Geduld

Geduld betekent dulden, verdragen, vér dragen, verder dragen.

Dus verder dragen dan je ‘normaal’ gezien zou doen. Met normaal bedoel ik: wat de norm is, wat men in de maatschappij gewoon is op dit vlak.

De heilige Franciscus van Assisi formuleert het zo in een Wijsheid spreuk:

Gelukkig wie vredelievend zijn 

Want zij zullen kinderen van God genoemd worden. (Mt.5,9) 

Een dienaar van God kan niet weten 

Hoeveel geduld en nederigheid hij in zich heeft 

Als aan zijn wensen voldaan wordt. 

Maar als het ogenblik komt 

dat wie aan zijn wensen moesten voldoen, 

hem het tegendeel aandoen 

zoveel geduld en nederigheid als hij dan heeft 

heeft hij en meer niet. 

Nog drie weken wachten … ons geduld is op !

Het onmogelijke werd mogelijk, namelijk vaccins ontwikkelen op één jaar tijd. Nu ze er zijn worden mensen ongeduldig omdat de leveringen niet op schema toekomen. Er is ontgoocheling, verwarring, stress.

De journalisten halen de experten pieren uit hun neus over het waarom van die vertragingen. Zo kunnen ze een schuldige aanwijzen en scoren ze. Stress én afgunst worden versterkt door vergelijkingen met landen waar alles wel vlotjes loopt. Vandaag staat in De Standaard dat de Denen ons voor zijn. Dene­mar­ken bestelde in verhouding tot de bevolking maar liefst 2,5 keer meer van die vaccins dan België. Met alle bestelde dosissen kan het land de bevolking vier keer volledig vaccineren[1]. De EU behandelde een paar weken geleden het Verenigd Koninkrijk op een vrij arrogante toon: had het geen vaccins van ons afgesnoept?

Het adagio luidt dus: als je er maar optimaal naar streeft om voor jouw eigen land of Unie het beste te realiseren, je er dan ook recht op hebt. Elkaar aftroeven dus, met alle macht die je hebt.

Dat de diepere oorzaken van de problemen met vaccins te maken hebben met de winstlogica van bedrijven en het afgeven van intellectueel eigenaarschap door de overheid, raakt blijkbaar aan te veel machtsbelangen om hierin een omslag te maken.

Ik wacht graag nog een jaar, jij ook?

Geduld betekent controle loslaten, jezelf niet meer in het middelpunt zetten en dus ruimte laten voor de ander. Dat iedereen ter wereld recht heeft op gezondheid, los van machtsbelangen, vraagt van ons een geduld dat vér – draagt, letterlijk: tot over de grenzen van de Europese Unie. Franciscus koppelt geduld aan nederigheid. Terecht. Nederigheid betekent immers in deze context, jezelf zien als een mens in een wereldwijd broeder- en zusterschap.

Ik lees MO* magazine, dat is degelijke, mondiale onderzoeksjournalistiek. (God heeft dit tijdschrift op zijn nachttafel liggen). De artikels over het onrechtvaardige tekort aan vaccins voor de arme regio’s raken me diep. Ik pluk enkele fragmenten:

‘Vaccins moeten voor iedereen beschikbaar zijn en de kans om het vaccin te bemachtigen mag niet worden bepaald door waar iemand woont of hoeveel geld die heeft’, zegt Sean Granville-Ross, Afrika-directeur van de internationale liefdadigheidsinstelling Mercy Corps. 

‘We moeten de meest kwetsbaren betrekken – onder wie mensen die in conflictgebieden wonen – en dat zijn er twee miljard volgens de Wereldbank –  Zij hebben sneller te kampen met discriminatie en marginalisatie en dreigen zo over het hoofd gezien te worden (Nita Bhalla, 2021).’ 

Met de huidige vaccinatiesnelheid zal het ‘niet één of twee jaar duren, maar zes jaar’ om een wereldwijde dekking van 75 procent te bereiken, wat momenteel gezien wordt als het minimum voor groepsimmuniteit tegen COVID-19. 

Als gevolg van bescherming door patenten, productieproblemen en de wedloop van rijke landen kunnen meer dan 85 arme landen pas in 2023 vaccins voor hun bevolking inzetten. Op 5 februari was in 130 landen met in totaal 2,5 miljard inwoners nog geen enkele dosis toegediend (Anis Chowdhury, 2021). 

Dit onrecht is dus het gevolg van de hebzucht van rijke landen en de macht van bedrijven (de neo-liberale marktlogica) ‘Eigen volk – in dit geval de EU – eerst’ of het ‘vaccin-imperialisme’. Ten eerste blokkeren we de voorstellen die een billijke verdeling op basis van urgentie en niet op basis van betalingscapaciteit of politieke macht voorstaan (Anis Chowdhury, 2021).  

Bovendien hebben de rijke landen een overschot aan vaccins besteld die ze (ook wij) niet nodig zullen hebben. ‘De Verenigde Staten hebben binnenkort genoeg vaccins om de volledige bevolking twee keer te vaccineren, terwijl Canada en Australië genoeg vaccins besteld hebben om ook hun bevolking diverse keren te vaccineren. (Anis Chowdhury, 2021)’   

Stel nu dat de VN als wereldleider de macht zou hebben alle landen te verplichten om voorrang te geven aan die plekken in de wereld waar de nood het hoogst is? Dan is de kans groot dat we (de minst kwetsbaren althans) nog langer mogen wachten dan de voorlopig voorspelde schema’s voor ons land. Misschien zelfs tot 2022 of tot 2023 zoals de armste landen nu?  Het land zou op zijn kop staan. Het kot te klein, behalve bij de populisten die er wát garen zouden bij spinnen …

Of toch niet? Een beleid dat zijn nek uitsteekt en de voorkeur voor de armen in de wereld als prioriteit stelt, zou dat de harten van mensen niet veroveren?  Zoals Ursula Vanderleyen dat deed voor een Europees kinderkankerfonds?  De hele wereld zou zich voor iedereen inzetten! Wat een droom!

Wellicht word ik als naïef weggezet, maar ik geloof samen met duizenden, miljoenen anderen, in een wereldwijd alternatief dat recht doet aan iedereen. Dat geloof omzetten in daden van verontwaardiging, gedurfd spreken, bondgenootschap met solidaire organisaties vloeit als vanzelf uit een geduld dat huist in diepmenselijke solidariteit. Dit geduld is geen krampachtig ideaal, wel de vrucht van een innerlijke vrijheid die macht, winst en status durft los te laten.

Brigitte Puissant : Mens, pedagoge met rustpensioen, vrijwilliger bij TAU (Franciscaanse beweging in Vlaanderen), moeder en grootmoeder