“Money always wins.” Met die woorden reageert Acid op zijn veroordeling voor elektronische belaging.
De straf die hij krijgt – 3 maanden voorwaardelijk, een boete van 800 euro en een schadevergoeding van 20.000 euro – is groter dan die van de Reuzegommers die een verantwoordelijkheid hebben in de dood van Sanda Dia en wiens namen hij heeft publiek gemaakt.
Dat de straf die Acid krijgt groter is dan die van de Reuzegommers heeft ook te maken met het feit dat hij een werkstraf, zoals de Reuzegommers die kregen, geweigerd heeft. Toch blijft er bij velen het gevoel hangen dat hier een vorm van klassenjustitie aan het werk is. Dat de geprivilegieerde Reuzegommers door een beroep te doen op de juiste connecties en de beste advocaten er beter vanaf komen dan wie het tegen hen opneemt.
Klassenjustitie
Wat belangrijk is om te begrijpen is dat klassenjustitie niet betekent dat rijke mensen rechters omkopen om hun straf te ontwijken of andere mensen te laten straffen. Waar het wel om gaat is een complex kluwen van factoren. Wie niet de juiste connecties heeft, durft niet zomaar een proces aan te spannen, wie een betere kennis heeft van het rechtssysteem durft dat wel. En ga zo maar verder.
Het resultaat is dat mensen met meer geld, macht en aanzien door de band genomen vaak minder hard gestraft worden dan mensen onderaan de ladder, ook zonder dat daar noodzakelijk nog eens directe vormen van discriminatie bovenop hoeven te komen.
Elektronische belaging
Waar Acid nu voor veroordeeld wordt is elektronische belaging. Doordat hij de namen van een aantal Reuzegommers publiek heeft gemaakt en persoonlijke info over waar ze wonen en het beroep van hun ouders heeft verspreid, is hij mee verantwoordelijk voor de haat die deze mensen over zich heen hebben gekregen.
Zo is de 20.000 euro die hij moet betalen een schadevergoeding voor het verlies dat het restaurant van de ouders van een van de Reuzegommers heeft geleden door de negatieve recensies en valse reserveringen die er kwamen, nadat Acid de naam van hun zoon publiek had gemaakt.
Gelijkberechtiging
Wanneer het gaat over elektronische belaging moet ik meteen denken aan mensen zoals Dalilla Hermans. Ook zij werd overspoeld door haatberichten nadat Bart De Wever (N-VA) haar hard aanviel. Net als Acid heeft De Wever natuurlijk niet expliciet opgeroepen tot haat, maar net als in het geval van Acid is het verband wel duidelijk.
De Wever werd hiervoor echter nooit aangeklaagd, laat staan veroordeeld. Dat de ouders van de Reuzegommers minder drempels ervaren om een proces aan te spannen dan iemand als Dalilla Hermans, dat het makkelijker is om het op te nemen tegen een influencer dan tegen een toppoliticus; dat zijn enkele elementen die een ongelijke uitkomst kunnen verklaren zonder dat er sprake hoeft te zijn van expliciete discriminatie.
Ook gelijkberechtiging kan wanneer mensen ongelijke startposities hebben, tot ongelijke resultaten leiden.
Vrije meningsuiting?
In een debat waarin de messen langs alle kanten geslepen worden, is het belangrijk om even aan te stippen dat verschillende zaken samen waar kunnen zijn. De straf die de Reuzegommers hebben gekregen is, onder meer omdat ze zijn blijven zwijgen en bewijsmateriaal hebben doen verdwijnen, bijzonder licht. Tegelijkertijd lijkt me dit geen reden om het recht in eigen handen te nemen, wraak brengt Sanda Dia niet terug en rijke mensen pesten helpt klassenjustitie de wereld niet uit.
Deontologisch heb ik het publiek maken van de namen van de Reuzegommers reeds vanaf het begin afgekeurd. De vraag is echter of het ook strafbaar hoort te zijn. De rechter heeft blijkbaar geoordeeld dat de vrije meningsuiting in dit geval ondergeschikt is aan het recht op de eerbiediging van het privéleven. In een rechtstaat moet je die uitspraak respecteren, maar dat betekent niet dat je er geen kritiek op kan hebben of het ermee eens moet zijn.
Een ethische kwestie
In de komende dagen zullen er wellicht opinies en analyses van experts verschijnen die uitleggen waarom de uitspraak juridisch-technisch gezien al dan niet correct is. Die stukken hebben zeker een bestaansreden, maar uiteindelijk is het belangrijk om steeds te blijven onthouden dat er een verschil is tussen recht en rechtvaardigheid.
Wat rechtvaardig is, is geen technische maar een ethische vraag. Ze moet niet opgelost worden door experten, maar door maatschappelijk debat. Wil dat debat zich op democratische wijze kunnen ontplooien, dan moet ook wie geen hogere studies in de rechten heeft gedaan er aan kunnen deelnemen.
Maatschappelijk debat
Je kan het draaien en keren zoals je wil, expertise aanleveren, nuances aanbrengen. Als het rechtvaardigheidsgevoel uiteindelijk blijft zeggen dat het oneerlijk is dat Acid harder gestraft wordt dan de Reuzegommers, dan dient zich dit te vertalen in een breder debat over de ongelijkheid in onze samenleving.
Dat debat kan het best op basis van feiten en met de nodige sereniteit gevoerd worden, maar laten we het vooral niet in de kiem smoren door wie geen specialist is en toch kritiek heeft op de uitkomst van de rechtspraak het recht van spreken te ontnemen.
Steun voor een nieuwe website
We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.
