De Ceuster is een graag geziene gast in duidingsprogramma’s als het gaat over Noord-Korea. Toch is hij niet onverdeeld gelukkig met de manier waarop de media berichten over de Koreaanse situatie. “De clichés vliegen in het rond en het zijn steeds weer dezelfde beelden die een genuanceerd verhaal visueel ondermijnen”, zegt hij.
De Ceuster heeft ook aanmerkingen bij zijn optreden in Terzake vorige week woensdag. “Tijdens het live interview werden beelden getoond van militaire parades. Beelden die een andere boodschap vertellen dan wat ik zelf aanbreng.”
Hij heeft ook een probleem met het gebrek aan media-aandacht voor de militaire oefeningen van Zuid-Korea en de Verenigde Staten. “Dat is een terugkerend probleem. De beelden worden slechts met mondjesmaat getoond, en als ze al getoond worden, worden ze steevast gebracht als de reactie van Zuid-Korea en de Verenigde Staten op de oorlogsretoriek van Noord-Korea, niet als een militaire oefening an sich”, aldus De Ceuster.
Daarnaast duidt hij aan dat men in nieuwsprogramma’s graag over worst case scenario’s spreekt. “Ook al probeer je aan te geven dat die scenario’s zijn wat ze zijn en dat er niet teveel gewicht aan gegeven moet worden, toch zal het gesprek in die richting gestuurd worden”, zegt De Ceuster.
Gebrek aan dieptezicht
De Ceuster merkt ook een fundamenteel gebrek aan dieptezicht wanneer men de situatie wil schetsen. “Het probleem is dat amper iemand de ontwikkelingen op het Koreaanse schiereiland echt volgt. Iedere keer als er een crisis is, zijn we er als de kippen bij om er naar te turen en meewarig het hoofd te schudden: wat zijn ze toch gek, die Noord-Koreanen. Daarbij is er absoluut geen dieptezicht en reikt de horizon van de analyse tot vorige week, maar zeker niet verder.”
En zo zijn er nog problemen. Het opvoeren van steeds dezelfde analisten bijvoorbeeld. “Nogal wat commentatoren lopen eigenlijk rondjes en pikken op wat analisten in de VS spuien. Eigenlijk doen ze amper iets anders dan elkaar herhalen en steeds weer dezelfde analyses maken zonder dat die ooit op hun effectiviteit getoetst worden.”
Hij merkt ook op dat de situatie zelden vanuit het standpunt van Noord-Korea wordt benaderd. “Wat vooral frustrerend is, is dat die analisten vaak geen Koreaans lezen, niet echt geïnteresseerd zijn in de Noord-Koreaanse kant van het verhaal, maar Noord-Korea reduceren tot een veiligheidsprobleem voor de VS”, aldus De Ceuster.
Hierdoor wordt de focus verschoven naar hoe de internationale gemeenschap moet omgaan met Noord-Korea, de geopolitieke context wordt hierbij vergeten. Er wordt over het hoofd gezien dat Noord-Korea naast ageert, ook reageert op wat rond hen heen gebeurt.
Voor alle duidelijkheid, daarmee is niet gezegd dat De Ceuster het regime in Pyongyang goedkeurt: “Dat maakt Noord-Korea nog lang geen prettige staat, en geen aangenaam regime, maar dat heeft met de huidige destabilisatie van de regio primair niets te maken. Het is een ander probleem dat ook op andere manieren moet aangepakt worden”, maakt hij duidelijk.
Allemaal verstaanbaar, liefst met beeldjes
Wanneer we hem vragen of hij een algemene trend opmerkt in hoe de media bericht, antwoordt hij positief. “Enerzijds is de tijd te kort om het probleem te schetsen, daarnaast is het uiterst vervelend dat het gesprek op voorhand wordt gestuurd. Als geïnterviewde heb je zeer weinig grip op die situatie”, zegt hij.
Ten slotte heeft hij nog een laatste, belangrijke boodschap voor de media. “Wat merkwaardig is, is dat als je de trends in de media aankaart, er zeer defensief wordt gereageerd. Als je het hebt over de kwaliteit van het nieuws, het niveau van de berichtgeving wordt daar zeer vreemd mee omgegaan.”
“Ik merk een soort van infantilisering van het nieuws. Het moet allemaal verstaanbaar zijn, in hapklare brokken. Liefst met beeldjes en niet te moeilijk. Maar dat is de waarheid geweld aandoen, het leven is nu eenmaal complex”, besluit De Ceuster.