Door middel van een onomkeerbaar proces kunnen we enkele sterke conclusies trekken over de politieke situatie in Iran en de perspectieven van incidenten exact een jaar na de vlam van de opstand van september 2022. Voor een korte geschiedenis: in september 2022, na de triestige dood van Mahsa Amini in Iran, ontstonden er in alle provincies van Iran veelverbreide protesten. Deze protesten hebben het Iraanse regime krachtig geschokt tot in zijn wortels, waarvan we vandaag de dag kunnen beweren dat het Iraanse regime vanwege een aantal onomkeerbare processen niet kan terugkeren naar de vorige staat van vlak vóór de opstand.

Waarom kan het regime niet terug naar de situaties van vóór de opstand?

Het religieuze regime heeft zijn heerschappij vanaf het begin niet gebaseerd op de wil van het volk, maar door uitgebreide onderdrukkingen. In dergelijke situaties, telkens wanneer Iraniërs op straat gaan om hun rechten te doen gelden en hun meest fundamentele eisen te uiten, geeft het regime geen andere reactie dan de gewelddadige onderdrukking van de protesten. Tijdens deze wijdverbreide onderdrukking worden demonstranten gedood en duizenden gearresteerd en gevangengezet. Het regime, dat nooit verantwoordelijk is gehouden voor het vermoorden van mensen tijdens de protesten, profiteert toch van internationale juridische immuniteit via verzoeningspolitiek. Door zijn toevlucht te nemen tot gewelddadige onderdrukking wordt het regime bij elke gebeurtenis geconfronteerd met grotere groepen demonstranten. Geconfronteerd met een groot aantal mensen dat hun geliefden verliest tijdens de protesten, kan het regime zich geen enkele vorm van gerechtigheid voorstellen voor de moordenaars van hun kinderen. Als gevolg hiervan wordt het regime geconfronteerd met een dreigend onheil en worstelt het met een stortvloed aan eisen die zijn opgebouwd als gevolg van jarenlange opgekropte woede. De slachtcyclus van dit regime, die begon in de jaren tachtig en uiteindelijk het bloedbad van 1988, bleef in de daaropvolgende decennia voortduren met de generaties Iraanse jongeren na de revolutie. Het regime voerde hetzelfde systeem van bloedbaden en martelingen tegen hen in en tijdens de opstand van november 2019 pleegde het regime in slechts een paar dagen tijd een massamoord van meer dan 1500 mensen op straat, zonder dat ook maar één veiligheidsagent voor deze misdaad gearresteerd werd. Tijdens de opstand van september 2022 werd het regime geconfronteerd met demonstranten die, in tegenstelling tot de protesten van 2019, eisen zochten die veel verder gingen dan economische kwesties. Meer dan 750 martelaren van de opstand van september 2022 streefden revolutionaire idealen na die alleen kunnen worden vervuld door het recht op de nationale soevereiniteit van Iraniërs te erkennen. Daarom wordt het regime nu geconfronteerd met demonstranten die misschien niet getuige zijn geweest van de incidenten van de jaren tachtig, maar wel de grote idealen van de revolutie koesteren. Deze idealen vormen het voortdurende pad van verzet voor de vrijheid van Iraniërs en verenigen generaties van de jaren tachtig tot nu, terwijl het bloed van de slachtoffers van het bloedbad van 1988 door de hedendaagse jeugd stroomt.

Dit is het onomkeerbare punt waarop de vrijheidsstrijders in Iran vanaf de begindagen van de revolutie van 1979 tot op de dag van vandaag met elkaar verbonden zijn en losse ketens verbindt in de strijd voor vrijheid en democratie in Iran.

De mislukking van het Raisi-project moet worden gezien als een mislukking van de integriteit van het regime. In de zomer van 2021 haalde Khamenei uit de stembus Raisi voor een uniform overheidsproject, gericht op het centraliseren van de machtsstructuren in Iran. Om Raisi uit de kast te krijgen, werd Khamenei gedwongen om niet alleen alle zogenaamde reformistische elementen te verwijderen, maar zelfs sleutelfiguren als Ahmadinejad en Larijani. Khamenei was hiertoe verplicht om de voltooiing van zijn project voor machtscentralisatie zonder enige belemmering te verzekeren. Het primaire doel van de aanwezigheid van Raisi aan het hoofd van de regering was het promoten van de verenigde doelstellingen van Khamenei op het internationale, regionale en binnenlandse toneel. Ondanks de volledige steun van Khamenei leed Raisi’s project in alle drie velden op tragische mislukkingen. De regering van Raisi is nog lang niet in staat de herstelling van de JCPOA te realiseren, en hoewel zijn strategie van dwang en gijzeling vooruitgang heeft geboekt ten opzichte van België, Frankrijk en Amerika, twijfelen de westerse regeringen er nog steeds niet aan dat het regime een schurkenstaat is en kan niet normaal worden afgehandeld. Hoewel het regime in de regionale context beweert dat de betrekkingen met Saoedi-Arabië verbeterd zijn, kan het, zolang het quasi-militaire groepen blijft steunen, niet hopen op stabiele regionale betrekkingen. Het belangrijkste aspect is echter dat Raisi er niet in is geslaagd het binnenlandse beleid van Khamenei te bevorderen. Khamenei wilde elke opstand onderdrukken door de aanwezigheid van de beul van 1988 als staatshoofd. Een enorme toename van executies, internetcensuur en ernstige economische crises gericht op de midden- en arme klassen konden de volksdemonstraties voor vrijheid en democratie niet voorkomen. De vlam van de opstand van september 2022 en de ongekende uitbreiding ervan in het hele land gedurende zeven maanden, samen met de uitgebreide internationale steun voor de protesten in Iran, tekenden echter volledig de mislukking van het Raisi-project aan. Dit regime dat de vorming van opstanden niet kon voorkomen, maakt zich nu zorgen over de manier waarop toekomstige opstanden kunnen worden onderdrukt of gecontroleerd in het midden van de woede van het volk.

De aanwezigheid van een georganiseerd verzet in het land is de laatste en niet de minste factor die de terugkeer van het regime naar de staat van vóór de opstand onmogelijk maakt. In 2013 deed de Iraanse Volksmoedjahedien (PMOI/MEK) een oproep om verzetseenheden in Iran te vormen. Tijdens de opstand van november 2019 feliciteerde Massoud Rajavi, het hoofd van de Nationale Raad van Verzet van Iran, in een televisiebericht op Simaye Azadi het Iraanse volk met de oprichting van verzetseenheden en analyseerde hij de betekenis van deze kwestie. Hij verklaarde dat verzetseenheden fungeren als de aanzet voor het aansturen van protesten en de opstand van het volk in de richting van de omverwerping van het regime. Ondanks de brutale slachting tijdens de opstand van november 2019 was het regime niet in staat te reageren of vooruit te lopen op de omverwerpingsstrategie van de democratische oppositie. Als gevolg hiervan blijven verzetseenheden, die als georganiseerde kernen voor de opstand in Iran fungeren, dag na dag uitbreiden, waardoor de Iraanse samenleving elk moment kan worden voorbereid op een massale opstand. Een belangrijk punt om op te merken is dat de Iraanse Volksmoedjahedien, die de vorming van 5000 verzetseenheden in 2022 had aangekondigd, nu melding heeft gemaakt van de organisatie van 10.000 verzetseenheden in heel Iran tot deze zomer.

Gezien de uitgebreide onderdrukking van de protesten in Iran, samen met de arrestatie en verdwijning van meer dan 3600 leden en voorstanders van de Iraanse Volksmoedjahedien, wijst de getuige van een verdubbeling van het aantal verzetseenheden in het afgelopen jaar op een sterker verlangen onder de Iraanse jongeren om protesten te organiseren en rechtstreeks de confrontatie aan te gaan met de Revolutionaire Garde en de huidige regering.

Kortom, de opstand van september 2022 in Iran markeerde een keerpunt in het politieke perspectief van Iran. Vandaag is het duidelijk geworden dat het Iraanse regime niet kan terugkeren naar de situaties van vóór de opstand. De onomkeerbare processen die door de opstand van september 2022 in gang zijn gezet, hebben een onomkeerbaar traject voor verandering in Iran gecreëerd. De opgebouwde grieven, het falen van de Raisi-regering en de aanwezigheid van georganiseerde oppositiekrachten in het land die verzetseenheden worden genoemd, hebben samen een sterke kracht gecreëerd dat het voor regime onmogelijk is voor onbepaalde tijd te negeren of te onderdrukken. De toekomst van Iran ligt in de handen van het Iraanse volk, dat vrijheid, democratie en gerechtigheid blijft nastreven en generaties lang verenigd is door het gemeenschappelijke doel van een betere toekomst.