De herfst komt eraan, de pompoenen zijn rijp. De mens leeft echter niet van brood, worst, appelen en pompoenen alleen. Verhalen heb je nodig om de geest, ‘het hart’ goed te laten werken. Eeuwenlang ging dat om gesprekken en de woorden van getalenteerde vertellers bij het haardvuur of de kaarsen. Boek en film en recent ook sociale media met hun plethora aan berichten, en interactieve verhalen als games, zijn momenteel een stimulans voor het goede leven, in de uurtjes nadat we aan dagelijkse verplichtingen hebben voldaan.
Een mooie film (2008) over het Verzet, en over hoe jongeren de oorlog ervaren hebben is Oorlogswinter. Hij gaat ook over hoe mensen leefden in de Lage Landen in de jaren veertig : vervoer te paard en met de karos, geen televisie, ijslaagje op de vensters in de winter, mannen-des-huizes die zelf een konijn villen en afstropen voor de keuken en dit de zoon aanleren, het gebruik van het grote, eeuwigdurende scheermes, lectuur van de Bijbel…
Spannend is de film met af en toe de hardheid en het geweld dat bij een oorlog hoort, en een toets verrassende erotiek in antwoord op de levensgevaarlijke oorlogssituaties, zoals dat wel vaker gaat met de mens. Er is een wisselstroom tussen eros en thanatos. Het scenario is geschreven op basis van het boek van de gelauwerde schrijver, natuurkenner en befaamde politicus Jan Terlouw [het overlijdensbericht zal ons bereiken op 16 mei 2025]. Kortom, een aanrader vanaf de leeftijd van twaalf jaar.
Mensen die de Bijbel op tekstuele manier kennen, kennen de passage, waar een profeet stelt: “De mens leeft niet van brood alleen, maar ook van elk woord dat van God komt”. Het christelijke verhaal is dringend aan updates toe. Tijdens onze studies geschiedenis bracht Michel Cloet, de professor Nieuwe Tijd het geciteerde Bijbelwoord dichter bij ons door de vertaling “Je leeft nirt van brood alleen, de mens leeft ook van elk woord van wijsheid, elk woord dat de geest voedt”. Het lijkt verantwoord toe te voegen: de mens leeft van verhalen. ‘Oorlogswinter’ is zo een prachtig en voedzaam verhaal, in boekvorm en als film. Het leven gaat voor velen wat stroevee, wanneer je een maand geen roman heb gelezen. Of in ons geval geen graphic novel. Met films gaat het ons op dezelfde manier sinds een paar jaar.
De film en het boek van Jan Terlouw worden breed gewaardeerd. In groepen op sociale media kreeg dit stukje inleiding al snel meer dan honderd likes. Veel lezers zijn vol lof over dit geslaagde Verhaal. Wat spreekt aan? Ik weet het niet. De esthetiek? De weergave van een avontuurlijk leven met veel gevaar op eigen bodem? Het beeld van een eenvoudiger leven uit de tijd voor tekevisie en computer? Terlouw kon vertellen, dat staat vast. En denken ook, zoals zijn doordachte waarschuwingen over milieuverloedering en natuurbehoud illustreren.
_________________^__________________
Ter info een stukje uit het rouwbericht van VRTnws van 16 mei 2025:
“Jan Terlouw (93) is overleden, dat meldt zijn familie aan de NOS. Hij schreef klassiekers uit de jeugdliteratuur zoals ‘Koning van Katoren’ en ‘Oorlogswinter’, maar ook detectiveverhalen met zijn dochter. Jan Terlouw was eerst kernfysicus en daarna politicus voor de linksliberale partij D66; in de jaren 80 was hij vicepremier in twee kabinetten. Tot op hoge leeftijd brak Jan Terlouw een lans voor meer zorg voor het klimaat én voor elkaar. Mensen moeten elkaar weer vertrouwen, zei Terlouw, zoals vroeger, toen je bij elkaar binnenliep en de deur opende met een “touwtje door de brievenbus”.”
1930ttv16525
