Frankrijk steunde aanvankelijk de invoering van een belasting op financiële transacties (FTT) op Europees niveau, onder het voorzitterschap van de vroegere president Nicolas Sarkozy.

Toen duidelijk werd dat de FTT niet door alle 27 lidstaten van de EU zou worden aanvaard – Groot-Brittannië, Zweden en Luxemburg waren fel tegen – koos een groep van elf landen de methode van de ‘versterkte samenwerking’, om de belasting op basis van de ontwerprichtlijn van de Europese Commissie alnog in te voeren. (1)

Het voorstel van de Commissie was zeker niet perfect, maar het was een belangrijke stap voorwaarts en het had de steun van het maatschappelijk middenveld. Frankrijk had dit initiatief ondersteund. De socialistische president François Hollande zelf heeft zich in zijn verkiezingscampagne sterk uitgesproken voor de FTT.

Toen de werkgroep (onder de procedure voor nauwere samenwerking) in februari 2013 haar onderhandelingen opstartte, leek het erop dat Frankrijk, toen vertegenwoordigd door Jérôme Cahuzac, minister van Begroting, een constructieve rol zou spelen.

Na de val van Cahuzac (nvdr: die beschuldigd werd van fiscale fraude en na onthullingen over een bankrekening op zijn naam in Zwitserland door de nieuwswebsite Mediapart ontslag moest nemen uit de regering-Ayrault) nam het ministerie van Financiën deze materie over. Sindsdien zet Frankrijk passen achteruit en lijkt het te zijn toegetreden tot het kamp van de tegenstanders van de belasting.

Hoewel hij publiekelijk verklaart de FTT te verdedigen, eist de Franse minister in gesloten vergaderingen allerlei uitzonderingen die, alles samen genomen, van de belasting een echte farce zou maken zonder regulerend effect en met belachelijk lage opbrengsten!

Tijdens de vergadering van de werkgroep op 22 mei 2013, heeft het Franse ministerie van Financiën laten weten dat het veel problemen ziet in het voorstel van de Europese Commissie, en heeft het uitdrukkelijk ‘verzocht’ om belangrijke amendementen aan te brengen aan de tekst van de Commissie.

Het Franse ministerie van Financiën zet vraagtekens bij het volgende:

– Het principe van de oorsprong: het voorstel van de Commissie voorziet in een aantal maatregelen tegen belastingontwijking, de eerste is het ‘oorsprongsprincipe’. Dit betekent dat een Franse bank wordt belast, zelfs als het een transactie buiten de Europese Unie uitvoert, bijvoorbeeld in New York.

In aanvulling op dit principe wil de Commissie ook belasten volgens het principe van uitgifte. Hier is het criterium de oorsprong van het instrument en niet de financiële instelling. Dat wil zeggen dat een aandeel van Renault, dat in Hongkong verkocht wordt door een Japanse bank ook zou worden belast.

Het Franse ministerie wil alleen het principe van de uitgifte toepassen. Maar aangezien de meeste derivaten worden verhandeld op OTC-markten en geen aanleiding geven tot emissie, zou de Franse staat een aanzienlijk deel van de transacties laten ontsnappen aan de FTT-belasting.

– Belasting op elke transactie: terwijl de Commissie voorstelt om élke transactie te belasten, wil het Franse ministerie de transacties pas na compensatie belasten. Dit betekent dat de belasting slechts eenmaal zou worden geheven per dag, bij sluiting van de markt.

In dit geval zou de opbrengst slechts een klein percentage van de eerste manier zijn en zou de FTT zijn regulerend effect verliezen, vooral op high frequency trading.

– Belasting van kopers en verkopers: het voorstel van de Commissie voorziet in een belasting op beide delen van een transactie, dat wil zeggen dat de verkoper en de koper allebei moeten betalen. Het Franse ministerie verzoekt om alleen de verkopers te belasten en doet zo de belastinginkomsten met de helft verminderen.

– Belastingen binnen een groep: het ontwerp van de Commissie wil de transacties binnen een groep belasten, bijvoorbeeld bij transacties tussen de moedermaatschappij en haar dochterondernemingen. Het Franse ministerie van Financiën is tegen dit voorstel.

– Nominale waarde van derivaten: de Commissie stelt voor om een derivaat te belasten op basis van de nominale waarde van het product, en niet op basis van de prijs van het derivaat. Als BNP Paribas een optie verkoopt, om binnen twee maanden aandelen te kopen voor honderd miljoen euro, zal honderd miljoen worden belast. De optieprijs is meestal tussen de 3 en de 5 procent van de nominale waarde. Het Franse voorstel zou dus een belastingverlaging van minstens 95 procent betekenen.

– Repo-overeenkomsten: Frankrijk roept op tot vrijstelling van financiële transacties voor deze repo’s. Dat zijn zeer kortetermijnleningen (een paar uur of een nacht) tussen banken, die over het algemeen worden gebruikt om speculatie te financieren.

Juridisch gezien, worden deze repo’s – terecht – beschouwd als transacties. Zij moeten worden onderworpen aan de FTT. Deze vrijstelling zou een cadeau betekenen voor de casino-economie, die juist moet worden aangepakt door de FTT.

Deze achteruitgang ten aanzien van het oorspronkelijke voorstel van de Commissie vond plaats in Frankrijk, achter gesloten deuren, zonder enige transparantie en democratische legitimiteit.

De Assemblée Nationale lijkt er niet van op de hoogte te zijn. Natuurlijk, gaat het op dit moment nog om technische onderhandelingen tussen ambtenaren.

Maar als de regering-Hollande-Ayrault deze achteruitgang van Bercy (nvdr: Bercy verwijst naar het Franse ministerie van Financiën dat in de Parijse wijk Bercy is gevestigd) bekrachtigt, dan betekent het dat zij onder druk van de MEDEF (nvdr: Mouvement des entreprises de France; grootste ondernemerskoepel in Frankrijk te vergelijken met VBO in België) bezwijkt en toegeeft aan de druk van de Franse federatie van banken die de FTT een ‘vernietiging van rijkdom’ vindt.

De FTT zou in deze vorm nog slechts een karikatuur zijn van het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie. Deze karikatuur is voor ATTAC onaanvaardbaar.

Dominique Plihon en Peter Wahl

Dominique Plihon is woordvoerder van Attac Frankrijk; Peter Wahl is voorzitter van WEED, Duitsland.

(1) Onder andere Duitsland, Oostenrijk, België, Spanje, Frankrijk, Italië.
Bron: http://blogs.mediapart.fr/blog/attac-france/080713/alerte-la-france-sabote-la-taxation-des-transactions-financieres

(Met dank aan Inge De Vriendt voor de vertaling uit het Frans)