Vaak heb ik Israël en Palestina rondgereisd als gids voor inleefreizen, als regeringslid om samenwerking tussen België en Palestina midden de jaren 1990 te starten, maar ook als humanitair chirurg zonder grenzen in Gaza tijdens de 60-jarige herdenking in 2008 van de Nakba, deArabisch-Palestijnse exodus van 1948, om de Palestijnse collega’s te assisteren tijdens deze bloedige uren die meer dan 1200 slachtoffers en 82 doden heeft gekost.

Palestijnse vluchtelingen in 1948. Foto: Fred Csasznik/Public Domain

Nu deze oorlog toppen scheert van onmenselijk geweld kan ik niet anders dan reageren, hoe weinig aarde dit ook aan de dijk brengt.

Ik heb mij altijd 2 vragen gesteld waarop geen antwoord kwam van expert historici of politici. Om realpolitieke redenen en schuldgevoel vanuit de genocide tegen de joden en zigeuners tijdens de Tweede Wereldoorlog werd in 1948 de staat Israël officieel uitgeroepen door de pas gestichte VN en vertrokken de Britten, wat uitmondde in een eerste Arabisch-joodse oorlog. Israël won en bezette 80 procent van Palestina.

Waarom ging de stichting van de staat Israël beloofd door de Balfour-verklaring (1917) onder invloed van de verschillende joodse immigratiegolven en opgezweept door het zionisme eind 19de eeuw, gepaard met de uitdrijving van meer dan 700.000 lokale inwoners, Palestijnse moslims en christenen, die er al eeuwen woonden en samenleefden met joden?

Hoe is het in ‘godsnaam’ mogelijk dat geen enkele politieke leider bij de stichting van de VN zo verlicht was om een verdrag te laten tekenen door de nieuwe VN-leden, dat zowel de lokale bevolking, weliswaar een meerderheid Arabieren, als de geïmmigreerde joden op het toenmalige groot Palestina dezelfde rechten en plichten gaf en de verantwoordelijken verplichtte een regime op te zetten dat de verschillende bevolkingsgroepen zou vertegenwoordigen.

Er zou dan nooit een Nakba zijn geweest, en zelfs al zou in het begin de co-existentie niet evident zijn geweest, zou de gemengde samenleving op middellange termijn mede door een graad van welvaart wel in de geesten zijn doorgedrongen.

Kan een zinnig mens mij uitleggen hoe het mogelijk is dat een grote gemeenschap nu al 65 jaar vluchteling kan blijven en permanent hulpafhankelijk van een VN-organisatie, de UNWRA¹ te moeten leven?

Het is niet de eerste maal dat het Israëlisch bezettingsleger VN-installaties vernietigt. Deze hangar met hulpgoederen van het UNRWA werd in 2009 gebombardeerd tijdens een vorige oorlog tegen de bevolking van Gaza. UN Photo

De stichting van de staat Israël heeft deze hulporganisatie in het leven geroepen als dekmantel voor het mank internationaal. Zo’n decennialang statuut van vluchteling is een zeldzame historische absurditeit.

In de 4de eeuw na Christus heeft kerkvader Augustinus een theorie neergepend over de rechtvaardige oorlog. Een van de principes was dat in elk conflict het geweld proportioneel moest zijn.

Ik vind vanuit ervaring als oorlogschirurg dat geen enkele oorlog rechtvaardig kan zijn. Zowel de Hamas-aanval op burgers in de joodse nederzettingen als de repressie in Gaza zijn af te keuren. Men slacht zomaar geen burgers af, punt. En antizionisme staat niet gelijk aan antisemitisme.

Maar wat ons geweten revolteert en kwetst is de totaal gedisproportioneerde repressie van de Israëlische bezetter. De wapentechnologie is nu zover gevorderd dat men zeer doelgerichte bombardementen kan uitvoeren met drone-wapens en ander gesofisticeerd moordtuig.

In dezer dagen worden echter massaal op Gaza, minuscuul grondgebied, willekeurig bommen gedropt en wee als men zich toevallig op de verkeerde plaats bevindt. Duizenden doden waaronder een recordaantal kindjes, tienduizenden gekwetsten, levenslang gehandicapten worden zoals slachtvee in het nauw gedreven en uitgemoord.

Reken daar nog bij dat door het gebrek aan water en energie veel onrechtstreekse slachtoffers fysisch en mentaal afzien en langzaam sterven. Dit is geen oorlog meer maar een progressieve genocide of volkerenmoord, vermits alle burgers over éénzelfde kam worden geschoren als de Hamas strijders en aanhangers.

Daarop ent zich nog een etnocide, het decennialang uitroeien van de Palestijnse identiteit. Maar een identiteit wordt een ideaal tegen een bezetter, en dit kun je nooit uitroeien. Persoonlijk voel ik mij als mens en als chirurg in mijn eigen menselijkheid getroffen bij zulke taferelen van ongediscrimineerd geweld.

Meestal respecteren de oorlogvoerende partijen het humanitair oorlogsrecht niet, ik spreek uit ervaring. Maar deze repressie van Israël is niet alleen een verkrachting van het oorlogsrecht maar een misdaad tegen het laatste breintje menselijkheid dat we collectief delen. Of niet meer delen…

Oplossingen uitdokteren in deze situatie is vissen op het droge. Toch staat het historisch vast dat na elke oorlog een wapenstilstand moet komen alsook een informele en geheime dialoog moet gestart worden.

Mits dit gebied een kruispunt is van de 3 monotheïstische wereldgodsdiensten, de EU een lauwe veroordeling hebben geuit, de VS Israël compromisloos blijft steunen, zouden de leiders van deze 3 religies het voortouw moeten nemen om samen de politieke fanaten te verplichten onrechtstreeks (via bv. Egypte of Qatar) met elkaar te praten, en te overtuigen om tot een korte termijn stoppen met bombardementen en grondgevechten.

Onmiddellijk stoppen! Maar een duurzamere dialoog zal er nooit komen met de huidige leiders van Hamas en de Israël-regering. Het is nu aan de vredesduiven van beide partijen om zich sterk te organiseren, naar elkaar te luisteren en met elkaar te praten, hoe moeilijk ook.

Ondanks papieren vredesakkoorden zal de haat in de harten van de burgers blijven branden. Meer dan ooit tevoren. Israëliërs en Palestijnen zullen elkaar wantrouwig en vijandelijk blijven aankijken. Vredesduiven zullen als verraders worden bestempeld.

Dit decennialang traag rijpend abces is nu eens te meer opengebroken tot een ongezien bloedbad, de etter kleurt rood, en de wonde zal een lelijk litteken blijven. In mijn persoonlijke oorlogservaringen heb ik soms gemerkt dat burgers die vele geliefden hebben verloren nog altijd kunnen vergeven, echter nooit vergeten.

En dit greintje hoop kan een samenleving heropbouwen met een minimale wederzijdse verdraagzaamheid. Amnestie in hart en geest echter is een illusie na zoveel bloed en tranen.

Op langere termijn komt er een nieuw ‘vredes’-akkoord met een autonoom Palestina, waarin de grenzen van voor 1967 en het statuut van Jeruzalem heronderhandeld worden. Waar geen enkel Palestijns gebied nog onder Israëlische bezetting valt, waar havens en een internationale luchthaven functioneren, waar alle Palestijnse burgers een volwaardige identiteitskaart bezitten, waar gelijke rechten en plichten grondwettelijk vastgelegd zijn. Waar Palestina een volwaardige VN staat wordt.

De hulporganisatie voor de vluchtelingen, UNWRA, wordt opgedoekt en de internationale gemeenschap draagt massaal bij aan de heropbouw van Gaza en de modernisering van de nieuwe staat.

Palestijnse Vluchtelingen worden hetzij volwaardige burgers in de landen waar ze nu wonen, zoals in Jordanië, en zij die hun families willen herintegreren mogen terugkeren mits een nieuwe eigendoms- en huisvestingsstrategie in Palestina.

De autonomie zal de politieke fracties van Palestina verzoenen, de burgers die zich thuis voelen zullen het afdwingen. De term ‘bezette gebieden’ wordt zo van de wereldkaart geveegd, een brede verbinding wordt aangelegd tussen Cis Jordanië en Gaza die behoort tot een volwaardig nieuw land in de VN: Palestina…

Note: