Eind juni maakte de voorzitter van de Europese Commissie Juncker bekend dat de beslissing over het vrijhandelsakkoord met Canada (EU – Canada Comprehensive Trade Agreement – CETA) een exclusieve bevoegdheid van de EU is. Hier kwam echter veel reactie op vanuit het middenveld, de nationale parlementen en regeringen. Uiteindelijk hield de Europese Commissie hier rekening mee en werd op 5 juli 2016 beslist dat CETA toch beschouwd wordt als een ‘gemengd verdrag’, waardoor het wel degelijk geratificeerd moet worden door alle nationale parlementen van de EU-lidstaten.

Toch mag er nog niet te vroeg gejuicht worden. Het verdrag kan reeds na goedkeuring door de Europese Raad in werking treden, nog voor de parlementen het geratificeerd hebben. De Europese Raad van ministers kan hierover beslissen in september 2016.

Protest

De reden waarom er zoveel protest komt uit de politiek en het middenveld gaat voornamelijk over de geschillenregeling ISDS in het verdrag. Het systeem van Investor-state dispute settlement (ISDS) geeft aan buitenlandse investeerders de mogelijkheid om nationale wetgeving aan te vechten voor een externe rechtbank als ze denken dat die hun belangen schaden. 11.11.11 vreest hierdoor voor de duurzame ontwikkeling in Noord en Zuid en stelt ook dat humanitaire en milieudoelstellingen in ontwikkelingslanden vaak aan de kant geschoven zullen worden omwille van winststreven.

Zowel het middenveld als bepaalde politieke spelers vrezen dat nationale sociale, consumenten- en klimaatwetgeving door de ISDS-regels in het CETA-verdrag het slachtoffer zullen worden van schadeclaims. Enkel buitenlandse investeerders zouden er gebruik van kunnen maken.

Als de Europese Raad in september zou beslissen om CETA al in uitvoering te laten treden, dan kan ook de ISDS al in werking treden en blijft het recht om schadeclaims in te dienen zelfs na eventuele afkeuring van CETA door één of meerdere parlementen van EU-lidstaten nog drie jaar voortbestaan. Om geldig te zijn moeten alle EU-lidstaten het verdrag ratificeren.

TTIP

CETA wordt gezien als de voorloper van het gelijkaardige handelsakkoord tussen de EU en de VS (Transatlantic Trade and Investment Partnership – TTIP), waar voor het ogenblik nog over onderhandeld wordt. Er wordt dus gevreesd dat indien CETA goedgekeurd wordt, TTIP zal volgen.

Op 20 september, twee dagen voor de stemming in de Europese Raad, wordt dan ook door de StopTTIP/CETA coalitie een grote betoging georganiseerd in Brussel.

Bron: Europese Commissie omzeilt kritiek op handelsverdrag CETA en gebruikt achterdeur