Begin jaren zeventig domineerde nog het hippiegevoel. Van hippies evolueerden we beetje bij beetje naar ‘revolutionaire’ activisten of iets in die aard. We gingen, absoluut zeker weten, de boel eens veranderen. Al wat zich toen progressief noemde werd gemobiliseerd door twee thema’s: de oorlog in Vietnam en de strijd tegen de apartheid. We zouden Zuid-Afrika boycotten en het symbool daarvan was d e Outspan sinaasappel, in Vlaanderen gewoon appelsien geheten. Die sappige vruchten die ons vanuit Zuid-Afrika overspoelden moesten we niet meer.

Waar in de beginjaren de actie moeizaam op gang kwam kreeg de campagne een ware opstoot op het ogenblik dat ze in 1975 op internationaal niveau georganiseerd werd. Geleidelijk aan begonnen de “consumenten” te snappen dat die lekkere appelsienen het symbool waren van de uitbuiting van de zwarte Zuid-Afrikanen.

Wie protest zegt, zegt ook tegenstand. In Vlaanderen komt die er van Protea, de machtige pro-apartheid lobbygroen mede opgericht door Wim Jorissen (absoluut geen familie hoor!) en vele andere fijne lui waaronder 46 parlementsleden, vooral uit de rangen van CVP, PVV en Volksunie, een hele reeks journalisten, bekende schrijvers en zowat alle prominenten van de Vlaamse beweging. Meer informatie over de Vlaamse tegenstanders van Nelson Mandela vind je hier.

België anderzijds, ging ook gewoon door met het leveren van FN-wapens aan de blanke machthebbers. Niet rechtstreeks weliswaar. Tussen 1963 en begin 1980 fabriceerde het Zuid-Afrikaanse bedrijf Armscor onder licentie van FN de FAL met korte loop. Zeer gewaardeerd trouwens in de strijd tegen de activisten van het ANC.

Voor een overzicht van de ontwikkeling van de boycotactie tegen het apartheidsregime verwijs ik door naar, het interview van Mario Franssen met Jan Dreezen van 2007 in het archief van Uitpers.

Hoe hard we ook boycotten en hoe inspirerend, humaan, koppig en rechtlijnig Nelson Mandela ook was, zonder de strijd en het lijden, de miljoenen doden, de gemartelde, vermiste en voor het leven verminkte mensen, de tien- zo niet honderdduizenden verkrachte vrouwen en kinderen.  niet vergeten.

Toen het einde van de apartheid in Zuid-Afrika eindelijk realiteit werd, voelden we ons helden. De Zuid-Afrikanen hadden er zwaar voor geleden, wij hadden enkel sommige spullen niet gekocht en nu en dan eens betoogd maar toch was het onze strijd geweest. Wij hadden meegeholpen het monster te vernietigen.

In 1997 zei Nelson Mandela: “We know too well that our freedom is incomplete without the freedom of the Palestinians.” en “Yes, all of us need to do more in supporting the struggle of the people of Palestine for self-determination; in supporting the quest for peace, security and friendship in this region.”

Geen enkel van de tientallen (ex-)staatshoofden en (ex-)regeringsleiders die elkaar voor de voeten liepen om er toch maar bij zijn in het stadion in Zuid-Afrika heeft in de lofbetuigingen op Madiba ook maar één keer gerefereerd naar die onvoltooide strijd. Geen enkele keer is er verwezen naar het lot van de Palestijnen, laat staan de apartheid waaronder ze leven.

In Israël is het toch niet echt apartheid, hoor ik U zeggen. Mag ik dan verwijzen naar Amira Hass, de Israëlische correspondent voor het Israëlische dagblad Haaretz die sinds 1997 woont en werkt in Ramallah. In een recent artikel “What does ’Israeli Apartheid’ mean, anyway?” schrijft ze:

“Er zijn twee juridische systemen op de Westelijke Jordaanoever, een burgerlijk voor Joden en een militair voor Palestijnen. Er zijn ook twee aparte infrastructuren, zoals wegen, elektriciteit en water. Het superieure en uitgebreide is voor Joden, terwijl het inferieure en krimpende er is voor de Palestijnen. Er zijn lokale omsingelde gebieden, vergelijkbaar met de Bantoestans in Zuid-Afrika, waar de Palestijnen beperkt zelfbestuur hebben. Sinds 1991, , net op het moment dat een dergelijk systeem werd afgeschaft in Zuid-Afrika. is er een systeem van reisbeperkingen en vergunningen van kracht geworden.

Helemaal niet, het bestaat over het hele land, van de zee tot aan de Jordaan. Het heerst in dat ene gebied waar twee volkeren leven, geregeerd door een regering die wordt verkozen door een volk, maar die de toekomst en het lot van beide bepaalt. Palestijnse steden en dorpen verstikken wegens opzettelijk restrictieve planning in Israël, net zoals ze verstikken op de Westelijke Jordaanoever.”

In een ander artikel van 21 november “In the real tally of violence, Palestinians have it much worse”, schrijft ze:
“There is no Palestinian without a personal and familial history of injustice that was caused by, and is still caused by Israel.”

In Palestina vallen nog dagelijks doden, worden nog dagelijks mensen gemarteld, raken ze vermist of voor het leven verminkt. En dat gaat al tientallen jaren door.  Hoe hard de miljoenen Palestijnen ook strijden en lijden, ze hebben onze steun nodig. Twintig jaar heeft de boycot van Zuid-Afrika geduurd voor het systeem eindelijk kraakte. Misschien duurt het ook nog jaren voor het ook in Israël en Palestina kraakt maar de boycot werkt. We horen en lezen er weinig over maar er wordt inderdaad geboycot. Enkele recente acties.

• Roemenië ligt in de clinch met Israël omdat het niet wil dat er Roemeense bouwvakkers zouden tewerkgesteld worden in de illegale Israëlische kolonies.
• Begin december ging de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken niet naar Hebron op de Westelijke Jordaanoever omdat hij door een Israëlische militaire escorte zou begeleid worden. Daarbovenop kwam nog de “containerscannerrel“ met Premier Rutte.
• Een maand geleden tekende Vitens, Nederlands’ grootste watermaatschappij een intentieverklaring om samen met Mekorot, Israëls nationale watermaatschappij projecten uit te werken. Na kritiek en een parlementair debat trok Vitens zich terug omdat toekomstige gezamenlijke projecten niet los kunnen worden gezien van de politieke context. ‘En wij willen graag neutraal blijven,’ liet een woordvoerder weten.
• Voor het eerst ooit heeft de Engelse regering bedrijven gewaarschuwd dat er duidelijke risico’s bestaan in verband met economische en financiële activiteiten in de nederzettingen en dat het “dergelijke activiteiten niet kan aanmoedigen of ondersteunen.”
• Vanaf 1 januari 2014 gelden nieuwe EU-richtlijnen die “in overeenstemming zijn met standpunten van de EU die stellen dat de Israëlische nederzettingen volgens het internationaal recht illegaal zijn en de niet-erkenning door de EU van de Israëlische soevereiniteit over de bezette gebieden, ongeacht hun juridische status op grond van nationale Israëlische wetten.” Helaas missen ze geloofwaardigheid. Het zijn richtlijnen en het staat ieder EU-land vrij ze al dan niet toe te passen. Ieder kiest de krenten uit de pap die het wil. Ook dit keer mogen we weinig verschil verwachten van Europa maar toch wekken de intenties onrust vermits er flink gelobbyd wordt om ze af te zwakken of uit te stellen.

We vertrouwen staten en regeringen tegenwoordig in niet veel meer, waarom zouden we ze dan hierin vertrouwen? Moeten we zelf niet eens in een hogere versnelling gaan?

Nieuw onderzoek van het Molad, Centrum voor Vernieuwing van de Israëlische Democratie stelde vast dat Israël bijzonder kwetsbaar is voor sancties en boycots door westerse landen als gevolg van de vijandigheid van de buurlanden, en omdat 40% van Israëls Bruto Nationaal Product is gebaseerd op de export, voornamelijk naar Europa.

Het agentschap Flanders Investment & Trade zegt: “Het grootste deel van de handel tussen Israël en België bestaat niet uit bonbons maar uit diamanten, landbouwproducten en levensmiddelen. In feite staat Israël op een respectabele 13e plaats in de lijst van handelspartners van België.”

Het is dan misschien ook het moment om de boycot van Israël, de toentertijd, naast de Verenigde Staten en Engeland, beste vriend van het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime, op te drijven.
De eindejaarsfeesten zijn een gedroomde periode om ons alvast opnieuw te oefenen in het vermijden van de aankoop van producten van de Israëlische apartheid.

Kijk naar de barcode en als de eerste cijfers beginnen met 729 weet je dat je met een Israëlisch product hebt te maken. Je kunt het dan laten liggen. En trouwens, vertel je apotheker en dokter dat je ook geen generische medicijnen meer wil van TEVA. TEVA is immers een Israëlische multinational waarvan de aandeelhouders de winsten deels investeren in de Israëlische kolonies in de bezette gebieden.