Opgelet
Deze video bevat expliciete beelden van gestorven mensen
Sterven in de woestijn
Commentaar Fabrizio Gatti
Zo sterven deze mannen en vrouwen die niet tot op het eiland Lampedusa zijn geraakt. Ze zijn tegengehouden in Libië door het akkoord dat Tripoli sloot met Rome, en vervolgens gedumpt in de woestijn, overgeleverd aan het zand juist voorbij de grens.
Steeds opnieuw zijn vluchtelingen gedwongen om te wandelen naar Madama, een kleine militaire grenspost in Niger, 80 kilometer zuidwaarts. Soms raken ze verdwaald. Op het einde van hun krachten, uitgeput door dorst en honger, vallen ze uiteindelijk met het aangezicht in het zand.
Hun dode lichamen zullen nooit worden gevonden.
Voor één keer onthult deze video hun lot. Het is een korte film die L’espresso brengt uit het grensgebied van Libië en Niger. Onderwerp is een mislukte operatie van ‘repatriëring’. Elf personen verloren het leven, zeven mannen en vier vrouwen.
De beelden zijn gemaakt met een gsm-camera door iemand die reisde van Libië naar Madama en Altini, vooruit gelegen militaire posten van Niger.
Het is de moordenaars route. Dezelfde weg is sinds 2003 gebruikt door vele duizenden Afrikaanse migranten, allemaal mannen en vrouwen op zoek naar werk in Libië om hun bootreis naar Lampedusa – naar Europa dus – te kunnen betalen.
Deze video is gemaakt op 16 maart 2009 om halféén ’s middags, vandaar ook de afwezigheid van schaduwen. Enkele dagen ervoor was Silvio Berlusconi in Libië om een zoveelste akkoord te sluiten met Khaddafi.
Tijdens dit bezoek – waarbij Berlusconi officieel vroeg om vergiffenis voor de koloniale bezetting – startten de Italiaanse en Libische regeringen gesprekken over het patrouilleren van de kusten en over hoe mensen te beletten het Italiaanse eiland Lampedusa te bereiken.
De teruggestuurde migranten worden gedumpt door militaire konvooien en gedwongen hun tocht door de woestijn te voet verder te zetten. Of ze belanden in de handen van mensenhandelaars die hen gewoonlijk in de woestijn achterlaten voor ze op de beloofde bestemming toekomen.
Van aan de grens – waar ze aan hun lot worden overgelaten – tot Madana, de eerste militaire post in Niger, liggen 80 kilometer heuvels zonder enige waterbron. Het zijn 80 kilometers die de dood betekenen voor wie de weg verliest en zonder water valt.
Al in 2005 ontdekte L’Espresso dat deze ‘repatriëringen’ naar Niger, na de eerste overeenkomst tussen Berlusconi en Khaddafi, in vier maanden tijd 106 mensenlevens kostten. En dat waren nog maar alleen de officiële cijfers.
De vijftig mensen verpletterd door overladen vrachtwagens; de Ghanese jongen die niet kon worden geïdentificeerd nadat hij in Madama was aangevallen door een roedel uitgehongerde honden; de drie Nigeriaanse meisjes gestorven door gebrek aan water en vijftien anderen op sterven na dood nadat ze werden achtergelaten in de woestijn en een Frans humanitair konvooi hen vond. Allemaal waren ze veroordeeld tot de doodstraf door degenen die hun ‘repatriëring’ organiseerden.
De mannen en vrouwen in deze video liggen nabij een berg van zand en stenen. Wellicht hoopten ze vanuit de hoogte een konvooi te ontdekken dat hen kon helpen.
Hier zijn geen wegen of paden. In dit deel van de Sahara kunnen enkel de zon en de sterren enige oriëntatie bieden.