Bron: Pxfuel
Opinie - Geneeskunde voor het Volk

Getuigenissen uit thuiszorg: “We laten onze mensen niet in de steek, maar ‘t is met een bang hart”

In deze coronacrisis worden de zorghelden in de thuiszorg vaak over het hoofd gezien. Nochtans staan zij evengoed in de frontlinie van de strijd tegen het virus. En evengoed moeten zij dat vaak onvoldoende beschermd doen. “Ik ben er ziek van, kan er niet van slapen, ik ben echt bang. Ik wil mijn klanten verzorgen want zij hebben zorg nodig, maar ik wil zelf ook beschermd worden,” vertelde een thuiszorgkundige ons. En ze is niet alleen met dat gevoel. Daarom trekken we als (thuis)verpleegkundigen en huisarts in de groepspraktijken van Geneeskunde voor het Volk aan de alarmbel.

vrijdag 8 mei 2020 14:12
Spread the love

 

Van poetshulpen tot thuisverpleegkundigen, alle collega’s uit de thuiszorg die we de voorbije weken spraken, laten weten dat ze angstig zijn. Allemaal zorghelden zijn het: niemand wil haar mensen in de kou laten staan, iedereen vindt het haar plicht om de zorg te blijven geven die ze nodig hebben. Maar er is ook een keerzijde: bijna iedereen voelt zich daarbij onvoldoende beschermd.

Linda vertelde ons hoe je als thuiszorgkundige risico loopt op besmetting: “Er is toch steeds een groot gevaar van besmetting, om het virus over te dragen van het ene op het andere gezin of om het mee naar huis te nemen. Je komt ook niet alleen in contact met het gezin, je moet dagelijks voor je klant naar de winkel, waar je moet aanschuiven tussen alle andere mensen.”

De verhalen die we horen van mensen uit de thuiszorg zijn vaak schrijnend. Het is hoog tijd dat de stem van die vele eerstelijnszorgverleners wordt gehoord. Het coronavirus trekt nu al weken over ons land en toch slaagt onze regering er nog altijd niet in om haar zorghelden voldoende te beschermen.

Richtlijnen die uitgaan van schaarste

De richtlijnen voor de thuiszorg, vertrekken van in het begin van de crisis vanuit een schaarste aan beschermingsmateriaal in plaats van optimale bescherming van zorgverleners en hun patiënten. In de richtlijn van het Agentschap Zorg en Gezondheid voor de thuiszorg lezen we, vandaag nog steeds: “Beschermingsmateriaal zal jammer genoeg schaars blijven gedurende de hele crisisperiode.” En: “In alle andere gevallen worden, gezien de schaarste van het materiaal, geen persoonlijke beschermingsmiddelen voorzien.”

Bij de zorg voor niet-besmette patiënten zijn de richtlijnen in feite dezelfde als deze voor de algemene bevolking. Maximale handhygiëne, het naleven van hoest- en nies-etiquette en het gebruik van handschoenen waar nodig zouden moeten volstaan. Maar in de thuiszorg is het vaak onmogelijk om voldoende afstand te houden, probeer maar eens iemand te helpen wassen met 1,5m afstand tussenin. Gezien zorgverleners en patiënten ook zonder het te beseffen drager kunnen zijn van het virus, zet dat hen beiden in een risicovolle situatie.

De richtlijnen zijn ook onduidelijk voor veel zorgverleners en de situatie op het terrein laat niet toe om ze eenduidig toe te passen. Thuiszorgkundige Fatiha wees ons zo op het gebrek aan testing en materiaal: “Voor de verzorging van besmette personen is de richtlijn een mondmasker, handschoenen en overschort dragen. Maar hoe weet ik of iemand besmet is als er niet getest wordt? Er zijn ook geen wegwerpschorten, dus wordt er gevraagd om een oude schort overheen te doen. Spatbrillen zijn besteld maar niet voorradig.”

Bovendien ontbreekt het ook vaak aan opleiding om de verspreiding van het virus te voorkomen. “Er is geen opleiding voorzien geweest rond heel dit coronagebeuren, ook niet over hoe we de richtlijnen praktisch kunnen toepassen. Bovendien komen alle richtlijnen en updates per mail”, zeggen thuiszorgkundigen Elke en Cynthia ons. “Afstand houden van mijn cliënten is heel moeilijk. Soms moet ik iemand helpen op de computer. Ik durf niet te vragen aan de mensen om in een andere kamer te gaan zitten, terwijl ik poets. Bovendien houden sommige cliënten er gewoon geen rekening mee.”

Maskers aan woekerprijzen

Er is een tekort aan beschermingsmateriaal en ook de verdeling ervan verloopt zeer moeizaam. Thuiszorgkundige Elke vertelde ons: “Op dit moment is men begonnen met de verdeling van extra beschermingsmateriaal. Iedereen zou nu mondmaskers moeten krijgen, maar de verdeling loopt chaotisch. Er zijn er die er twintig gekregen hebben, anderen vijftien en sommigen helemaal niets. We krijgen zeven paar handschoenen en handgels als ze voorradig zijn. Het vergt steeds een grote verplaatsing dit allemaal op te halen.”

De schaarste aan materiaal heeft ook financiële gevolgen voor veel zorgverleners in de thuiszorg. Sommige poetshulpen kopen zelf handschoenen aan, omdat hun werkgevers onvoldoende voorzien. Ook zelfstandige thuisverpleegkundigen worden geconfronteerd met de schaarste en hoge prijzen vandien: “We hebben maskers aan woekerprijzen moeten aankopen, maar het was beter veel geld uit te geven dan niet beschermd te zijn.” En zo wordt beschermingsmateriaal een zeer gegeerd goed. Zo werd er ingebroken in de auto van een thuisverpleegkundige uit te buurt om mondmaskers en alcoholgel te stelen.

Ook zorghelden kunnen bang zijn

Heel veel zorgverleners in de thuiszorg zijn bang. Ze weten dat het een zeer besmettelijk virus is, maar hebben geen flauw idee wie er besmet is en bovendien is er onvoldoende beschermingsmateriaal. Dat weegt heel erg op het gemoed, vertelt ook thuiszorgkundige Luisa: “Wat voor mij het meest psychologisch en emotioneel doorweegt is het tekort aan beschermingsmiddelen. Mensen hebben hun zorg nodig, maar zonder bescherming is dat gewoon niet verantwoord, zowel voor de patiënt zijn veiligheid als voor die van ons.”

Die angst om zelf besmet te geraken, maar ook en vooral om anderen te besmetten, leeft ook bij poetshulp Cindy: “Iedereen moet binnen blijven, maar ik moet wel bij de mensen thuis gaan poetsen, ik kom met mensen in contact, maak hun toiletten schoon en ververs hun vuile lakens. Het ergste is dat ik niet weet van mezelf of ik anderen kan besmetten en de nodige middelen of ondersteuning niet heb om mij veilig te doen voelen.” Haar collega Naida treedt haar bij: “Ik heb zelf suikerziekte en een hoge bloeddruk. De huisarts bracht mij op de hoogte dat ik moet opletten, omdat ik tot de risicogroep behoor. Ik ben bang om ziek te worden, maar ik wil dit niet laten merken aan mijn cliënten. Zij zijn soms nog zieker en lijden aan kanker of hebben longproblemen.”

Meer beschermingsmateriaal, meet testen en meer middelen voor de thuiszorg

Ondanks het gebrek aan bescherming, ondanks het gebrek aan ondersteuning, ondanks de angst en de onzekerheid, blijven de thuiszorgverleners toch op post: “Als ik niet ga poetsen, dan laat ik mensen in de steek. Ik wil mij opofferen om zorg te verlenen met het risico om besmet te worden. Wij gaan er gewoon voor, wij blijven gewoon doordoen. Wat ik hiervoor in de plaats krijg voelt, ondanks het vele applaus, aan als een ijskoude douche. Je krijgt geen materiaal, je krijgt geen geld en je moet gaan smeken bij de spoed om getest te worden.”

Er is dringend nood aan beschermingsmateriaal voor de thuiszorg, zodat zij in alle omstandigheden zichzelf en hun patiënten kunnen beschermen tegen het virus. Daarnaast zijn tests in de ambulante zorg essentieel om meer zicht te krijgen op de verspreiding van het virus en beter te weten waar men extra waakzaam moet zijn. Het blind moeten werken, brengt immers nog meer angst en onzekerheid met zich mee. Daarnaast is omkadering en opleiding nodig om zoveel mogelijk nieuwe besmettingen te voorkomen.

Een brede strategie van testen, opsporen van contacten en isoleren van wie besmet is; is dringend nodig. De thuiszorg kan en moet daarin een belangrijke rol spelen, denk maar aan het verzorgen en omkaderen van wie thuis moet blijven omwille van besmetting. Om dat te realiseren is het essentieel dat de thuiszorg betrokken wordt, maar dat er ook voldoende middelen worden voorzien om dat uit te voeren.

Vandaag applaudisseren we massaal voor de helden van de zorg en al diegenen die het land doen draaien. Maar laat ons hen na deze crisis niet vergeten. Want talloze besparingen in de gezondheidszorg zorgden ervoor dat belangrijke buffers aan beschermingsmateriaal niet werden heraangelegd en onze zorgverleners vandaag onbeschermd aan de slag moeten. Tegelijk staat de verloning in de thuiszorg in schril contrast met de inzet die dagelijks van hen verwacht wordt. Dit leidt tot een enorme uitstroom van zorgverleners en het niet ingevuld geraken van vrijgekomen vacatures.

Thuiszorgverleners verdienen blijvend respect en vooral: betere loon- en werkvoorwaarden. We moeten investeren in de zorg, na decennia van besparingen. Als we één iets geleerd hebben uit de coronacrisis dan wel dat volwaardige zorg en een goed uitgebouwd gezondheidssysteem dichtbij de mensen, cruciaal zijn in onze samenleving.

 

Marika Moeyersons – verpleegkundige bij Geneeskunde voor het Volk Hoboken

Marieke Ven – verpleegkundige bij Geneeskunde voor het Volk Hoboken

Anne Delespaul – huisarts bij Geneeskunde voor het Volk Deurne

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!