Het herstel van de economische en financiële crisis verloopt langzaam in de rijke landen. De vooruitzichten voor Afrika zijn echter positief, zegt de Unctad.

Nu de grote industrielanden niet meer zoveel consumeren als voorheen, heeft groei door export – vooral door investeringen in goedkope, arbeidsintensieve industrieën te bevorderen – geen toekomst. Ontwikkelingslanden en met name Afrikaanse landen moeten daarom de binnenlandse consumptie stimuleren en loonstijgingen toestaan in overeenstemming met de productiviteitsgroei, stelt de Unctad (VN-Conferentie voor Handel en Ontwikkeling).

De bevindingen staan in het Trade and Development Report 2010 van de Unctad dat deze week werd gepubliceerd.

Consumptie-explosie

De wereldwijde economische en financiële crisis markeert het einde van een model exportgeleide groei voor iedereen, omdat er “iemand moet zijn die importeert en iemand die exporteert”, zei Supachai Panitchpakdi, secretaris-generaal van de Unctad, bij de presentatie van het rapport in Genève.

Nu de door kredieten gefinancierde consumptie-explosie in de Verenigde Staten tot stilstand is gekomen, is de Amerikaanse economie niet langer een motor voor de groei van de wereldwijde economie. Het is onwaarschijnlijk dat China, de eurozone en Japan die rol op korte termijn overnemen.

“De binnenlandse vraag in China is maar een achtste van die van de VS”, zei Panitchpakdi. “Zelfs als de Chinese economie probeert de binnenlandse uitgaven te verhogen, compenseert dat niet het gebrek aan vraag uit de VS. We adviseren ontwikkelingslanden om zich niet te richten op volledige exportgeleide groei en lage lonen, omdat hierdoor de binnenlandse vraag afneemt en er minder banen gecreëerd worden.”

Er is gebleken dat lage lonen niet zorgen voor meer werkgelegenheid, zei Panitchpakdi. “We moeten salarissen en inkomen zien als een bron van vraag. Stijgende lonen, in overeenstemming met productiviteitsgroei, leiden tot hogere consumptie en meer investeringen.”

Strategie

Op de vraag hoe de lonen kunnen stijgen als multinationals hun vestigingen blijven verplaatsen naar landen met lage lonen en een zwakke arbeidswetgeving, zei Heiner Flassbeck, directeur van de divisie voor globalisering- en ontwikkelingsstrategieën van de Unctad dat “dat afhangt van de economische beleidsstrategie van een land.”

“Als je ervan overtuigd bent dat een flexibele arbeidsmarkt het belangrijkste in de wereld is, zul je geen instituten creëren die de binnenlandse vraag kunnen stabiliseren. Dit is het paradigma geweest van de afgelopen twintig tot dertig jaar en daarom bestaan dergelijke instituten niet.” (JS)