliezen, aldus De Zayas.

Dit is een beslissend moment voor het ICJ. Het zal moeten vaststellen dat Israël het verdrag heeft geschonden, zo niet zal het alle autoriteit en geloofwaardigheid verliezen.

Maar ook andere experts zeggen dat genocidale intentie op basis van de genocidedefinitie van het Verdrag niet gemakkelijk te bewijzen is. Alexander Hinton, UNESCO-voorzitter voor genocidepreventie aan de Rutgers University in New Jersey, wijst echter op een meer informele definitie van genocide die zich richt op het idee van “grootschalige vernietiging en daden gepleegd tegen een bevolking.” De Holocaust is daar misschien het beste voorbeeld van, hoewel genocide, gebaseerd op deze bredere definitie, sindsdien ook heeft plaatsgevonden in Rwanda en Guatemala. Verwijzend naar “expliciete, duidelijke en directe intentieverklaringen” van Israëlische leiders is voor Raz Segal, programmadirecteur genocidestudies aan de Amerikaanse Stockton University, Gaza een ‘schoolvoorbeeld van genocide’.

Onmiskenbaar

Heeft professor Wouters gelijk? Is intentie écht zo lastig te bewijzen? Niet alleen een topjurist als Alfred de Zayas, maar ook internationaal recht-expert Francis Boyle, gelooft dat Zuid-Afrika een bevel tegen Israël zal winnen. Boyle heeft als mensenrechtenadvocaat twee maal eerder een voorlopige voorziening gewonnen bij het Internationaal Gerechtshof in een zaak rond het Genocideverdrag. Het lijkt erop dat professor Wouters te pessimistisch is, en onze publieke omroep de ernst van de zaak bagatelliseert. De VRT citeert Hannah Arendt Instituut-directeur Christophe Busch immers verkeerd: die zei ‘enkele maanden geleden’ niet dat de term genocide ‘niet op zijn plaats’ was, maar ‘voorlopig nog niet aan de orde’. Intussen kennen we de niets aan de verbeelding overlatende uitspraken van Israëlische functionarissen.

Het lijkt erop dat professor Wouters te pessimistisch is, en onze publieke omroep de ernst van de zaak bagatelliseert.

Voormalig VS-ambassadeur in Saoedi Arabië Chas Freeman neemt daarover geen blad voor de mond. De Israëlische Knesset is het meest “vastberaden genocidale kabinet” dat de wereld ooit heeft gezien, aldus Freeman. In zijn visie zijn de publieke verklaringen van verschillende Knessetleden van genocidale bedoelingen onmiskenbaar. Een genocide, in real time voor iedereen te volgen. Genadeloos en koelbloedig. De Zuid-Afrikaanse dagvaarding draagt een groot aantal huiveringwekkende ‘[u]itingen aan⁷ van genocide-intenties [‘dolus specialis’] tegen het Palestijnse volk door Israëlische staatsfunctionarissen en anderen’. Mondoweiss, een gezaghebbend online nieuws- en opiniemagazine over Palestina, Israël en de VS, publiceerde enkele van de meest walgelijke stukjes:

*****

Premier Netanyahu: beroept zich op het Bijbelse verhaal van de totale vernietiging van de Amalek door de Israëlieten. De bijbelpassage in kwestie luidt¹: “Spaar niemand, maar dood zowel mannen als vrouwen, zuigelingen en zuigelingen, ossen en schapen, kamelen en ezels.”

President Herzog: ‘Het is een hele natie ginder die verantwoordelijk is. De retoriek over niet bewuste, niet betrokken burgers, is vals. Het is absoluut onjuist. … en we zullen vechten tot we hun ruggengraat breken.’

Minister van Defensie Gallant: Israël “slaat het compleet beleg rond Gaza. Geen elektriciteit, geen voedsel, geen water, geen brandstof. Alles is afgesloten. We vechten tegen menselijke dieren en handelen daarnaar,” en “Gaza zal niet herrijzen. We ruimen alles uit de weg. Als dat niet één dag vergt, vergt het een week. Het mag weken of zelfs maanden vergen, maar we zien niets over het hoofd.”

Minister van Nationale Veiligheid Ben-Gvir: “Voor alle duidelijkheid: als we zeggen dat Hamas vernietigd moet worden, bedoelen we ook degenen die feestvieren, degenen die steunen en degenen die snoep uitdelen. Het zijn allemaal terroristen, en ook zij moeten worden geliquideerd.”

Minister van Energie en Infrastructuur Katz: “De hele burgerbevolking in Gaza krijgt het bevel onmiddellijk te vertrekken. We zullen winnen. Ze zullen geen druppel water of geen enkele batterij ontvangen totdat ze de wereld verlaten.”

Minister van Financiën Smotrich: “We moeten een slag toebrengen die al 50 jaar niet meer is gezien en Gaza met de grond gelijk maken.”

Minister van Erfgoed Eliyaahu: “Het noorden van de Gazastrook, mooier dan ooit. Alles wordt opgeblazen en afgevlakt, gewoon een genot voor het oog … We moeten het hebben over de dag Knesset erna. Wat mij betreft delen we kavels uit aan al degenen die door de jaren heen voor Gaza hebben gevochten en aan degenen die zijn uitgezet uit Gush Katif” [een voormalige Israëlische nederzetting]. “Er bestaat niet zoiets als niet-betrokken burgers in Gaza.”

Minister van Landbouw Dichter: “We zijn feitelijk bezig de Nakba van Gaza uit te voeren.”

Vicevoorzitter van de Knesset en lid van de commissie Buitenlandse Zaken en Veiligheid, NissimVaturi: “Vandaag hebben we allemaal één gemeenschappelijk doel: de Gazastrook van de aardbodem wegvagen.”

Hoge Israëlische militairen hebben de oproep van hun politieke leiders tot genocide herhaald:

Giora Eilan, reservist-majoor-generaal en adviseur van de minister van Defensie: “Dit is waar Israël mee bezig is: we snijden de toevoer van energie, water en diesel naar de Gazastrook af. Maar dat is niet genoeg. Om de belegering effectief te maken, moeten we voorkomen dat anderen hulp verlenen aan Gaza. De mensen moet verteld worden dat ze twee keuzes hebben: blijven en verhongeren, of vertrekken. Als Egypte en andere landen er de voorkeur aan geven dat deze mensen in Gaza omkomen, dan is dat hun keuze.”

“Als je in oorlog bent met een ander land, voed je ze niet, je voorziet ze niet van elektriciteit, gas, water of wat dan ook. Men kan een land op een veel bredere manier aanvallen om het op de rand van disfunctie te brengen. Dit is het noodzakelijke resultaat van wat er in Gaza gebeurt.” “Israël heeft er geen belang bij dat de Gazastrook in ere wordt hersteld. Dat is een belangrijk punt dat duidelijk moet worden gemaakt aan de Amerikanen.” “De staat Israël heeft geen andere keus dan van Gaza een plek te maken waar het tijdelijk of permanent onmogelijk is om te leven.”

“Als wij een militaire actie in het Shifa-ziekenhuis plannen, die denk ik onontkoombaar is, dan hoop ik dat het hoofd van de CIA uitleg krijgt waarom dit nodig is, en waarom de VS uiteindelijk zelfs zo’n operatie moet steunen, zelfs als er vervolgens duizenden lijken van burgers op straat liggen.” “Israël moet een humanitaire crisis in Gaza aanrichten, waardoor tienduizenden of zelfs honderdduizenden gedwongen worden hun toevlucht te zoeken in Egypte of de Golf. Gaza zal een plaats worden waar geen mens kan leven.”

“De ‘zielige’ vrouwen van Gaza zijn moeders, zussen of echtgenotes van Hamas-moordenaars. De internationale gemeenschap waarschuwt voor een humanitaire ramp en voor ernstige epidemieën. Hoe kwalijk ook, dat moeten we niet uit de weg gaan. Ernstige epidemieën in het zuiden van de Gazastrook zullen de overwinning immers dichterbij brengen. Maatschappelijke ontreddering brengt het einde van de oorlog dichterbij. Wanneer hoge Israëlische figuren in de media zeggen: ‘Het is wij of zij’, moeten we ‘zij’ preciseren. ‘Zij’ zijn niet alleen Hamasstrijders met wapens, maar ook alle ‘civiele’ functionarissen, inclusief ziekenhuisbestuurders en schoolbestuurders, en ook de hele Gaza-bevolking die de wreedheden van Hamas op 7 oktober enthousiast steunde en toejuichte.”

*****

Verantwoordelijkheid

“Haatzaaiende uitlatingen zijn een alarmbel: hoe luider ze rinkelen, hoe groter de dreiging van genocide”. Dat zei VN-secretaris-generaal António Guterres op de Internationale Dag van Bezinning over de genocide van 1994 tegen de Tutsi’s in Rwanda. Dertig jaar na dato hebben we blijkbaar niets geleerd. Europa draagt in het lijden van Palestina een bijzondere verantwoordelijkheid. Het heeft toegekeken hoe Israël het verwende kind van de internationale politiek kon worden voor wie andere regels gelden. Het heeft meegewerkt aan de stichting van de staat Israël in Palestina omdat het de joden geen veiligheid kon of wou bieden. Het heeft het probleem in de schoot van de Palestijnen gelegd. Het is vandaag niet eens in staat het initiatief van Zuid-Afrika te steunen.

De Leuvense professor Jan Wouters mag dan zijn twijfels hebben over de haalbaarheid van de case van Zuid-Afrika bij het ICJ, voor experts als Alexander Hinton, Raz Segal, Alfred de Zayas, Francis Boyle en Chas Freeman is er geen twijfel mogelijk. Het Hof zal moeten ingrijpen, op zeer korte termijn. We moeten hopen dat de Palestijn in Gaza het tot dan volhouden.

Toekomstige historici zullen zich over de Israëlische genocide van de Palestijnen niet onbetuigd laten. Het verdict kan enkel vernietigend zijn, niet alleen over de criminele aspecten van het zionistische project Israël, maar ook over de medeplichtigheid van het Westen.

*****

Noten

1 Het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), dat sinds het einde van de apartheid in 1994 onafgebroken aan de macht is, heeft zich ontwikkeld tot een fervent voorstander van Palestijnse zelfbeschikking. Prominente activisten hebben analogieën gemaakt tussen de Zuid-Afrikaanse apartheid en de Israëlische bezetting van Palestijns gebied.

2 Artikel 94 van het Handvest van de Verenigde Naties bepaalt dat “[elk] lid van de Verenigde Naties zich ertoe verbindt de beslissing van [het Hof] na te leven in elke zaak waarbij het partij is”.

3 Het ICJ beschikt niet over middelen om zijn beslissingen af te dwingen. De wereld kijkt aan tegen een crisis in de uitvoerbaarheid van internationale rechterlijke beslissingen. Wetenschappers, juristen en beleidsmakers maken zich bijgevolg steeds meer zorgen over de effectiviteit van het internationale rechtssysteem.

4 Terwijl Zuid-Afrika het ICJ vraagt voorlopige maatregelen op te leggen om een einde te maken aan de genocide, keurt Washington de levering van 155mm hoog-explosieve artilleriemunitie aan Israël goed ter waarde van $147,5 miljoen, om het land te helpen de oorlog voort te zetten.

5 Het Berlaymontgebouw op het Schumanplein in Brussel is het hoofdkwartier van de Europese Commissie.

6 Experts stellen het beroep van Israël op het recht op zelfverdediging in Gaza in vraag omdat Gaza onder Israëlische controle staat. “Het recht op zelfverdediging kan worden ingeroepen wanneer de staat wordt bedreigd door een andere staat, wat niet het geval is”, aldus Francesca Albanese, speciaal VN-rapporteur voor de mensenrechten in de bezette Palestijnse gebieden.

7 APPLICATION INSTITUTING PROCEEDINGS, D. Expressions of Genocidal Intent against the Palestinian People by Israeli State Officials and Others, p. 59-69.

8 De passage in de context van 1 Samuël 15, verzen 1-7 (in de vertaling van de Basisbijbel): 1. Samuel zei tegen Saul: “De Heer heeft u uitgekozen als koning van zijn volk Israël. Hij heeft mij gezegd dat ik u tot koning moest zalven. Luister nu naar wat de Heer zegt. 2. Dit zegt de Heer van de hemelse legers: Ik ga de Amalekieten straffen voor wat ze Israël hebben aangedaan. Want Amalek heeft Israël aangevallen toen het volk uit Egypte kwam. 3. Ga nu en vernietig Amalek. Dood alles en iedereen: mannen en vrouwen, kinderen en baby’s, koeien en schapen, kamelen en ezels. 4. Saul riep het volk bij elkaar en verzamelde een leger bij Telaïm: 200.000 mannen te voet. Bovendien nog 10.000 mannen uit Juda. 5. Toen Saul de hoofdstad van Amalek bereikt had, legde hij in het dal een hinderlaag. Saul waarschuwde de Kenieten die in Amalek woonden: “Vertrek uit Amalek, zodat jullie niet samen met hen worden gedood. Want jullie zijn goed geweest voor de Israëlieten toen zij uit Egypte kwamen.” Toen vertrokken de Kenieten uit Amalek. 7. En Saul versloeg Amalek vanaf Havila tot in de buurt van Sur, dat ten oosten van Egypte ligt.

*****

Dit artikel verscheen eerder op Geopolitiek in context, waar men ook een reactie kan achterlaten.

Steun voor een nieuwe website

We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.

Steun hier