In een vorig artikel zagen we hoe historicus en strategie-expert Zorawar Daulet Singh de efficiëntie van de NAVO in het Oekraïne-conflict aan de kaak stelde: falende productiecapaciteit en wapensystemen, specifiek qua luchtverdediging, elektronische oorlogsvoering, artillerie en hypersonische raketten.

De alliantie had een oorlog voorzien van slechts enkele weken. Maar de problemen zitten dieper. Sinds het begin van de invasie hebben de westerse media het Russische leger zwaar in diskrediet gebracht. Rusland werd afgeschilderd als loser in het vroege stadium van de oorlog.

Maar sinds kort zeggen defensieanalisten dat Rusland van tactiek is veranderd en zijn leger heeft gereorganiseerd. Rusland kan nog een moeilijke tegenstander worden, zo luidt het vandaag.

Up-to-date

Een leger is een omvangrijke organisatie die men up-to-date moet houden. Na zijn mislukte ingrepen in de jaren 90 liet Donald Rumsfeld¹ een Amerikaans leger achter dat steeds slechter presteert, zoals duidelijk werd na het roemloze vertrek uit Afghanistan na 20 jaar strijd tegen een primitief bewapende volksmuhajedeen.

De Russen hebben dat doortastender aangepakt. Direct van bij zijn aantreden heeft president Poetin werk gemaakt van de transformatie van het Russische leger. Hij ontsloeg de hogere echelons, pakte de corruptie aan, stuurde troepen op gevechtstraining in Syrië, en stichtte de Wagner Group² die als proefkonijn moest dienen.

Van recente datum: er komt een tweede regulier leger, een marinedistrict voor de Zee van Azov, en speciale militaire districten in Moskou en Sint-Petersburg.

De Russen hebben dat doortastender aangepakt. Direct van bij zijn aantreden heeft president Poetin werk gemaakt van de transformatie van het Russische leger.

Vandaag beschikt het Russische leger over de beste wapens ter wereld en een indrukwekkende strategische en tactische doctrine. Het stond in Oekraïne tegenover een door de NAVO sinds 2014 gemoderniseerd en getraind leger.

De Russen zetten daar Zala Lancet drones in tegen tanks, pantservoertuigen, artillerie en luchtverdedigingssystemen, alsook Geranium-2 drones met een grotere actie-radius tegen infrastructuur. Het zijn drones met een prijskaartje van $ 15.000, tegen Amerikaanse Reapers van $32 miljoen.

In Bachmoet waren glijbommen doorslaggevend. Het bliksemsnelle en uiterst nauwkeurige 1B75 Penicilline anti-artilleriesysteem, dat dodelijk is voor mortier- en artillerieposities, incl. HIMARS, gebruikt geen radar zoals de westerse systemen die kunnen worden gestoord, maar geluidsgolven.

Luchtverdediging

Van meet af aan hebben de Russen geprobeerd de Oekraïense luchtverdediging uit te schakelen. De veelal falende aanvallen op infrastructuur zoals elektriciteitscentrales waren daarbij instrumenteel. Eerst werd de omgeving overspoeld met goedkope Geranium-drones om de Oekraïense luchtverdediging te overrompelen, om vervolgens het doel aan te vallen met Iskander ballistische raketten.

Intussen worden ook Kinzhal hypersonische raketten ingezet waar het Westen geen antwoord op heeft. Kinzhal heeft gevolgen voor de inzet van vliegdekschepen en het voeren van een luchtoorlog.

Het grootste probleem voor de NAVO is dat men in het ongewisse blijft of de Kinzhals onder een Russisch Su-35 gevechtsvliegtuig voorzien zijn van een kernkop of niet.

Het grootste probleem voor de NAVO is dat men in het ongewisse blijft of de Kinzhals onder een Russisch Su-35 gevechtsvliegtuig voorzien zijn van een kernkop of niet.

De oorlog in Oekraïne leert dat op de Tweede Wereldoorlog geïnspireerde pantseraanvallen tegen ingegraven infanterie vandaag moeten afrekenen met moderne verdedigingswapens. Oekraïne verloor zowat al zijn tanks, en ook Rusland verloor er veel.

Maar terwijl Oekraïne uitkijkt naar nieuwe Leopards, Challengers en Abrams hebben de Russen het roer omgegooid: het zet geen tanks meer in, maar tot pantservoertuig omgebouwde T-62- en T-54/55-tanks uitgerust met een aanvalskanon.

Rusland behaalde in Bachmoet de belangrijkste militaire overwinning van de 21ste eeuw door zijn leger te vernieuwen en militaire doctrine aan te passen. Vandaag stellen NAVO-leiders tandenknarsend vast dat westerse wapens en militaire doctrines niet opgewassen zijn tegen het Russische leger.

Lik op stuk

Ook elders in de wereld staan de VS oog in oog met een assertieve peer-competitor: China. De Alaska-top tussen de VS en China van 18 maart 2021, de eerste ontmoeting sinds het aantreden van president Joe Biden, leert dat China zich niet langer de les laat spellen.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken kreeg lik op stuk toen hij ten overstaan van de wereldpers direct in de aanval ging. In ongekend duidelijke taal repliceerde de Chinese topdiplomaat Yang Jiechi dat de VS zich niet moet bemoeien met Chinese binnenlandse aangelegenheden en beter de hand in eigen boezem steekt.

En eind mei 2023 wees de Chinese minister van Defensie Li Shangfu een ontmoeting op het Shangri-La Dialogue Security Forum in Singapore met zijn Amerikaanse ambtgenoot Lloyd Austin van de hand.

Dat Washington zich bekreunt over Li’s weigering om aan tafel te gaan met een collega van een land dat hem persoonlijk sanctioneert, is het toppunt van Amerikaanse arrogantie.

China legt de verantwoordelijkheid voor de impasse tussen de twee defensieministers bij de VS. Het stelt vragen bij de oprechtheid en het belang van de uitnodiging, wijst op ‘illegale, eenzijdige Amerikaanse sancties’ tegen Chinese functionarissen, instellingen en bedrijven, en zegt dat de VS die moet opheffen om gunstige voorwaarden te creëren voor een zinvolle dialoog.

Ook de door de regering-Trump opgelegde sancties tegen de Chinese defensieminister persoonlijk, toen China Russische wapens had aangekocht waaronder een Su-35 gevechtsvliegtuig en een S-400 luchtafweersysteem, zullen meespelen. Dat Washington zich bekreunt over Li’s weigering om aan tafel te gaan met een collega van een land dat hem persoonlijk sanctioneert, is het toppunt van Amerikaanse arrogantie.

Vliegdekschepen

Zoals we boven hebben gezien, hypersonische raketten hebben gevolgen voor vliegdekschepen. Niet enkel Rusland beschikt over deze technologie, maar ook China. Tegen die achtergrond is het interessant om vast te stellen dat China begonnen is freedom of navigation (FON), het Amerikaanse beroep op ‘vrijheid van scheepvaart’ in gecontesteerde wateren, juridisch onderuit te halen.

In een lijvige analyse zegt de in internationaal recht gespecialiseerde UWuhan professor Lei Xiaolu dat de FON waar de VS zich op beroept niet strookt met het internationaal recht, en de VS aan de hand van FON op onrechtmatige wijze probeert de maritieme activiteiten van China aan banden te leggen. Het document is voer voor juristen, maar na een eerste lezing lijkt het erop dat de Chinezen het bij het rechte eind hebben.

China is niet uit op een conflict met de VS, maar het verzet zich duidelijk tegen de Amerikaanse bemoeizucht. Hypersonische wapens geven de steeds zelfbewustere grootmacht een hefboom. Ligt een Chinese afkondiging van een ‘no-sail-zone’ in de Straat van Taiwan³ in het verschiet?

*****

Noten

1 De voormalige Amerikaanse minister van Defensie Donald Rumsfeld heeft meer schade toegebracht aan de militaire reputatie van de VS dan wie van zijn voorgangers dan ook. Onder Rumsfeld raakte de VS verstrikt in een rampzalige en kostbare oorlog in Irak vanaf 2003 en verloor het veel aanzien vanwege de onmenselijke behandeling van Iraakse burgers. Gesteund door president George W. Bush liet Rumsfeld de oorlog aanslepen, tot de kritiek op hem in kringen van het leger een hoogtepunt hadden bereikt en Bush hem liet vallen.

2 De Wagner Group is een particuliere Russische paramilitaire eenheid bestaande uit huurlingen. Wagner, die vecht in Oekraïne en elders, is eigendom van, en wordt gefinancierd door, Yevgeny Prigozhin, een zakenman met banden met de Russische president Vladimir Poetin.

3 De Straat van Taiwan is de zeestraat die het Chinese vasteland scheidt van Taiwan. Amerikaanse en geallieerde oorlogsschepen varen regelmatig door de Straat. China, dat Taiwan ziet als een Chinese provincie, verzet zich daar tegen, net als tegen Amerikaanse verkenningsvluchten boven de Zuid-Chinese Zee.